Vandaag ga ik het hebben over een belangrijk onderwerp, namelijk: hoe kies je een zorgverzekering (health insurance) in Nederland? Elk jaar aan het einde van het jaar kun je je zorgverzekering aanpassen (adjust) of een nieuwe kiezen, als je dat wilt. In deze aflevering geef ik je handige tips en leg ik alles stap voor stap uit. Laten we beginnen!

Wat is een zorgverzekering?

In Nederland is het verplicht (mandatory) om een zorgverzekering te hebben. Dit betekent dat je verzekerd bent voor gezondheidszorg (health care) zoals medische kosten, doktersbezoeken, ziekenhuiszorg en medicijnen. Zonder zorgverzekering moet je alle medische kosten zelf betalen, en dat kan heel duur zijn. Voor kinderen tot 18 jaar is de zorgverzekering gratis (free) maar volwassenen moeten elke maand premie betalen. Premie is het vaste bedrag dat je elke maand betaalt voor de verzekering.

Waarom is het belangrijk om een zorgverzekering te kiezen?

Aan het einde van elk jaar, tussen half november en 31 december, kun je je zorgverzekering aanpassen of een nieuwe kiezen (choose a new one). Het is belangrijk om elk jaar goed te kijken naar je zorgverzekering. Dit kan je namelijk geld besparen (save) of je kunt misschien betere zorg krijgen. Wanneer je een zorgverzekering afsluit (een zorgverzekering aflsuiten = take out health insurance), neem je de beslissing voor een jaar.

Zelf een verzekering kiezen

Het kiezen van een zorgverzekering kan lastig (hard) zijn, maar het is niet zo moeilijk als het lijkt (seems). Hier zijn enkele stappen die je kunnen helpen bij het maken van een keuze:

1. Kijk naar je zorgbehoeften

Wat heb jij nodig? Heb je vaak medicijnen nodig? Ga je vaak naar de dokter of heb je specialistische zorg nodig, zoals fysiotherapie of de tandarts? Als je bijvoorbeeld weinig zorg (little care) nodig hebt, kun je kiezen voor een goedkopere verzekering. Maar als je al weet dat je het aankomende (coming) jaar specialistische zorg nodig hebt, dan is het slim om te kijken naar een verzekering die veel dingen terugbetaalt die jij nodig hebt.

2. Vergelijk zorgverzekeringen

Er zijn veel verschillende zorgverzekeraars in Nederland. Je kunt zorgverzekeringen vergelijken op websites zoals Zorgwijzer, Independer of Pricewise. Deze websites helpen je om prijzen en dekkingen van verschillende verzekeringen met elkaar te vergelijken. Zo kun je zien welke zorgverzekering het beste bij jou past.

3. Basisverzekering en aanvullende verzekering

In Nederland is de basisverzekering (basic insurance) verplicht. Deze verzekering betaalt voor de belangrijkste zorg, zoals van de huisarts (general practitioner), het ziekenhuis, medicijnen en controles (check-ups). Je kunt daarnaast een aanvullende verzekering (additional insurance) kiezen, maar dat hoeft niet. Een aanvullende verzekering vergoedt (covers) een deel van de kosten voor de fysiotherapeut (physiotherapist) of alternatieve geneeswijzen (alternative medicine). Soms krijg je ook geld terug voor een bril. Een aanvullende verzekering is niet verplicht, maar kan handig zijn als je extra zorg nodig hebt. Je kunt zelf uitrekenen of een aanvullende verzekering goedkoper is. Het kan ook zijn dat je de kosten beter zelf kunt betalen.

4. Kijk naar het eigen risico

In Nederland moet je een verplicht eigen risico (mandatory deductible) betalen voor je zorgverzekering. Dit is het bedrag dat je zelf moet betalen wanneer je gebruikmaakt van de zorg. Bijvoorbeeld als je een doorverwijzing (referal) krijgt naar het ziekenhuis en een specialist je verder behandeld. Heb je geen zorg nodig? Dan hoef je ook geen eigen risico te betalen. Het eigen risico is meestal minimaal 385 euro per jaar, maar je kunt kiezen voor een hoger eigen risico. Als je kiest voor een hoger eigen risico, dan betaal je per maand minder premie. Het is wel belangrijk om te weten of je het bedrag van het eigen risico kunt betalen, want als je veel zorg nodig hebt, moet je dit dus eerst zelf betalen.

Naast het eigen risico is er soms ook een eigen bijdrage (personal/own contribution). De eigen bijdrage is een bedrag dat je zelf moet betalen voor bepaalde zorg (certain care) die niet helemaal wordt vergoed (will be covered) door je zorgverzekering, bijvoorbeeld voor sommige medicijnen. De eigen bijdrage moet je ook betalen als je eigen risico al helemaal betaald is.

5. Kies een zorgverzekering met een goede klantenservice

Als je vragen hebt of hulp nodig hebt, is het belangrijk om een zorgverzekering te kiezen met goede klantenservice (customer service). Kijk naar reviews van andere mensen om te zien of ze tevreden (satisfied/happy) zijn over de zorgverzekeraar (health insurer). Een goede klantenservice kan veel stress besparen als je hulp nodig hebt.

6. Let op de premie

De premie is het maandbedrag dat je betaalt voor je zorgverzekering. Vergelijk (Compare) de premies van verschillende zorgverzekeraars. Soms is een goedkopere verzekering misschien niet de beste keuze, omdat de dekking (coverage) minder goed is. Het is belangrijk om een balans te vinden tussen de prijs en de zorg die je nodig hebt.

7. Maak je keuze uiterlijk 31 december

Je kunt je zorgverzekering elk jaar aanpassen, maar dit kan tot uiterlijk (by the latest) 31 december. Als je dat niet doet, blijf je het hele jaar daarna bij je huidige (current) verzekering. Dus, zorg ervoor dat je op tijd een keuze maakt!

Contact met de zorgverzekeraar

De meeste rekeningen van de huisarts en de apotheek worden betaald door de zorgverzekeraar. De huisarts stuurt de rekening direct door naar de zorgverzekeraar en je hoeft dan zelf niets te betalen. Maar soms kan het zijn dat een zorgverzekeraar een bepaalde behandeling (certain treatment) of medicijnen niet betaald. Dan is het handig om je zorgverzekering van tevoren (in advance) te bellen om te vragen of het wordt vergoed. Anders krijg je later misschien een hoge rekening (high bill).

In sommige gevallen (some cases) moet je de rekening eerst zelf betalen voordat je het geld terugkrijgt van de zorgverzekering. Je moet dan een formulier invullen en de rekening opsturen naar de zorgverzekeraar. Dit noemen we declareren (declare). Vaak vind je op de website van je zorgverzekeraar een declaratieformulier en vertellen ze precies hoe je dat moet doen.

Zorgtoeslag

Wist je dat je misschien een deel van je zorgpremie terug kunt krijgen van de Belastingdienst? Hoe minder je verdient (The less you earn), hoe meer je terugkrijgt. Dit noemen we zorgtoeslag (health care allowance). Je kunt informatie vinden over zorgtoeslag op de website van de belastingdienst (tax authorities) onder 'toeslagen'. Om zorgtoeslag aan te vragen (aanvragen = to request), moet je een formulier invullen.

Wat kun je doen als je hulp nodig hebt?

Als je het moeilijk vindt om een zorgverzekering te kiezen, hoef je dat niet alleen te doen. Er zijn veel organisaties die je kunnen helpen, zoals gemeentelijke zorgloketten (municipal health care counters) en consumentenorganisaties. Zij kunnen je uitleg geven in jouw taal, zodat je beter begrijpt wat je moet doen.

Daarnaast vind je op kiesbeter.nl veel informatie over zorgverzekeringen. Neem rustig de tijd om alles goed te bekijken en de beste keuze te maken. Ik hoop dat deze tips je helpen bij het kiezen van de juiste (right) zorgverzekering. In de shownotes zal ik in ieder geval een paar handige links met je delen.

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Sinterklaas is een van de belangrijkste feestdagen (holidays) in Nederland. Het is een feest dat vooral kinderen heel leuk vinden. Maar Sinterklaas was vroeger heel anders dan nu. In deze aflevering vertel ik je hoe het Sinterklaasfeest is ontstaan (came into being), hoe het vroeger was en hoe het nu wordt gevierd (is being celebrated). Laten we beginnen!

Sinterklaas vroeger

Sinterklaas komt van een echte (real) man genaamd Sint Nicolaas. Hij leefde in de 4e eeuw (4th century) in de stad Myra. Dat is een stad in Turkije. Sint Nicolaas was een bisschop (bishop) en stond bekend om zijn goedheid (kindness) en liefde voor kinderen. Hij hielp arme mensen (helped poor people), vooral kinderen, en deed veel goede daden. Omdat hij zoveel goede dingen deed, werd hij na zijn dood een heilige en de beschermheilige (patron saint) van kinderen.

In Nederland begon men (people) in de middeleeuwen (Middle Ages) (rond de 12e eeuw) de feestdag van Sint Nicolaas te vieren (celebrate). Dit was altijd op 6 december, de dag waarop Sint Nicolaas overleed (passed away). In de middeleeuwen was het een feest waar mensen elkaar kleine cadeautjes gaven. Langzaam werd het feest steeds populairder en kregen vooral kinderen cadeautjes, zoals snoep (candy) en fruit.

In de 17e eeuw, tijdens de gouden eeuw (Golden Age) werd het Sinterklaasfeest steeds groter. Het werd een feest voor gezelligheid (conviviality), en de traditie om cadeautjes te geven werd steeds belangrijker. De Pieten, die we vandaag de dag kennen als de helpers van Sinterklaas, verschenen (appeared) toen voor het eerst. Zij hielpen Sinterklaas met zijn werk, namelijk: het geven van cadeautjes aan kinderen.

Vroeger kwam Sinterklaas op verschillende manieren naar Nederland. Pas (Only) in de 19e eeuw werd de stoomboot (steamboat) een magisch symbool van zijn reis. In die tijd, tijdens de industriële revolutie, werden stoomschepen steeds belangrijker voor transport. En hoewel Sinterklaas oorspronkelijk (originally) uit Turkije komt, werd Spanje gekozen (chosen) als het land waar Sinterklaas vandaan komt. Dit had te maken met de handel (trade) tussen Nederland en Spanje in de 17e en 18e eeuw. Spanje was toen een belangrijk handelsland (trade country) en Turkije niet of minder. Spanje werd daarnaast gezien als een mysterieus en exotisch land, wat goed paste bij het magische karakter van de aankomst (arrival) van Sinterklaas.

Naast Sinterklaas zelf, waren ook de Pieten een belangrijk onderdeel (part) van het feest. Vroeger zag je Pieten met zwarte schmink (black face-paint) op hun gezicht (face). Op die manier herkenden de kinderen de Pieten niet en wisten ze bijvoorbeeld niet dat een van de Pieten misschien hun oom (uncle) of een buurman (neighbour) was. De zwarte schmink gaf hen een onderdanige rol (submissive role). Dit beeld werd door veel mensen geassocieerd met de koloniale tijd en slavernij (slavery), wat pijnlijke herinneringen oproept. Daarom is er de laatste jaren steeds meer aandacht voor de verandering van Piet.

Vroeger kwamen er veel verhalen (stories) en tradities bij het Sinterklaasfeest. Zo werd er altijd gesproken over de zak (bag) van Sinterklaas en het boek van Sinterklaas. In dit boek stond alles wat Sinterklaas wist over de kinderen: wie braaf (well-behaved) was en wie stout (naughty). Kinderen die braaf waren, kregen cadeautjes en lekkers (sweets), maar kinderen die stout waren, moesten in de zak van Sinterklaas mee terug naar Spanje of kregen de roe (rod). De roe was een bundel takken waarmee ze kinderen zouden straffen (punish) als ze stout waren geweest. Dit maakte het voor de kinderen spannend, want ze wilden natuurlijk braaf zijn om geen roe te krijgen!

Sinterklaas nu

Gelukkig is de roe nu verleden tijd en er worden ook geen kinderen meegenomen naar Spanje. Sinterklaas is vooral een feest van gezelligheid. Oorspronkelijk werd Sinterklaas op 6 december gevierd, de dag waarop de heilige Sint Nicolaas overleed. Maar in Nederland vieren we Sinterklaas nu op 5 december. Dit komt omdat mensen al vaak in de avond van 5 december samenkwamen om cadeautjes te geven en gedichten (poems) te schrijven. Het werd een mooie traditie om Sinterklaas deze avond te vieren, en zo werd 5 december de belangrijkste feestdag.

Vanaf de aankomst van Sinterklaas tot 5 december zetten (put) kinderen hun schoen bij de haard (fireplace) of deur, in de hoop dat Sinterklaas daar een cadeautje of iets lekkers in stopt (puts in). De volgende dag vinden de kinderen vaak pepernoten (spice nuts), chocoladeletters en andere lekkernijen (sweets) in hun schoenen. Op Sinterklaasavond, 5 december dus, gaat Sinterklaas weer terug naar Spanje, en wordt het feest verder gevierd met cadeautjes, surprises en gedichten. Dit is een traditie die al heel lang bestaat (exists) en nog steeds erg populair is.

Op de avond van 5 december zingen kinderen vaak Sinterklaasliedjes (Sinterklaas songs), zoals 'Sinterklaasje, kom maar binnen' en 'Zie ginds komt de stoomboot'. Het huis is versierd, en er is veel lekkers: pepernoten, marsepein (marzipan) en chocoladeletters.

De rol van Piet is de laatste jaren veranderd. Vroeger had Piet zwarte schmink op zijn gezicht, maar nu zien we steeds vaker de roetveeg Piet (soot Piet). Dit is een Piet met zwarte vegen op zijn gezicht (black soot patches on his face), omdat hij door de schoorsteen (chimney) komt om de cadeautjes in de schoenen te stoppen. Deze verandering maakt het feest voor veel mensen beter en zorgt ervoor dat het feest niet meer geassocieerd wordt met de pijnlijke geschiedenis (painful history) van de slavernij.

Daarnaast zijn er tegenwoordig (nowadays) veel leuke tradities die het feest nog specialer maken, zoals de surprises en gedichten. Deze komen vaak samen met de cadeautjes en maken het feest persoonlijker. Het schrijven van een grappig gedicht of het maken van een creatieve surprise is voor veel mensen een belangrijk deel van het feest.

Sinterklaas is dus een feest dat met de tijd is veranderd, maar de gezelligheid, het geven van cadeautjes en de lekkernijen blijven altijd hetzelfde. Het is een moment waarop mensen samenkomen, genieten van lekkers, zingen, cadeautjes geven en mooie herinneringen (beautiful memories) maken.

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het dus hebben over winkelen in Nederland. Ik bespreek favoriete winkels van Nederlanders, wat je kunt verwachten als je in een winkel bent, zoals: welke vragen kun je horen? En wat kun je dan zelf zeggen? Ook kijken we naar verschillende soorten (types of) winkels en deel ik een paar handige gewoonten (habits) die leuk zijn om te weten. Dus, ben je klaar voor een stukje winkelcultuur in Nederland? Laten we beginnen!

Favoriete winkels van Nederlanders

In Nederland zijn er veel verschillende soorten winkels waar je kunt winkelen, van grote ketens (chains) tot kleine boetieks. Nederlanders hebben een aantal favoriete winkels waar ze vaak naartoe gaan. Laten we eens kijken naar een paar van de meest populaire winkels.

1. Albert Heijn
Albert Heijn is de grootste supermarktketen in Nederland. Hier koop je alles wat je nodig hebt voor het dagelijkse eten: groente, fruit, brood, vlees, maar ook schoonmaakproducten (cleaning products) en drankjes (drinks). Nederlanders doen hier vaak hun wekelijkse boodschappen (weekly groceries). Als je in Nederland woont, kun je niet om Albert Heijn heen.
2. HEMA
HEMA is één van de favoriete winkels van Nederlanders en heeft een breed (wide) assortiment aan producten. De HEMA is een winkel die alles verkoopt, van huishoudelijke artikelen en speelgoed (toys) tot kleding, make-up en zelfs voedsel (food). Je kunt er terecht (terechtkunnen = go to) voor goedkope, maar vaak kwalitatief goede producten. HEMA is vooral bekend om zijn eigen merk en de typische, simpele, maar handige producten die je nergens anders (nowhere else) vindt. De HEMA is een soort 'alles-in-één' winkel. Denk bijvoorbeeld aan hun beroemde koffie en tompouce, een lekker gebakje (pastry). Of hun praktische keukengerei (kitchenware). Nederlanders zeggen vaak: “Even snel naar de HEMA!” voor de dingen die ze nodig hebben in het dagelijks leven.
3. Action
Action is een budgetwinkel waar je van alles kunt kopen: van huishoudelijke spullen (household stuff) tot speelgoed, beautyproducten en snacks. De prijzen zijn erg laag, en daarom is Action heel populair bij Nederlanders die graag een koopje (bargain) scoren.
4. Bol.com
Bol.com is de grootste online winkel van Nederland. Je kan deze winkel vergelijken met (compare with) Amazon. Hier kun je bijna alles kopen: van boeken, elektronica, tot speelgoed en huishoudelijke artikelen (household items). Nederlanders winkelen steeds vaker online, vooral als ze iets specifieks nodig hebben of geen tijd hebben om naar de winkel te gaan.

Welke vragen kun je in een winkel verwachten?

Wanneer je in Nederland gaat winkelen, kun je verschillende vragen verwachten (expect questions) van winkelmedewerkers. Dit kan handig zijn om van tevoren te weten (know in advance)!

1. Kan ik u helpen?
Dit is de meest voorkomende vraag (the most frequently asked question) die je zult horen als je een winkel binnenkomt: 'Kan ik u helpen?' In Nederland is het niet altijd gebruikelijk (usual) om direct geholpen te worden, maar als je iets niet kunt vinden, kun je altijd vragen om hulp. Je kunt dan zeggen: 'Ja, ik zoek een leuke broek.' of 'Nee hoor, bedankt. Ik kijk alleen even rond (I am just looking around).'
2. Zoekt u iets specifieks?
Als je ergens naar op zoek bent, kunnen ze vragen of je iets specifieks zoekt. Bijvoorbeeld als je bij de schoenenafdeling (shoe department) bent, kunnen ze vragen: 'Zoekt u een bepaald merk (certain brand)?'
3. Heeft u alles kunnen vinden?
Bij de kassa (till) kan een medewerker je vragen: 'Heeft u alles kunnen vinden?' Dit is een beleefde manier (polite way) om te vragen of je nog iets anders nodig hebt of hulp nodig hebt.
4. Wilt u de bon erbij?
Wanneer je betaalt, kan de kassière vragen: 'Wilt u de bon erbij?' of 'Wilt u het bonnetje erbij?' Dit betekent dat je kunt zeggen of je de kassabon mee wilt nemen (take the receipt), bijvoorbeeld voor garantie of als je iets wilt ruilen (exchange). Een goed antwoord is dan: 'Ja, graag.' of 'Nee hoor, bedankt.'

Wat kun je zeggen in een winkel?

Er zijn ook een paar handige zinnen die je kunt gebruiken als je in een winkel bent:

• Waar kan ik ... vinden?
Bijvoorbeeld: 'Waar kan ik de tomaten vinden?' of 'Waar kan ik de shampoo vinden?' Dit is een veelgebruikte vraag als je iets zoekt.
• Hoeveel kost dit?
Als je de prijs van iets wilt weten, vraag dan: 'Hoeveel kost dit?' of 'Wat is de prijs van dit product?'
• Ik wil graag … kopen.
Als je iets hebt gevonden dat je wilt kopen, kun je zeggen: 'Ik wil graag dit shirt kopen.'
• Ik wil het graag ruilen.
Als je een product wilt ruilen of terugbrengen, kun je zeggen: 'Ik wil dit graag ruilen.' of 'Ik wil dit graag terugbrengen.' Zorg ervoor (Make sure) dat je altijd de bon meeneemt als je iets wilt ruilen of terugbrengen (bring back)!

Verschillende soorten winkels in Nederland

In Nederland vind je een breed scala aan winkels. Naast de grotere ketens zijn er ook veel kleinere winkels die gespecialiseerd zijn in bepaalde producten. Laten we eens kijken naar de verschillende soorten winkels die je in Nederland kunt tegenkomen (come across).

• De slager (butcher)
Bij de slager koop je vlees. Dit kan variëren van kip (chicken) en varkensvlees (pork) tot rundvlees (beef) en specialiteiten zoals worst (sausage) en spek (bacon). De slager is gespecialiseerd in het snijden (cut) en bereiden van vlees (preparing the meat). Wist je dat vlees en vleeswaren niet hetzelfde is? Vlees is rauw (raw) en moet je koken (cook) of bakken (fry), zoals kip of rundvlees. Vleeswaren (meats) zijn al klaargemaakte producten, zoals ham, salami of rookvlees (smoke-dried meat), die je direct kunt eten, bijvoorbeeld op je boterham.
• De bakker (bakery)
Bij de bakker koop je brood (bread), croissants, taarten (cakes/pies), koekjes en andere bakproducten. Veel Nederlanders halen dagelijks hun brood bij de bakker.
• De groentewinkel (greengrocery)
De groentewinkel is de plek waar je verse groenten (fresh vegetables) en fruit koopt. Veel mensen gaan hier naartoe voor seizoensgebonden (seasonal) producten en om lokale, biologische groenten te kopen.
• De kaaswinkel (cheese store)
Nederland staat bekend om zijn kaas (cheese), en de kaaswinkel is de beste plek om verschillende soorten kaas te kopen, zoals Edammer, Gouda en Leerdammer. In een kaaswinkel kun je vaak ook kaas proeven (try) voordat je een keuze (choice) maakt.
• De poelier (poulterer)
Een poelier is een winkel die gespecialiseerd is in gevogelte (poultry/fowl), zoals kip, kalkoen (turkey), eend (duck) en fazant (pheasant). Het verschil tussen een poelier en een slager is dus dat de poelier zich richt op gevogelte, terwijl de slager vooral ander vlees verkoopt, zoals rundvlees en varkensvlees.
• De slijter (liquor store)
Bij de slijter koop je alcoholische dranken (alcoholic drinks) zoals wijn, bier, sterkedrank (spirits) en likeuren (liqueurs). Je kunt hier vaak ook advies krijgen over welke drank het beste bij een maaltijd (meal) past.
• De supermarkt (supermarket)
De supermarkt is de plek waar je bijna alles kunt kopen: van groente en fruit tot vlees, zuivel (dairy) en schoonmaakproducten. Bekende supermarkten in Nederland zijn Albert Heijn, Jumbo en Lidl. De supermarkt is handig omdat je er alles op één plek kunt kopen, maar de specialisten zoals de slager of de bakker bieden (offer) vaak meer kwaliteit en variëteit in hun producten.

Nederland heeft ook veel winkels die zich richten op mode (fashion) en persoonlijke verzorging (personal care):

• De kledingwinkel (clothes shop)
In de kledingwinkel koop je kleding (clothes) voor mannen, vrouwen en kinderen. Grote kledingketens zijn onder andere H&M, Zara, en C&A. Maar je vindt ook kleinere boetieks die unieke kleding verkopen. De mode in Nederland is vaak casual, maar er zijn ook veel winkels met formele kleding of sportkleding.
• De schoenenzaak (shoe store)
In een schoenenzaak kun je schoenen (shoes) kopen, van sneakers en sandalen tot laarzen (boots) en nette schoenen (decent shoes). Bekende ketens zijn Schoenenreus, Van Haren, en Sascha. Je hebt ook gespecialiseerde winkels voor sport- of wandelschoenen zoals bijvoorbeeld Perry Sport.
• De drogist (drugstore)
De drogist is een winkel waar je producten kunt kopen voor persoonlijke verzorging, zoals shampoo, zeep, tandpasta, make-up en medicijnen. In Nederland zijn Kruidvat, Etos en Trekpleister de bekendste drogisterijen. Hier kun je ook vaak aanbiedingen (special offers) vinden voor verzorgingsproducten.

Naast de eerder genoemde winkels zijn er ook veel andere soorten winkels in Nederland die gericht zijn op specifieke producten:

• Boekenwinkels (book shops)
Nederland is een land van boekenliefhebbers, en boekenwinkels zijn dan ook erg populair. Bruna is een bekende keten, waar je boeken (books) kunt kopen, maar ook tijdschriften (magazines), cadeauartikelen (gift items), en kantoorbenodigdheden (office supplies). In grotere steden zijn er vaak ook gespecialiseerde boekwinkels die zich richten op specifieke genres, zoals kookboeken of kinderboeken.
• Speciaalzaken en boetieks (specialty stores and boutiques)
Dit zijn kleine winkels die zich richten op een bepaald product of niche. Ze verkopen bijvoorbeeld sieraden (jewelry), handgemaakte artikelen, bloemen (flowers) of antiek (antiques). Boetieks zijn vaak te vinden in grotere steden en bieden unieke, vaak lokale producten. Het voordeel van speciaalzaken is dat je vaak iets bijzonders of unieks kunt vinden dat je niet in de grotere winkels vindt.
• Webshops
Veel Nederlanders winkelen ook online. Populaire webshops zoals Bol.com, Wehkamp, en Coolblue bieden een breed (wide) assortiment aan producten, van boeken en elektronica tot kleding en meubels (furniture). Webshops hebben vaak het voordeel dat je snel kunt vergelijken en de producten thuis kunt laten bezorgen (get delivered at home). Ook bieden ze vaak kortingen (discounts) en aanbiedingen die je in fysieke winkels niet altijd kunt vinden.

Gangbare gewoonten in de Nederlandse winkels

Er zijn een aantal gewoonten die je kunt tegenkomen als je in Nederland winkelt.

Betaalmogelijkheden (payment methods): In Nederland wordt veel gepind (pinnen = to pay by card). Het is gebruikelijk om je aankopen (purchases) met je bankpas te betalen, of met je mobiele telefoon. Contant betalen (pay cash) komt steeds minder vaak voor.

Zelfscankassa (self scan checkout): In veel supermarkten en grote winkels zijn er zelfscankassa's. Dit betekent dat je zelf je boodschappen scant en betaalt. Je hoeft dan niet met een kassière te praten, maar je moet wel goed letten op de instructies op het scherm (screen).

Rijen bij de kassa (lines at the cash register): In Nederland is het gebruikelijk om netjes in een rij te staan (keep in line properly) bij de kassa. Het is niet normaal om voor te dringen. Voordringen (jump the queue) betekent dat je zomaar voor iemand anders gaat staan. Dus wacht rustig op je beurt (turn).

Handige tips voor anderstaligen die in Nederland wonen

Als je nieuw bent in Nederland, zijn er een paar dingen die handig kunnen zijn om te weten:

• De winkels zijn op zondag meestal gesloten (closed), behalve in grotere steden. In sommige steden zijn er winkels die op zondag open zijn, maar in kleinere dorpen is het vaak stil (quiet) op zondag.
• Sinterklaas en Kerstmis zijn populaire feestdagen (bank holidays) voor het geven van cadeaus. Veel winkels hebben dan speciale aanbiedingen en acties.
• Ruilen (exchange) en retourneren. De meeste winkels accepteren retouren (return) als je iets niet wilt houden (keep), maar het is altijd goed om te vragen naar het retourbeleid (return policy) voordat je iets koopt.
• Betaalbare winkels (affordable shops). Nederland heeft veel winkels met goedkope producten, zoals Action, HEMA en Primark. Als je op zoek bent naar iets betaalbaars, kun je daar vaak goede deals vinden.

Ik hoop dat je nu beter begrijpt hoe het winkelen in Nederland werkt, welke winkels populair zijn, en welke zinnen en vragen je kunt gebruiken als je naar het centrum gaat om te winkelen.

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het hebben over iets leuks en interessants: spreekwoorden (proverbs). In het Nederlands gebruiken we veel spreekwoorden die je misschien niet altijd begrijpt. Ze zijn een belangrijk onderdeel (part) van de taal en helpen je om de cultuur en het dagelijkse taalgebruik beter te begrijpen.

Wat is een spreekwoord?

Een spreekwoord is een korte, bekende uitspraak die een algemene waarheid (truth), advies of wijsheid uitdrukt (expresses wisdom). Het heeft vaak een diepere betekenis.

In het Engels zeggen ze bijvoorbeeld 'It's raining cats and dogs'. Letterlijk vertaald (translate literally) betekent dit 'het regent katten en honden' maar het is een spreekwoord om te zeggen dat het hard regent.

In het Nederlands hebben we ook onze eigen versies van spreekwoorden die soms grappig (funny) zijn als je ze letterlijk vertaalt. Wij zeggen niet 'It's raining cats and dogs' maar wij zeggen 'Het regent pijpenstelen'. Dat betekent letterlijk 'It's raining pipe stems'. Dit komt uit de tijd dat mensen pijpen gebruikten om tabak te roken (smoke).

Waarom zijn spreekwoorden belangrijk? Ze maken gesprekken (conversations) vaak leuker en interessanter. Ze geven je de kans (chance) om beter te begrijpen hoe Nederlanders denken en praten. Veel spreekwoorden worden dagelijks gebruikt, dus het kan heel handig (useful) zijn om er een paar te kennen.

Vandaag leer je een paar grappige en populaire Nederlandse spreekwoorden die je in gesprekken kunt gebruiken. Laten we beginnen!

1. 'Nu komt de aap uit de mouw.' (Now comes the monkey out of the sleeve)

Dit spreekwoord betekent dat de waarheid of een geheim (secret) eindelijk naar boven komt. Het moment waarop iets dat verborgen (hidden) was, plotseling (suddenly) duidelijk wordt. Het beeld hierbij is iemand die een aap uit zijn mouw haalt. Een aap uit een mouw is iets onverwachts (unexpected) en verrassends (surprising).

Bijvoorbeeld: Ze zei altijd dat ze niets wist over het probleem, maar nu komt de aap uit de mouw: ze was er al die tijd bij betrokken!

Dit spreekwoord gebruik je dus wanneer iets dat lang geheim was, ineens bekend wordt.

2. 'Lachen als een boer met kiespijn.' (Laughing like a farmer with a toothache)

Dit spreekwoord wordt gebruikt als iemand lacht terwijl hij/zij zich oncomfortabel of niet zo goed voelt. Het beeld is van een boer met pijn aan zijn tanden die toch probeert te lachen (laugh). Het lijkt dan alsof de lach niet echt (not real) is.

Bijvoorbeeld: Toen hij vroeg of zijn presentatie goed was, lachte hij als een boer met kiespijn. Je zag dat hij er niet zeker van was.

Dit spreekwoord betekent dus dat iemand een geforceerde lach heeft, ook al voelt die persoon zich niet zo blij (happy).

3. 'Gezelligheid kent geen tijd.' (Cozyness doesn't know time)

Dit spreekwoord betekent dat je de tijd helemaal vergeet als je het naar je zin hebt. Wanneer je gezellig bezig bent, zoals met vrienden of familie, merk je niet hoe snel de tijd gaat.

Bijvoorbeeld: We waren zo gezellig aan het praten dat we pas om drie uur 's nachts beseften (realise) dat het tijd was om naar huis te gaan. Gezelligheid kent geen tijd!

Dit spreekwoord laat dus zien dat de tijd vliegt wanneer je lol hebt (have fun) met anderen.

4. 'Je bent niet van suiker.' (You are not made from sugar)

Dit spreekwoord betekent dat je sterk bent en niet snel kwetsbaar (vulnerable) of breekbaar (fragile). Het wordt vaak gebruikt om aan te geven dat iemand niet snel opgeeft, zelfs niet in moeilijke situaties.

Bijvoorbeeld: Toen het hard begon te regenen en waaien zag ik mijn vriend twijfelen (doubt) of hij met de fiets naar het werk zou gaan. Ik zei toen: 'Ach, je bent toch niet van suiker?'

Dit spreekwoord laat zien dat iemand niet snel moet opgeven (give up), zelfs niet als het weer of de omstandigheden tegenzitten (adverse).

5. 'Het is alsof er een engeltje op mijn tong piest.' (It is as if an angel pees on my tongue)

Dit grappige spreekwoord kun je gebruiken als je iets heel lekkers eet of drinkt. Het suggereert dat de smaak (taste) zo heerlijk is, dat het bijna onwerkelijk (unreal) of hemels aanvoelt.

Bijvoorbeeld: Toen ze mijn zelfgemaakte chocoladetaart proefde, zei ze: 'Wow, dit is zo lekker! Het is alsof er een engeltje op mijn tong piest!'

Dit spreekwoord gebruik je dus als iets echt heel lekker is, alsof de smaak zo perfect is dat het wel iets uit de hemel (heaven) moet zijn.

Hoe kun je spreekwoorden gebruiken in je dagelijks leven?

Spreekwoorden kunnen je helpen om natuurlijker te praten. Het is leuk om ze in gesprekken te gebruiken, maar probeer ze niet te forceren. Ze komen meestal vanzelf (by itself) als je goed begrijpt wat ze betekenen.

Tip: Zoek een lijst van Nederlandse spreekwoorden op internet en probeer elke week één spreekwoord te leren en gebruiken. Het zal je helpen om zelfvertrouwen (self-confidence) te krijgen in gesprekken.

Samenvatting

In deze aflevering heb ik vijf populaire Nederlandse spreekwoorden besproken:

1. 'Nu komt de aap uit de mouw' – de waarheid komt eindelijk naar boven.
2. 'Lachen als een boer met kiespijn' – lachen terwijl je je oncomfortabel voelt.
3. 'Gezelligheid kent geen tijd' – de tijd vliegt als je het gezellig hebt.
4. 'Je bent niet van suiker' – je bent sterk en moet niet zo zeuren.
5. 'Het is alsof er een engeltje op mijn tong piest' – eten of drinken dat heel erg lekker is.

Spreekwoorden maken je Nederlands interessanter en helpen je beter te begrijpen hoe Nederlanders praten. Wat is jouw favoriete Nederlandse spreekwoord? Ik ben heel erg benieuwd (curious), dus laat het me weten!

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag geef ik je praktische tips om dagelijks (daily) Nederlands te spreken. Of je nu in een winkel bent, met een collega praat, of staat te wachten op de bus: dagelijks hebben we allemaal wel momenten waarop we Nederlands willen en kunnen spreken. Maar soms kan dat best spannend of moeilijk zijn. Met deze praktische tips hoop ik dat het makkelijker wordt. Laten we beginnen!

Tip 1: Leer woorden die je elke dag gebruikt

Toen ik begon met Spaans leren, vond ik dat echt heel moeilijk. Ik had nog nooit eerder uit de boeken een taal geleerd. De taal was compleet nieuw voor mij. Veel mensen zeggen dan: 'Huh, maar jij kan toch goed talen leren? Jij bent toch taaldocent?' Ja, dat klopt. Nu is het makkelijker om talen te leren, maar toen ik voor het eerst een taal leerde, wist ik niet waar ik moest beginnen.

Wat ik toen ontdekte (discovered), is dat het leren van de woorden (het vocabulaire dus) het allerbelangrijkste is als je een taal wilt spreken. Want als mensen op vakantie gaan naar een land waar ze de taal niet spreken, dan nemen ze vaak een woordenboek mee, toch? Ik denk niet dat heel veel mensen een grammaticaboek meenemen (bring). Je kunt namelijk niet veel met een grammaticaboek als je wilt praten. Als je wilt beginnen met praten, moet je de juiste (right) woorden kennen.

Als ik bijvoorbeeld zeg: 'Ik koffie alstublieft', dan is dat geen perfecte zin. Maar jij begrijpt wel dat ik graag een kopje koffie wil drinken, toch? Zeker aan het begin hoeven niet alle zinnen meteen perfect te zijn, dat komt later wel. Maar de woorden zijn wel heel belangrijk. Want zonder vocabulaire, kun je niks zeggen.

Als je vandaag op de trein wacht, kijk dan eens om je heen (look around you) en probeer te bedenken hoe alles heet: de trein, het perron, de reizigers, vertraging, enzovoort (etcetera). Of als je vanavond staat te koken, kijk dan eens of je weet hoe alles heet (is called) wat je gebruikt: de snijplank, het mes, de ui, enzovoort.

Woorden zijn echt het allerbelangrijkste als je wilt leren spreken, dus ik kan het niet vaak genoeg zeggen: leer de woorden die je elke dag gebruikt.

Tip 2: Beschrijf woorden

Als je probeert te beschrijven wat je bedoelt, begrijpen mensen je vaak beter en sneller dan je denkt. En voor je gesprekspartner is het ook nog eens leuk om het woord te raden (guess). Je zult merken dat Nederlanders je hier graag bij helpen. Daarnaast is het ook een goede manier om de taal beter te leren. Je blijft namelijk Nederlands spreken en denkt na over andere manieren om te zeggen wat je bedoelt (mean).

Tip 3: Gebruik lichaamstaal

Lichaamstaal (Body language) kan heel handig zijn als je het juiste woord niet weet. Bijvoorbeeld, als je het woord 'paraplu' niet kent, dan kun je doen alsof je een paraplu vasthoudt (hold an umbrella) en boven je hoofd houdt. Mensen zullen dan begrijpen dat je iets bedoelt om droog te blijven als het regent. Ook kun je je handen gebruiken om te laten zien (show) hoe groot of klein het object is. Lichaamstaal helpt vaak om je boodschap (message) duidelijker te maken, zelfs (even) als je het juiste woord niet kunt vinden.

Tip 4: Luister goed en herhaal wat je hoort

Een geweldige manier om beter Nederlands te spreken, is door goed te luisteren naar hoe anderen praten. Dit helpt je niet alleen om nieuwe woorden te leren, maar ook om te begrijpen hoe je ze in de juiste situatie kunt gebruiken.

Bijvoorbeeld, als je dagelijks met de trein reist, kun je goed luisteren naar gesprekken (conversations) van andere mensen. Misschien hoor je iemand zeggen: 'Hé, hoe gaat het?' of 'Wat een drukte vandaag!' Dit zijn typische zinnen die je vaak hoort in informele gesprekken. Let op hoe ze de woorden uitspreken (pronounce) en welk ritme ze gebruiken. Probeer daarna zelf zulke (such) zinnen in je eigen gesprekken te gebruiken.

Woordjes zoals 'hè', 'hoor' en 'toch' kun je het beste leren door de luisteren naar hoe Nederlanders ze gebruiken. Hier is een voorbeeld van een kort dialoog met deze woordjes, kun jij begrijpen wat ze betekenen?

Anna: 'Wat een mooi weer vandaag, hè?'

Mark: 'Ja, klopt! Het was ook zo koud!'

'Hè' (in 'Wat een mooi weer vandaag, hè?'): Dit woord gebruik je om van de ander te horen of zij hetzelfde denken. Het betekent iets als 'vind je ook niet?'. Anna wil weten of Mark ook vindt dat het mooi weer is. Dus Anna vraagt eigenlijk: 'Vind je het ook mooi weer?'

'Hoor' (in 'Dit had ik niet verwacht, hoor!'): Het woord 'hoor' wordt gebruikt om iets sterker te maken. Mark benadrukt (emphasizes) dat hij het mooie weer echt niet had verwacht. Hij maakt de zin krachtiger (more powerful). Dus Mark zegt eigenlijk: 'Ik had het echt niet verwacht!'

'Toch' (in 'Jij droeg gister nog je regenjas, toch?'): 'Toch' gebruik je om iets te bevestigen (confirm) of om te vragen of het klopt (if it is correct). Anna vraagt of Mark gisteren nog zijn regenjas droeg, omdat ze denkt dat het zo was. Dus Anna zegt eigenlijk: 'Je droeg gisteren nog je regenjas, was dat niet zo?'

Als je vaak luistert naar hoe Nederlanders praten en welke woorden en zinnen ze gebruiken, kun je snel beter Nederlands spreken. Het is niet erg (not a big deal) als je in het begin nog een beetje onzeker bent. Hoe vaker je herhaalt wat je hoort, hoe makkelijker het wordt.

Tip 5: Vraag om hulp en zeg dat je Nederlands leert

Heb je moeite (difficulties) met een woord of een zin? Aarzel (Hesitate) dan niet om om hulp te vragen. De meeste Nederlanders vinden het juist fijn dat je hun taal probeert te spreken, en ze helpen je graag verder. Vraag bijvoorbeeld: 'Kunt u dat herhalen (repeat)?' of 'Hoe zeg je dat in het Nederlands?' of 'Wat betekent dat?'

Mensen zijn vaak heel begripvol (understanding) als je moeite hebt met de taal. Ik weet dat Nederlanders vaak Engels praten als jij probeert Nederlands te spreken. Maar vraag dan of ze in het Nederlands willen praten en zeg dat je Nederlands leert. De meeste mensen weten niet dat jij juist graag Nederlands spreekt en ze denken dat ze je helpen door Engels te spreken.

Ik had hetzelfde toen ik in Portugal was. Afgelopen maart volgde ik een cursus Portugees in Lissabon. Ik wilde zoveel mogelijk Portugees praten, want ik was maar één week daar. Ik herinner me nog dat ik naar een café ging om te lunchen. Direct vroeg de ober in het Engels: 'Can I help you?' En weet je wat ik toen zei (in het Portugees)? 'Sorry, ik spreek helaas geen Engels. Spreekt u Portugees?'

De ober keek een beetje verbaasd (surprised) maar daarna hebben we in het Portugees gepraat. Misschien merkte (noticed) hij dat mijn Portugees niet perfect was, maar hij begreep me wel. En dat was leuk!

Tip 6: Oefen elke dag

Elke dag een beetje oefenen maakt een groot verschil! Het hoeft niet veel tijd te kosten. Heb je een Nederlandse partner? Vertel dan bijvoorbeeld tijdens het avondeten wat je die dag hebt gedaan. Of ben je aan het koken? Zeg dan hardop (out loud) wat je doet.

Je kunt ook met Nederlanders afspreken wanneer je samen Nederlands praat. Zoek een moment wanneer je Nederlands praat. Bijvoorbeeld met een collega in de pauze, met je partner als je kookt, of met een vriend(in) als jullie koffie drinken. Zo hoef je niet altijd Nederlands te spreken, maar kun je wel regelmatig (regularly) oefenen.

Heb je niemand om je Nederlands mee te oefenen? Dat hoeft geen probleem te zijn. Onder de douche, op de fiets of op de wc kun je jezelf vertellen wat je die dag gaat doen. Bijvoorbeeld: 'Ik sta om 7 uur op.', 'Ik ontbijt.', 'Ik ga naar mijn werk.', 'Ik lunch om 12 uur.' enzovoort. Dagelijks oefenen met spreken helpt je om zelfvertrouwen te krijgen (zelfvertrouwen krijgen = gain selfconfidence).

Tip 7: Maak fouten en leer

Moet je fouten maken (make mistakes)? Ja, dat klopt. En soms moet je zelfs lachen (laugh) om je fouten, dat maakt het namelijk leuk! Fouten maken is normaal als je een nieuwe taal leert. Niemand spreekt vanaf het begin perfect. Dit klinkt makkelijker dan het is. Soms is het vervelend (annoying/irritating) om fouten te maken. Maar probeer het te accepteren en ervan te leren.

Persoonlijk vind ik iedereen die een vreemde taal durft te spreken (dare to speak) heel erg dapper (brave). Ik heb nog nooit gedacht dat iemand dom is omdat hij of zij Nederlands probeert te spreken. Hoe denk jij over mensen die jouw taal proberen te spreken? Dat is heel knap (good/clever), toch?

Wees dus niet bang (don't be afraid) om fouten te maken. Meestal begrijpen mensen je wel, en ze waarderen (appreciate) het dat je probeert.

Tip 8: Zoek een taalmaatje

Een taalmaatje (language buddy) is iemand met wie je samen je Nederlands kunt oefenen. Dit kan een andere taalstudent zijn die Nederlands leert, maar het kan ook een Nederlander zijn die jouw taal wil leren. Maak bijvoorbeeld een wekelijkse afspraak om in het Nederlands te praten. Dit helpt je niet alleen om nieuwe woorden te leren, maar ook om je spreekvaardigheid te verbeteren (improve) en meer zelfvertrouwen te krijgen.

Je kunt een taalmaatje zoeken via taalapps, sociale media of zelfs via je werk of studie. Vaak zijn er ook speciale taaluitwisselingsgroepen (language exchange groups) in de buurt waar je mensen kunt ontmoeten die ook een taal willen oefenen.

Het leuke aan een taalmaatje is dat jullie elkaar kunnen helpen. Jij helpt de ander met jouw taal, en de ander helpt jou met Nederlands. Dit maakt het leren leuker en minder spannend(scary), omdat je samen leert en fouten mag maken.

Tip 9: Gebruik praktische zinnen in het dagelijks leven

Het is handig om een paar zinnen uit je hoofd te leren (learn by heart) die je vaak kunt gebruiken. Bijvoorbeeld:

'Ik wil graag …': Dit kun je in veel situaties gebruiken. Bijvoorbeeld: 'Ik wil graag koffie.' of 'Ik wil graag naar Amsterdam.' Let op: 'Ik wil …' (I want) kan te direct zijn. 'Ik wil graag …' (I'd like to) is beleefder (more polite) en vriendelijker (more friendly).

'Heb je zin in …?' (Are you in the mood for ..?) of 'Zullen we ...?' (Shall we …?): Dit is een vriendelijke manier om een vraag te stellen, bijvoorbeeld op je werk of aan vrienden. Bijvoorbeeld: 'Heb je zin in koffie?' of 'Zullen we samen lunchen?'

Je kunt ook kant-en-klare zinnen (ready-made) leren voor specifieke situaties:

• In een restaurant: 'Mag ik de rekening, alstublieft?'
• In een winkel: 'Heeft u deze een maat kleiner/groter?'
• Op straat: 'Waar is het station?'
• In de supermarkt: 'Waar kan ik de melk vinden?'
• Bij de doktersassistente: 'Kan ik een afspraak maken?'

Deze zinnen helpen je om makkelijk te communiceren, ook als je de taal nog niet perfect spreekt.

Tip 10: Stel kleine doelen voor jezelf

Een goede manier om Nederlands te leren, is door kleine doelen (goals) voor jezelf te maken. Dit helpt je om gemotiveerd te blijven en te weten wat je wilt bereiken (achieve). Begin met makkelijke doelen, zoals:

• Vandaag leer ik 10 nieuwe woorden.
• Deze week oefen ik drie zinnen die ik in een restaurant of winkel kan gebruiken.
• Elke dag spreek ik vijf minuten Nederlands, zelfs als ik alleen tegen mezelf praat.

Het fijne van doelen is dat je kunt zien dat je beter Nederlands kan spreken. Elke keer als je een doel haalt (reach), voel je je trots (proud) en krijg je meer energie om verder te leren. Je kunt ook grotere doelen stellen, zoals bijvoorbeeld een heel gesprek in het Nederlands voeren (hold a complete conversation in Dutch) of een boek lezen in het Nederlands.

Het belangrijkste is dat je doelen niet te moeilijk zijn, zodat je steeds kleine successen (achievements) hebt. Door doelen te stellen, blijf je gefocust en blijft het leren leuk!

Dit waren de 10 praktische tips om dagelijks Nederlands te spreken. Ik hoop dat je ze nuttig (useful) vindt en dat je nu met meer vertrouwen Nederlands kunt spreken in dagelijkse situaties. Vergeet niet: Oefening baart kunst! (Practise makes perfect!) Dus blijf oefenen, blijf praten, en vooral, blijf genieten van het leren van de taal!

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het hebben over twee leuke feesten: Halloween en Sint-Maarten. Beide feesten worden gevierd in het najaar en hebben interessante tradities. Het najaar is een ander woord voor herfst (autumn). Laten we beginnen!

Halloween

Halloween wordt gevierd op 31 oktober en het woord komt van het Engelse 'All-Hallow-Even' en dat betekent Allerheiligenavond (All Saints Everning). Heel lang geleden vierden de Kelten uit Ierland op deze dag de laatste avond van het jaar. Zij geloofden dat de overledenen (deceased) op deze avond op bezoek kwamen.

Vanaf de 19e eeuw wordt Halloween ook in de Verenigde Staten gevierd. Daar is het feest heel erg populair en wordt het door zowel kinderen als volwassenen gevierd. In Nederland is Halloween nog niet zo lang bekend, maar de laatste jaren wordt het steeds populairder.

Op Halloween verkleden kinderen zich vaak als heksen (witches), spoken (ghosts) of monsters. Sommige kinderen dragen maskers of schminken (face-paint) hun gezicht. Hoe griezeliger, hoe beter! Als het donker wordt, bellen de kinderen aan (aanbellen = ring) bij huizen in hun buurt. Ze zeggen dan 'trick or treat!' of in het Nederlands 'je snoep of je leven!' Dit betekent dat ze snoep vragen. Bij Halloween versieren (decorate) mensen hun huizen met spinnenwebben en pompoenen. Een populaire decoratie is de uitgeholde pompoen (hollowed out pumpkin) met een lichtje erin.

Sint-Maarten

Naast Halloween, vieren kinderen in Nederland ook Sint-Maarten. Dit feest is afkomstig van de heilige Martinus van Tours, die bekendstaat om zijn goede daden (deeds). Met zijn zwaard sneed (cut) hij zijn mantel in twee stukken. Vervolgens gaf hij één stuk aan een arme bedelaar (begger) in de winter. Sint-Maarten is dus een feest van delen (share) en geven.

Sint-Maarten wordt gevierd op 11 november en is vooral een feest van lichtjes en gezelligheid. Op deze avond gaan kinderen met lampions (lanterns) de straat op. Ze maken zelf lampions van papier of kopen ze in de winkel. Terwijl ze lopen, zingen ze vrolijke liedjes (songs). Dit is een oude traditie die in Nederland nog steeds leeft. In sommige provincies wordt Sint-Maarten minder sterk gevierd dan in andere. Kinderen gaan vaak langs de deuren met hun lampions en vragen om snoep in ruil voor (in exchange for) hun gezongen liedjes.

Verschillen tussen Halloween en Sint-Maarten

Laten we de belangrijkste verschillen tussen Halloween en Sint-Maarten bekijken:

• Datum: Halloween is op 31 oktober en Sint-Maarten is op 11 november.
• Kostuums: Op Halloween dragen kinderen vaak griezelige (creepy) kostuums. Bij Sint-Maarten zijn ze meestal gekleed in gewone kleren en houden ze lampions vast.
• Snoep vragen: Bij Halloween zeggen kinderen 'trick or treat' of 'je snoep of je leven'. Bij Sint-Maarten zingen ze liedjes en vragen ze om snoep met hun lampions.
• Sfeer: Halloween heeft een enge sfeer, terwijl Sint-Maarten vrolijk en gezellig is, met veel lichtjes en muziek.

Halloween en Sint-Maarten zijn beide leuke feesten, maar ze hebben verschillende tradities en manieren van vieren. Of je nu geniet van het griezelen op Halloween of het zingen met lampions op Sint-Maarten, beide feesten zijn speciaal en leuk in het najaar.

Vier jij dit jaar Halloween of Sint-Maarten?

Het is misschien slim om sowieso (in any case) wat snoep of snacks te kopen. Zo ben je in ieder geval goed voorbereid (prepared) als er kinderen aan je deur komen.

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het hebben over vrijwilligerswerk in Nederland. Maar wat is vrijwilligerswerk eigenlijk (actually)? Veel mensen schrikken van (are shocked by) lange, moeilijke woorden. Daarom geef ik meteen een tip: als je een lang woord ziet of hoort dat je niet kent, kijk dan of je in dat lange woord kleine woorden herkent (recognise). Bij 'vrijwilligerswerk' hoor je bijvoorbeeld de woorden 'vrij', 'wil' (van willen) en 'werk'. Snap je nu wat het betekent?

Vrijwilligerswerk (volunteer work) is werk dat je doet omdat je dat wilt. Je krijgt geen geld voor dit werk. Iemand die vrijwilligerswerk doet, noemen we een vrijwilliger (volunteer). Vrijwilligers doen dit werk omdat ze het leuk vinden of omdat ze anderen willen helpen. Ze kiezen (choose) zelf om dit te doen.

Dus, vrijwilligerswerk betekent werk zonder salaris. Het is belangrijk voor de samenleving (society). Ik ga je vertellen waarom het zo belangrijk is en hoe ook jij een vrijwilliger kunt worden.

Wat is vrijwilligerswerk?

Vrijwilligerswerk is werk dat je doet zonder betaald te worden. Dit betekent dat je anderen helpt of iets goeds doet voor de gemeenschap (community). Je kunt bijvoorbeeld helpen in een dierenasiel (animal shelter). Daar zorg je voor dieren die een nieuw thuis nodig hebben. Je kunt ook activiteiten organiseren voor ouderen (elderly) in een verzorgingstehuis (care home), zoals spelletjes of koffiemomenten.

Waarom is vrijwilligerswerk belangrijk?

Vrijwilligerswerk is waardevol (valuable) omdat het mensen samenbrengt. In Nederland wonen veel verschillende mensen. Vrijwilligerswerk helpt mensen elkaar te leren kennen (get to know) en te begrijpen. Dit is belangrijk voor een goede samenleving.

Daarnaast helpt vrijwilligerswerk kwetsbare (vulnerable) mensen. Denk aan ouderen die alleen zijn of vluchtelingen (refugees) die nieuw zijn in Nederland. Vrijwilligers bieden steun (offer support) door te luisteren of praktische hulp te geven, zoals boodschappen doen. Dit maakt het leven van deze mensen beter en zorgt voor een gevoel van gemeenschap (sense of community).

Voor de vrijwilligers zelf zijn er ook voordelen (benefits). Je leert namelijk nieuwe dingen en ontwikkelt (develop) jezelf. Je kunt beter organiseren, communiceren of samenwerken. Dit is goed voor je persoonlijke leven en voor je werk. Veel mensen voelen zich gelukkig als ze vrijwilligerswerk doen. Het geeft een goed gevoel om anderen te helpen.

Soorten vrijwilligerswerk

Er zijn veel verschillende soorten vrijwilligerswerk in Nederland. Je kunt kiezen wat bij jou past (fits/suits). Zo kun je bijvoorbeeld ouderen helpen in bejaardentehuis (elderly home), maar het is ook mogelijk kinderen met hun huiswerk te helpen of hen bijles geven (tutoring). Vind je het milieu (environment) belangrijk? Dan kun je meedoen aan projecten om de natuur te beschermen (protect), zoals het schoonmaken van parken. Of leer meer over de cultuur en help bij festivals of evenementen bij jouw in de buurt.

Hoe vind je vrijwilligerswerk?

Als je vrijwilligerswerk wilt doen, zijn er verschillende manieren om een plek te vinden. Websites zoals vrijwilligerswerk.nl en nlvoorelkaar.nl hebben veel opties. Je kunt zoeken op jouw interesses en waar je woont.

Je kunt ook in je buurt meer informatie vragen. Gemeenschapscentra en buurthuizen (community centre) zoeken vaak vrijwilligers voor activiteiten. Dit is een goede manier om mensen in je buurt beter te leren kennen. Daarnaast zijn sociale media ook handig (useful). Veel organisaties plaatsen berichten op Facebook of Instagram. Je kunt lokale groepen volgen om te zien waar je kunt helpen.

Vrijwilligerswerk is heel belangrijk in Nederland. Het helpt anderen en geeft jou ook kansen (chances) om te groeien (grow). Of je nu een paar uur per maand of elke week kunt helpen, elke bijdrage (contribution) is waardevol. En vergeet niet, het is vaak ook nog een mooie kans om je Nederlands te oefenen!

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

De wintertijd staat voor de deur! In het laatste weekend van oktober zetten we de klok één uur achteruit (achteruitzetten = set back). Dit gebeurt in de nacht van zaterdag op zondag. Maar waarom doen we dit eigenlijk? En wat betekent de wintertijd voor ons lichaam (body) en onze stemming (mood)? In deze aflevering leg ik uit wat de wintertijd precies is en geef ik ook een paar handige tips om een winterdepressie te voorkomen (prevent). Laten we beginnen!

Wat is de wintertijd?

De wintertijd begint elk jaar op de laatste zondag van oktober. Dit betekent dat de klok om 03:00 uur ‘s nachts één uur teruggaat naar 02:00 uur. Hierdoor krijg je een uurtje extra slaap. De wintertijd eindigt op de laatste zondag van maart. Dan zetten we de klok één uur vooruit en begint de zomertijd.

Tijdens de wintertijd van eind oktober tot eind maart volgen we eigenlijk de natuurlijke tijd, ook wel de ‘standaardtijd’ genoemd.

Is de wintertijd makkelijker voor je lichaam?

Voor de meeste mensen is de overgang (transition) naar de wintertijd makkelijker dan naar de zomertijd. Dit komt omdat je één uur langer kunt slapen. Hierdoor kan je lichaam zich beter aanpassen (adapt), zonder dat je je moe of slaperig voelt, zoals vaak gebeurt bij de overgang naar de zomertijd. Echte ochtend- of avondmensen hebben misschien iets meer last van (last hebben van = suffer from) het verzetten van de klok.

Wennen aan de wintertijd

De overgang naar de wintertijd gaat meestal makkelijk, maar het kan helpen om je lichaam voor te bereiden. Je kunt bijvoorbeeld een paar dagen van tevoren (before) iets eerder naar bed gaan. Een lamp die in de ochtend daglicht nabootst (imitate), kan je biologische klok ook helpen om te wennen aan de kortere dagen.

Heeft de wintertijd invloed op je stemming?

Kortere dagen en minder zonlicht in de winter kunnen invloed hebben op je stemming (mood). Sommige mensen voelen zich somber (down) of moe in de winter. Dit heet een winterdepressie. Het komt vaak doordat er minder zonlicht is, en dat heeft invloed op je biologische klok en het stofje melatonine in je lichaam.

Gelukkig zijn er manieren om een winterdepressie te voorkomen (prevent) of minder erg te maken! Hier zijn een paar handige tips.

Tips tegen een winterdepressie

1. Zorg voor voldoende daglicht

Probeer zoveel mogelijk buiten te zijn, vooral in de ochtend. Zelfs op bewolkte dagen is er genoeg licht om je beter te laten voelen. Een korte wandeling in de ochtend kan je energie en stemming echt verbeteren.

2. Gebruik een daglichtlamp

Als je overdag (during the day) weinig buiten bent, kan een daglichtlamp helpen. Dit is een speciale lamp die licht geeft dat lijkt op zonlicht. Het kan je helpen om je energieker (more energetic) te voelen en beter te slapen.

3. Blijf bewegen

Regelmatig (regularly) bewegen, zoals fietsen, wandelen of sporten, kan je stemming verbeteren. Tijdens het sporten maakt je lichaam endorfine aan, en dat helpt je om je beter te voelen.

4. Gezonde voeding

Eet gezond en gevarieerd om je lichaam en geest (mind) in balans te houden. Voedingsmiddelen (food) met veel vitamines, zoals groenten en fruit, helpen je om energiek te blijven. Omega-3 vetzuren, bijvoorbeeld in vis of noten, kunnen je stemming ook verbeteren.

5. Blijf sociaal actief

Het kan verleidelijk (tempting) zijn om binnen te blijven tijdens de koude, donkere dagen, maar sociaal contact is belangrijk. Blijf in contact met vrienden en familie, ook al is het maar (only) via een videogesprek. Gezellig samenzijn kan je stemming verbeteren.

6. Zorg voor ontspanning

Stress kan de symptomen van een winterdepressie verergeren (make worse). Zoek daarom regelmatig momenten van ontspanning (relaxation). Dit kan door meditatie, yoga, of simpelweg (simply) een boek lezen of een warm bad nemen. Ontspanning helpt je om zowel mentaal als fysiek te herstellen (recover).

7. Stel haalbare doelen

Als je je somber voelt, kan het helpen om kleine, haalbare doelen (achievable goals) te stellen. Hierdoor krijg je een gevoel (sense) van voldoening (fulfillment) en blijf je actief. Dat kan gaan om simpele dingen, zoals een wandeling maken, een klusje (chore) in huis doen of een leuke film kijken.

In veel westerse landen, zoals in Europa en Noord-Amerika, wordt de klok twee keer per jaar verzet (move). Maar niet overal (everywhere) ter wereld gebeurt dit. Als je dicht bij de evenaar (equator) woont, is het niet nodig om twee verschillende tijden te hebben. Daar is er namelijk weinig tot geen verschil tussen de seizoenen. In die landen is het het hele jaar door ongeveer even lang licht en donker. In Nederland en andere landen, dus verder van de evenaar, zijn er grote verschillen in de lengte van de dagen in de zomer en in de winter.

Nu weet je meer over de wintertijd. Het laatste weekend van oktober gaat de klok dus één uur achteruit, en dat betekent een uurtje extra slaap! Of je nu van de winter houdt of niet, het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen in de donkere maanden.

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het dus hebben over kinderboeken en leesboekjes op niveau (reading level), maar ook tweetalige boekjes. Ik bespreek enkele bekende Nederlandse kinderboeken, en ik geef je tips voor boeken die je kunt lezen om je Nederlands te verbeteren. Ik vertel je waarom kinderboeken heel leuk zijn, maar misschien niet altijd de beste keuze (choice) om je leesvaardigheid te verbeteren (improve). Laten we beginnen!

Bekende Nederlandse kinderboeken

In Nederland zijn er veel bekende kinderboeken. Deze boeken zijn al heel lang populair en worden vaak voorgelezen (read aloud)aan kinderen. Een van de beroemdste boeken is Jip en Janneke van Annie M.G. Schmidt. De verhalen gaan over twee buurkinderen. Jip en Janneke zijn buren die samen spelen en leuke dingen meemaken (experience). De teksten in deze boeken zijn simpel. Veel volwassenen (adults) en kinderen vinden Jip en Janneke leuk om te lezen, omdat de zinnen kort zijn. De verhaaltjes zijn grappig en herkenbaar (recognizable).

Een ander populair boek is Pluk van de Petteflet, ook van Annie M.G. Schmidt. Dit verhaal (story) gaat over een jongen met de naam Pluk. Hij bestuurt een kraanwagen (tow truck) en ontmoet bijzondere dieren en mensen. Dit boek is iets langer en heeft meer fantasie, maar het is ook eenvoudig (simple) en leuk om te lezen.

Naast kinderboeken zijn sprookjes (fairytales) ook erg populair in Nederland. De sprookjes van de gebroeders Grimm zijn bekend (known) in Nederland en andere landen. Denk aan verhalen zoals Roodkapje, Hans en Grietje, en Sneeuwwitje. Veel van deze sprookjes zijn in het Nederlands vertaald (translated).

Kinderboeken zijn een geweldige manier om de Nederlandse taal en cultuur te leren kennen (get to know). Ze zijn vaak makkelijk te begrijpen, omdat ze voor jonge kinderen zijn geschreven die net leren lezen (just learn to read). De zinnen zijn kort en de verhalen zijn simpel.

Bovendien (Furthermore) laten kinderboeken je zien wat typisch Nederlands is. Je leert over de cultuur, de humor en de gewoonten van mensen in Nederland. Het is leuk om te zien hoe kinderen in Nederland opgroeien (grow up) met deze verhalen. Dit helpt je ook om de Nederlandse maatschappij (society) beter te begrijpen.

Leesboekjes op niveau en tweetalige boekjes

Kinderboeken zijn vaak leuk om te lezen. Ze hebben mooie tekeningen (drawings) en interessante verhalen. Maar kinderboeken zijn niet altijd de beste keuze voor volwassenen die Nederlands leren. Niet alle kinderboeken hebben makkelijke vocabulaire en grammatica. Woorden zoals 'draak' (dragon) en 'toverfee' (fairy) zijn bijvoorbeeld minder belangrijk om te weten als je net een taal leert. Daarnaast zitten er ook veel expressies in die kinderen al wel begrijpen maar die taalleerders pas later leren. Dus hoewel kinderboeken lezen heel leuk is, is het niet de allerbeste keuze als je je Nederlands wilt verbeteren.

Als je beter wilt worden in het Nederlands, is het belangrijk om boeken te lezen die bij jouw taalniveau passen (fit). Dit kan bijvoorbeeld A1, A2, B1 of hoger zijn. Boeken op niveau specifiek voor taalleerders maken gebruik van de grammatica en vocabulaire die je op dat niveau al hebt geleerd. Hierdoor leer je niet alleen nieuwe woorden, maar ook woorden en zinnen die je als volwassene vaak kunt gebruiken in het dagelijks leven (daily life).

Op A2-niveau leer je bijvoorbeeld al hoe je langere zinnen kunt maken. Je ziet de verleden tijd (past tense) en samengestelde zinnen (compound sentences). Dit soort zinnen vind je minder vaak in kinderboeken, omdat die meestal korte zinnen hebben.

Vind je lezen nog moeilijk? Dan zijn tweetalige boekjes (bilingual books) een andere goede optie. Dit zijn boeken die hetzelfde verhaal in twee talen vertellen, bijvoorbeeld in het Nederlands en in je moedertaal (mother tongue). Hierdoor begrijp je het verhaal beter en leer je nieuwe woorden in het Nederlands. Het lezen van tweetalige boekjes kan erg leuk zijn en helpt je om meer vertrouwen (confidence) te krijgen bij het lezen in het Nederlands.

Vergeet niet dat het belangrijk is om boeken te lezen die je leuk vindt. Als je een verhaal al kent, zoals bijvoorbeeld ‘Sjakie en de chocoladefabriek’ (Charlie and the chocolate factory), dan kan het makkelijker zijn om het in het Nederlands te lezen. Veel mensen vinden het leuk om nieuwe woorden op te zoeken, maar voor anderen kan dit frustrerend zijn. Dus voel je je gefrustreerd tijdens het lezen? Kies dan een ander boekje of een boekje met een lager niveau.

Onthoud (Remember) dat het belangrijk is om boeken te kiezen die niet alleen bij jouw interesse, maar ook bij jouw taalniveau passen. Of je nu kiest voor een kinderboek, een leesboekje op niveau of een tweetalig boekje, zorg ervoor (make sure) dat je plezier (fun) hebt tijdens het lezen. Want dat maakt het leren van Nederlands niet alleen effectiever, maar ook veel leuker!

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het hebben over iets dat voor veel mensen in Nederland heel belangrijk is: koffie! Nederlanders drinken veel koffie. In deze aflevering vertel ik je meer over de koffiecultuur in Nederland. Ook geef ik je tips voor het bestellen (order) van koffie in een café. Laten we beginnen!

Nederlanders houden van koffie. En wist je dat mensen in Nederland gemiddeld (average) zo'n vier kopjes koffie per dag drinken? Dat is veel! Koffie is een belangrijk deel van de dag voor veel Nederlanders. Ze drinken koffie in de ochtend, tijdens het werk en ook vaak na het avondeten.

In Nederland is "een kopje koffie doen" heel normaal. Dit betekent dat je samen koffie drinkt en gezellig praat. Koffie drinken is dus niet alleen voor energie, maar ook een sociaal moment.

Verschillende soorten koffie

Hoe noem je de plek waar je koffie drinkt? Veel mensen zeggen café, maar een café kan ook een kroeg (pub)zijn. In een kroeg drink je biertjes. En let op: in een coffeeshop (cannabis café) drink je zeker geen koffie. De plek waar je koffie drinkt, noemen we ook wel een koffietentje (coffee shop). In een koffietentje kun je verschillende soorten koffie's krijgen. Hier zijn een paar bekende soorten:

1. Zwarte koffie – Dit is gewoon koffie zonder melk of suiker.
2. Koffie verkeerd – Dit is koffie met veel melk. Het lijkt op een café latte. En de naam is grappig, want eigenlijk zeg je 'foute koffie' (wrong coffee), alsof het geen goede koffie is.
3. Espresso – Dit is een klein, sterk kopje koffie. Perfect als je snel wat energie nodig hebt. Sommige mensen bestellen ook een dubbele espresso, dan krijg je eigenlijk twee espresso's in een kopje.
4. Cappuccino – Dit is een espresso met melk en schuim (foam). Veel mensen drinken dit in de ochtend.
5. Latte macchiato – Dit is een hoog glas met warme melk en schuim, en daarna wordt er een espresso bij gedaan.
6. Americano – Dit is espresso met extra heet water, waardoor het lijkt op een grote zwarte koffie.

Koffie bestellen

Hoe bestel je koffie? Wanneer je bij de bar bestelt, kun je simpelweg zeggen: “Mag ik een cappuccino, alstublieft?” of “Een koffie verkeerd, graag!” Dat is al een goed begin!

Maar soms wil je iets extra’s. Een glaasje kraanwater bij de koffie is bijvoorbeeld heel normaal in Nederland. Je kunt dan vragen: “Mag ik er misschien ook een glaasje water bij?” Veel koffietentjes geven je dat zonder problemen erbij (with it).

Drink je liever geen cafeïne? Dan kun je ook een decafé koffie bestellen. Dat is koffie zonder cafeïne, maar wel met bijna dezelfde smaak (taste). Vraag dan: “Heeft u ook decafé?” of “Mag ik een decafé koffie, alstublieft?”

En tegenwoordig is er ook veel aandacht voor andere soorten melk. Als je geen gewone koemelk wilt, kun je kiezen voor haver-, soja- of amandelmelk. Veel koffietentjes hebben dat op de kaart. Wil je bijvoorbeeld havermelk (oat milk) bij je koffie verkeerd? Dan kun je zeggen: “Mag ik een koffie verkeerd met havermelk, alstublieft?”

Zo kun je je koffie precies bestellen zoals jij 'm lekker vindt!

Andere woorden voor koffie

In Nederland gebruiken mensen verschillende namen voor koffie, vooral in informele gesprekken. Hier zijn een paar woorden en hun betekenis:

• Bakkie - Een bakkie is een veelgebruikt woord voor koffie. Het betekent gewoon "kopje koffie". Als iemand zegt: "Zullen we een bakkie doen?", bedoelen ze dat ze samen koffie willen drinken.
• Bakkie pleur - In Rotterdam zeggen ze ook wel een bakkie pleur. 'Pleur' komt eigenlijk van het Franse woord 'pleurer' en dat betekent huilen (to cry). Koffie is soms zó sterk dat je er bijna van moet huilen, vandaar dus 'pleur'.
• Kopje troost - Dit betekent koffie die je drinkt om je beter te voelen, voor comfort. Vooral als je je een beetje verdrietig voelt. Het is alsof de koffie je troost (comfort).
• Slobber - Dit woord wordt soms gebruikt voor koffie van mindere kwaliteit, zoals een grote, goedkope kop koffie die eigenlijk niet zo lekker is.
• Zwart goud - Dit is een mooie manier om koffie te beschrijven, omdat koffie voor veel mensen heel waardevol is, net als goud. En omdat koffie zwart is, noemen ze het "zwart goud".

Nu weet je meer over de koffiecultuur in Nederland en hoe je koffie kunt bestellen in een koffietentje. Koffie is niet alleen een drankje, maar ook een manier om gezellig samen te zijn. Misschien kun je iemand eens voorstellen om samen koffie te drinken. Je kunt dat zeggen: "Zullen we even koffie doen?" of "Heb je zin om koffie te doen?"

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Je kunt me steunen door lid te worden. Als je lid wordt, steun je me elke maand en voeg ik je toe aan een WhatsApp-groep. In deze groep stel ik regelmatig vragen in het Nederlands en geef ik feedback op de antwoorden. Dit is een leuke manier om je Nederlands te oefenen.

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag vertel ik je alles over zwangerschap (pregnancy) in Nederland. Ben jij zwanger of wil je dat graag worden? Blijf dan luisteren! De zorg voor zwangere vrouwen in Nederland kan anders zijn dan in andere landen. In deze aflevering vertel ik hoe de zorg voor een zwangere vrouw en haar baby in Nederland werkt en ik bespreek alle belangrijke stappen tijdens en na de zwangerschap in Nederland.

Zwanger in Nederland - Waar begin je?

Als een vrouw zwanger is, gaat ze eerst naar de huisarts (GP). De huisarts kijkt of alles goed is en zal vertellen wat de volgende stappen zijn. In Nederland gaan vrouwen meestal niet naar het ziekenhuis voor elke controle (check-up). De zorg wordt gegeven door een verloskundige (midwife). Een verloskundige is iemand die vrouwen helpt tijdens hun zwangerschap en bij de geboorte van hun baby. Het is dus niet nodig om naar het ziekenhuis te gaan als alles goed gaat.

Van de huisarts krijgt de vrouw een doorverwijzing (referal) om haar eerste afspraak met de verloskundige te maken. Dit gebeurt meestal rond de 8 tot 10 weken van de zwangerschap.

De rol van de verloskundige

De verloskundige is heel belangrijk in Nederland. Ze begeleidt de vrouw tijdens de zwangerschap en kijkt of alles goed gaat met haar en de baby. Als er geen problemen zijn, hoeft de vrouw niet naar het ziekenhuis. Ze gaat ongeveer 10 tot 15 keer naar de verloskundige tijdens de zwangerschap. Bij elke afspraak wordt er gecontroleerd hoe de baby groeit en hoe zij zich voelt. Ook controleren ze haar bloeddruk en de hartslag van de baby.

In veel andere landen ga je misschien meteen naar een dokter of een gynaecoloog, maar in Nederland is de verloskundige de persoon die je het meest ziet tijdens de zwangerschap. Een gynaecoloog zie je alleen als er problemen zijn, zoals een moeilijke zwangerschap.

Vrouwen krijgen rond de 20 weken een uitgebreide echo (ultrasound/scan). Die echo heet de 20-wekenecho. Bij deze echo kunnen ze zien of er iets niet goed is met de baby en of de baby misschien een afwijking (abnormality) heeft. Ze kijken dan naar de ontwikkeling (development) van de baby zoals de hersenen, het hart, de rug, de organen, de ledematen, het gezicht en de positie van de placenta.

Wat als er complicaties zijn?

Als er tijdens een zwangerschap complicaties zijn, kan de verloskundige die persoon doorsturen naar een gynaecoloog in het ziekenhuis. De gynaecoloog is een specialist die meer medische kennis (medical knowledge) heeft en helpt als er iets niet helemaal goed gaat, zoals bijvoorbeeld bij een hoge bloeddruk (high bloodpressure) of als de baby niet goed groeit (grows).

De bevalling

In Nederland kunnen vrouwen kiezen waar ze willen bevallen (give birth). Als alles goed gaat met de zwangerschap, kunnen ze kiezen om thuis te bevallen of in het ziekenhuis. Dit is een belangrijke keuze, en de verloskundige helpt bij het maken van deze keuze.

Veel vrouwen in Nederland kiezen ervoor om thuis te bevallen. Dit kan als je een gezonde zwangerschap hebt zonder complicaties. De verloskundige komt dan naar je huis om de bevalling te begeleiden (guide).

Als vrouwen liever in het ziekenhuis bevallen, kan dat ook, zelfs als er geen complicaties zijn. Dit wordt dan een poliklinische bevalling genoemd.

Sommige vrouwen moeten in het ziekenhuis bevallen. Dit is bijvoorbeeld nodig als er een medische reden is, zoals een eerdere keizersnede (c-section). Een keizersnede is een operatie waarbij de baby via een snee in de buik wordt geboren in plaats van via de vagina.

Ook als de baby in een stuitligging (breech position) ligt, moeten sommige vrouwen in het ziekenhuis bevallen. Bij een stuitligging ligt de baby met de billen of voeten naar beneden in plaats van met het hoofdje naar beneden. Dit kan de bevalling moeilijker maken.

De kraamzorg

Na de bevalling krijgen vrouwen in Nederland kraamzorg (maternity care). Dit is een vorm van zorg die heel uniek is voor Nederland. De kraamverzorger is iemand die thuis komt om te helpen met de verzorging van de baby. Ze is er om de moeder te ondersteunen in de eerste week na de bevalling. De kraamverzorger helpt de moeder met het geven van borstvoeding (breast-feeding). Ze controleert de gezondheid van de moeder en die van de baby en helpt ook met het verzorgen van de baby en het schoonmaken van het huis. Ze geeft de moeder rust zodat zij kan herstellen (recover) van de bevalling.

Vrouwen kunnen zelf een kraamzorgorganisatie kiezen. Het is belangrijk om dit op tijd te doen. Vaak moet dit al worden geregeld rond de 16e week van de zwangerschap.

Vergoeding van zorg

In Nederland is het zorgsysteem goed geregeld. Veel van de kosten van een zwangerschap en bevalling worden vergoed (covered) door de zorgverzekering (health insurance). De zorgverzekering betaalt voor de zorg van de verloskundige, de echo's en bloedonderzoeken en de kraamzorg.

Het is wel belangrijk om te weten dat als vrouwen kiezen voor een poliklinische bevalling (zonder medische reden), ze soms een eigen bijdrage (out-of-pocket expense) moeten betalen. Het is daarom slim om bij de zorgverzekering goed te checken wat wel en wat niet vergoed wordt. Met een aanvullende verzekering (aditional insurance) worden er misschien meer kosten vergoed.

Zwangerschapsverlof

In Nederland hebben vrouwen recht op zwangerschapsverlof (maternity leave). Dit betekent dat ze vrij kunnen nemen van hun werk als ze zwanger zijn en na de bevalling. Vrouwen hebben recht op minimaal 16 weken verlof. Dit verlof begint meestal 4 tot 6 weken voor de uitgerekende datum (due date) en gaat door tot 10 tot 12 weken na de geboorte van de baby. Tijdens het verlof krijgen vrouwen gewoon salaris of een uitkering (allowance). Het is belangrijk om een werkgever op tijd te informeren, zodat het verlof goed geregeld kan worden.

Tips

Als laatste wil ik nog een paar tips geven.

1. Vraag om hulp: Wees niet bang om vragen te stellen aan je huisarts, verloskundige of de kraamzorg. Zij zijn er om jou en je partner te helpen.

2. Zoek informatie in jouw taal: Veel zorgorganisaties hebben informatie in meerdere talen. Vraag hiernaar bij de verloskundige of kijk op de website van je zorgverzekering.

3. Regel alles op tijd: Zorg ervoor dat je de kraamzorg, verloskundige en het ziekenhuis (als jij of je partner daar wil bevallen) op tijd regelt. Dit voorkomt stress later in de zwangerschap.

Heb je nog vragen of wil je graag meer weten? Stuur me dan gerust een mailtje. Ik kan je een paar links sturen met meer informatie.

Dit was de aflevering van deze week.

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

Vandaag ga ik het dus hebben over het openbaar vervoer in Nederland, oftewel het OV. OV staat voor openbaar vervoer, zoals de trein, bus, tram en metro. Reizen met deze vervoermiddelen is in Nederland heel gewoon. In deze aflevering leg ik uit hoe het openbaar vervoer (public transport) in Nederland werkt en geef ik een paar handige tips. Laten we beginnen!

De OV-chipkaart

Om met het openbaar vervoer te reizen, heb je meestal een OV-chipkaart nodig. Dit is een kaart waarmee je kunt in- en uitchecken bij de trein, bus, tram en metro. Je kunt een anonieme OV-chipkaart kopen, maar als je in Nederland woont, is het misschien handig om een persoonlijke OV-chipkaart te nemen. Hiermee kun je je kaart automatisch opladen (charge) en gebruikmaken van abonnementen voor korting (discount). Reis je maar één keer? Dan kun je ook online een los kaartje kopen.

De spits

Een belangrijk woord om te kennen als je met het openbaar vervoer reist, is de spits (rush hour). De spits is de tijd op de dag wanneer het druk is in de trein, bus, tram of metro. Dit is meestal ’s ochtends tussen 6:30 uur en 9:00 uur en ’s avonds tussen 16:00 uur en 18:30 uur op doordeweekse dagen. Tijdens de spits reizen veel mensen naar hun school of werk. Probeer, als het kan, om buiten deze tijden te reizen. Dan is het minder druk en heb je meer ruimte (space) om te zitten.

Overstappen

Als je niet rechtstreeks (directly) naar je bestemming kunt reizen, moet je overstappen (transfer). Overstappen betekent dat je van de ene trein, bus, tram of metro naar een andere moet gaan. In de reisplanner, zoals de NS-app of de 9292-app, kun je vinden waar en wanneer je moet overstappen.

Stel je voor: je reist met de trein van Utrecht naar Den Haag, maar er is geen rechtstreekse trein. Je moet dan bijvoorbeeld eerst naar Gouda reizen. In Gouda stap je dan over op een andere trein naar Den Haag.

De trein

De trein is een van de populairste manieren om te reizen in Nederland, vooral voor lange afstanden (distances). NS is het bedrijf dat de meeste treinen in Nederland verzorgt. NS staat voor Nederlandse Spoorwegen. Wanneer je de trein neemt, moet je inchecken met je OV-chipkaart. Dit doe je bij een incheckpaal (check-in post) op het station. Ook is het belangrijk om aan het einde van je reis weer uit te checken.

Wat moet je doen als je vergeet uit te checken?

Het kan gebeuren dat je vergeet om uit te checken als je uitstapt. Dit is vervelend, want dan betaal je vaak voor een langere reis dan je eigenlijk hebt gemaakt. Maar geen zorgen, je kunt dit oplossen! Als je vergeet uit te checken, kun je online op de website van de OV-chipkaart of NS een teruggave aanvragen (request refund). Geef aan waar en wanneer je reis was, en dan krijg je het geld terug dat je te veel hebt betaald.

De bus

Overal in Nederland rijden er bussen, zelfs in de kleine dorpen. Bij de bushalte staat meestal een bord met de dienstregeling (timetable). Dit is een overzicht van de tijden waarop de bus komt. Je kunt ook de 9292-app gebruiken om je busreis te plannen. Als je de bus neemt, kun je inchecken met je OV-chipkaart als je instapt. Je kunt ook een kaartje kopen bij de buschauffeur, maar vaak moet je dan wel pinnen.

De tram

In steden zoals Amsterdam, Den Haag en Rotterdam kun je met de tram reizen. De tram werkt net als de bus: je checkt in als je instapt en uit als je uitstapt.

De metro

In Amsterdam en Rotterdam is er ook een metro. De metro gaat vaak snel en is handig voor lange afstanden binnen de stad. Net als bij de tram en de bus check je in en uit met je OV-chipkaart. En let op de lijnen en kleuren van de metro, zodat je de goede metro neemt.

De OV-fiets

Naast de trein, bus, tram en metro kun je in Nederland ook gebruikmaken van de OV-fiets. Dit is een handige huurfiets die je kunt lenen bij veel treinstations. Je kunt de OV-fiets gebruiken voor korte afstanden, bijvoorbeeld om van het station naar je bestemming te fietsen. Het huren van een OV-fiets is heel eenvoudig (simple), je kunt namelijk een fiets huren met je OV-chipkaart.

Handige tips

1. Nu zal ik je een paar handige tips geven voor als je met het OV reist.

2. Plan je reis van tevoren (Plan your trip in advance): Gebruik de 9292-app of de NS-app om je reis te plannen. Zo weet je precies welke trein, bus, tram of metro je moet nemen en hoe laat.
3. Check in en check uit: Vergeet niet in te checken met je OV-chipkaart als je instapt, en uit te checken als je uitstapt.
4. Wees op tijd (Be on time): Het is misschien goed om te weten dat de bus soms een paar minuten eerder kan komen en ook eerder vertrekt. Het is daarom slim om minstens 5 minuten van tevoren (in advance) bij een station of bushalte te zijn.
5. Wees beleefd (Be polite): In het openbaar vervoer zeggen veel mensen “dank u wel” of "bedankt" tegen de chauffeur of conducteur als ze uitstappen. Dit is een beleefde gewoonte (polite habit).

Reizen met het openbaar vervoer in Nederland is heel gemakkelijk als je weet hoe het werkt. Met de trein, bus, tram of metro kun je overal (everywhere) komen!

Wil je goed voorbereid op reis gaan? Bezoek dan mijn website voor een lijst met 10 handige zinnen die je kunt gebruiken in het openbaar vervoer. Zo weet je altijd wat je moet zeggen!

10 handige zinnen

1. Waar kan ik een kaartje kopen? (Where can I buy a ticket?)

2. Hoe laat vertrekt de trein naar (stad)? (What time does the train to (city) leave?)

3. Op welk perron vertrekt de trein naar (plaats)? (From which platform does the train to (place) depart?)

4. Moet ik overstappen? (Do I need to transfer?)

5. Waar moet ik uitchecken? (Where do I need to check out?)

6. Hoe vaak rijdt deze bus? (How often does this bus run?)

7. Waar is de dichtstbijzijnde halte? (Where is the nearest stop?)

8. Hoeveel haltes zijn het nog tot (bestemming)? (How many stops until (destination)?)

9. Kan ik een fiets huren op dit station? (Can I rent a bike at this station?)

10. Ik ben vergeten uit te checken, wat moet ik doen? (I forgot to check out, what should I do?)

Vandaag ga ik het dus hebben over de herfst in Nederland. De herfst is een mooi seizoen, vol veranderingen in het weer en de natuur. We gaan het hebben over het weer, wat je kunt doen in de herfst en ik geef je handige tips. Laten we beginnen.

Het weer in de herfst

De herfst begint op 21 september en eindigt op 21 december. In de herfst wordt het kouder dan in de zomer. Het weer is vaak wisselvallig (changeable). Dat betekent dat de zon soms schijnt, maar dat het ook vaak regent of hard waait (hard waaien = to be very windy). De temperatuur ligt meestal tussen de 10 en 15 graden, maar het kan soms kouder zijn, vooral in november en december. In de herfst kunnen er ook herfststormen zijn. Dit zijn dagen met veel wind en regen. Het is daarom een goed idee om een warme jas en een paraplu bij je te hebben als je naar buiten gaat.

De natuur in de herfst

In de herfst zie je grote veranderingen in de natuur. De bladeren (leaves) aan de bomen veranderen van kleur: van groen naar geel, oranje en rood. Uiteindelijk vallen de bladeren op de grond. Veel mensen vinden het leuk om in deze tijd een wandeling te maken in het bos of in een park. Je kunt dan genieten van de mooie kleuren. Je ziet ook paddenstoelen (mushrooms/fungus) in het bos, maar pas wel op want sommige paddenstoelen zijn giftig (poisonous). Kijk dus alleen, maar raak ze niet aan (aanraken = to touch).

Leuke activiteiten in de herfst

Wat zijn leuke activiteiten om te doen in de herfst?

Als het mooi weer is kun je bijvoorbeeld gaan wandelen in het bos of park. Trek een lekkere warme jas aan en geniet van de frisse lucht en de mooie natuur.

Maar als het regent, kun je binnen iets doen, zoals een museum bezoeken. Nederland heeft veel interessante musea, zoals bijvoorbeeld het Rijksmuseum in Amsterdam waar je een paar uur kunt rondkijken (look around) en genieten van kunst (art) en geschiedenis (history).

Een andere activiteit is kastanjes zoeken (looking for chesnuts). In de herfst liggen er namelijk veel kastanjes op de grond. Je kunt ze zoeken en meenemen naar huis om ermee te knutselen (to do crafts). Kinderen maken vaak poppetjes (little dolls) van kastanjes en satéprikkers (skewers).

Tot slot zijn er in sommige steden en dorpen speciale herfstmarkten. Je kunt daar lokale producten kopen, zoals appels en pompoenen. Soms kun je er ook warme chocolademelk drinken.

Handige tips voor de herfst

De herfst kan soms koud en nat (wet) zijn, dus hier zijn een paar handige tips:

Tip 1: Neem altijd een paraplu (umbrella) mee. In de herfst regent het vaak en een paraplu is dan handig (useful). Ook kan het slim zijn om verschillende lagen kleding (layers of clothes) aan te doen. Dan kun je kleding uittrekken (take off) als het te warm is en aantrekken (put on) als het kouder is. Vooral in november en december is het slim om ook een warme jas, sjaal en misschien zelfs handschoenen te hebben.

Tip 2: Fiets voorzichtig als het regent. De wegen kunnen glad (slippery) zijn door natte bladeren dus pas op als je fietst.

Tip 3: Maak het thuis gezellig. In het laatste weekend van oktober gaat de klok een uur achteruit en wordt het dus vroeger donker. Veel Nederlanders maken hun huis gezellig met kaarsen (candles), dekens (blankets) en warme drankjes zoals bijvoorveeld thee of chocolademelk.

Typisch herfsteten in Nederland

In de herfst eten Nederlanders vaak warme maaltijden. Een bekend herfstgerecht (autumn dish) is pompoensoep. Deze soep is gemaakt van pompoenen (pumpkins), kruiden (herbs) en soms een beetje room (cream). Ook paddenstoelenrisotto is heel populair. Dit gerecht is super lekker en verwarmend voor de koelere dagen.

Ben jij klaar voor de herfst in Nederland?

Vandaag ga ik het dus hebben over Prinsjesdag (Day of the King's Speech). Prinsjesdag is een belangrijke dag voor de regering (government) en voor iedereen in Nederland. Ik leg uit wat er gebeurt op Prinsjesdag en waarom deze dag zo belangrijk is. Laten we beginnen!

Wat is Prinsjesdag?

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag van september. Op deze dag vertelt de koning (king) wat de plannen zijn van de regering voor het komende jaar. Dit doet hij in een speciale toespraak (speech), en die toespraak heet de troonrede. Prinsjesdag is een officiële dag en er zijn veel tradities.

De rol van de koning

De koning is het hoofd van het land, maar hij is niet de baas. Nederland is een constitutionele monarchie. Dit betekent dat de koning bepaalde taken (certain tasks) heeft die in de grondwet (constitution) staan. Eén van zijn belangrijke taken is het voorlezen (read (out loud)) van de troonrede op Prinsjesdag. De koning leest deze toespraak voor, maar hij schrijft hem niet zelf. Dat doen de ministers en de minister-president. De koning leest de troonrede voor in de Ridderzaal in Den Haag zodat iedereen in Nederland weet wat de regering het komende jaar wil gaan doen en wat er gaat veranderen. In deze toespraak vertelt de koning hoe het gaat met Nederland en wat de regering wil doen om het land beter te maken. Dit gaat bijvoorbeeld over werk, onderwijs (education), zorg en veiligheid (safety).

De gouden koets en de Ridderzaal

Op Prinsjesdag rijdt de koning met de gouden koets (golden carriage) van zijn paleis naar de Ridderzaal. De Ridderzaal is een grote en mooie zaal (large room) in Den Haag. Veel mensen staan langs de weg om naar de gouden koets te kijken. Ze zwaaien (waving) naar de koning en de koningin (queen).

De miljoenennota en de rijksbegroting

Na de troonrede gaat de minister van Financiën naar de Tweede Kamer (House of Representatives). Hij of zij heeft een speciale koffer (suitcase) bij zich. In die koffer zit de miljoenennota (draft budget). Dit is een belangrijk document waarin staat hoeveel geld de regering wil uitgeven en waar dat geld naartoe gaat. Ook zit in de koffer de rijksbegroting (national budget). Daarin staat precies hoeveel geld er voor alles is, zoals voor scholen, ziekenhuizen en wegen.

Debat in de Tweede Kamer

Na Prinsjesdag praten de leden (members) van de Tweede Kamer over de plannen van de regering. Dit noemen we een debat. Ze bespreken of de plannen goed zijn en of er iets veranderd moet worden. De Tweede Kamer is belangrijk omdat de leden de regering controleren en besluiten (decide) of de plannen doorgaan (will proceed).

Wat doet de koning nog meer?

De koning heeft geen echte politieke macht (political power), maar hij heeft wel een belangrijke rol. Naast het voorlezen van de troonrede op Prinsjesdag, benoemt (appoints) de koning ook mensen zoals ministers en staatssecretarissen. Dit is vooral ceremonieel. De koning vertegenwoordigt (represents) Nederland ook in het buitenland. Hij maakt veel officiële bezoeken aan andere landen en ontvangt (receives) buitenlandse leiders. Door deze bezoeken versterkt de koning de banden (connections) tussen Nederland en andere landen. Verder geeft de koning soms toespraken op televisie, bijvoorbeeld tijdens Kerstmis of bij belangrijke gebeurtenissen (important events), om de mensen in Nederland te verbinden en te ondersteunen (support).

Waarom is Prinsjesdag belangrijk?

Prinsjesdag is dus belangrijk omdat de regering vertelt wat zij wil doen voor het land. Iedereen weet dan wat er gaat gebeuren (happen) met het geld van de overheid. Ook is het een dag vol tradities en veel mensen vinden het leuk om naar de koning en de koningin te kijken.

In Nederland houden mensen van hapjes, dat zijn kleine snacks die je kunt eten tussen de maaltijden (meals) door. Sommige snacks zijn warm, andere koud, maar ze zijn allemaal heel lekker.

Kroketten en bitterballen

Een van de bekendste snacks in Nederland is de kroket. Een kroket is een gefrituurde (fried) snack met een krokante buitenkant en een zachte, warme vulling. De vulling is meestal gemaakt van vlees (meat), maar je kunt ook kroketten met kaas of garnalen (shrimps) vinden. Veel Nederlanders eten een kroket op brood, dat noemen we dan een 'broodje kroket'.

Een andere snack die lijkt op de kroket, is de bitterbal. Bitterballen zijn kleiner dan kroketten, maar ze hebben dezelfde vulling. Ze worden vaak gegeten als hapje bij een drankje, bijvoorbeeld in een café. Een leuk weetje: in sommige automaten (vending machines) kun je kroketten kopen, en dat heet een 'automatiek'. Je stopt geld in de automaat, opent een klein deurtje, en haalt je kroket eruit (eruit halen = to take it out). Dat is heel handig als je snel iets wil eten!

Stroopwafels

Nu iets zoets (something sweet): stroopwafels. Een stroopwafel is een ronde, platte wafel die uit twee dunne wafels bestaat met een laagje stroop ertussen. Stroop is een soort dikke siroop. Veel mensen eten een stroopwafel bij de koffie of thee. Een leuke tip: leg de stroopwafel even op je kopje hete thee of koffie. De wafel wordt dan een beetje warm en zacht. En dat is echt heel erg lekker!

Wist je trouwens dat je stroopwafels in kleinere stukken kunt breken en door je ijs kunt mengen (mix)? Dat maakt je ijs extra lekker!

Haring

Een heel andere snack is de haring. Haring is een vis die je rauw (raw) eet. In Nederland eten mensen haring vaak met uitjes (onions) en soms met augurk (pickles). Veel Nederlanders eten haring op een traditionele manier: ze houden de vis bij de staart (tale) vast en laten hem zo in hun mond glijden (slide). Dit noemen we 'haring happen'. Niet iedereen vindt het lekker, maar het is wel typisch Nederlands.

Een tip voor beginners: probeer je eerste haring op een broodje, dat noemen we een 'broodje haring'. Het brood en de uitjes maken de smaak wat milder.

Patat of friet

Een snack die bijna iedereen lekker vindt, is patat. In Nederland kun je dit met verschillende sauzen eten. De bekendste saus is mayonaise. Je bestelt dan een 'patatje met' of een 'frietje met' en dan krijg je mayonaise erbij. Maar je kunt ook kiezen voor ketchup, curry, of pindasaus. Een speciale combinatie is 'patatje oorlog' (war fries). Dat is patat met mayonaise, pindasaus, en uitjes. Het klinkt misschien heel gek (gek klinken = sound crazy), maar veel mensen vinden het lekker!

Hier is nog een leuk weetje: in Nederland zeggen mensen in het noorden en westen vaak 'patat', maar in het zuiden van het land zeggen ze 'friet'. Dus als je in Maastricht bent, vraag je om 'friet', en in Amsterdam om 'patat'.

Drop

Tot slot wil ik nog iets heel typisch Nederlands noemen, en dat is drop. Drop is een zwarte snoep (candy) die in veel verschillende smaken (tastes) en vormen komt. Sommige dropjes zijn heel zoet (sweet), andere zijn heel zout (salty). Veel Nederlanders zijn gek op drop, maar als je het nog nooit hebt geproefd (tasted), is het misschien even wennen (getting used to).

En wist je dat Nederland een van de landen is waar de meeste drop wordt gegeten? Nederlanders eten gemiddeld (average) zo'n 2 kilo drop per persoon per jaar!

Dit was de aflevering over Nederlandse snacks. Ik hoop dat je iets nieuws hebt geleerd en misschien zelfs zin hebt gekregen om een van deze snacks te proberen. Wat is jouw favoriete Nederlandse snack? Laat het me weten!

Javier en het taalcafé

Javier is net verhuisd naar Nederland voor zijn werk. Hij spreekt nog niet goed Nederlands en vindt het soms moeilijk om met mensen te praten. Elke dag probeert hij Nederlands te leren met apps en boeken, maar het blijft lastig (hard).

Op een dag loopt Javier door zijn nieuwe wijk (neighbourhood) en ziet hij een klein café. Buiten staat een bordje (sign) met de tekst: “Taalcafé – Praat en leer talen!” Javier wordt nieuwsgierig (curious) en besluit binnen te kijken.

Binnen ziet hij een gezellige ruimte met tafels en stoelen. Aan een tafel zitten mensen met elkaar te praten. Javier vraagt aan de vrouw achter de balie (counter) wat het taalcafé precies is.

De vrouw zegt: “In dit taalcafé kun je verschillende talen oefenen. Je kunt hier praten met mensen die Nederlands willen leren en mensen die andere talen willen leren. Het is een plek om te oefenen en nieuwe mensen te ontmoeten.”

Javier vindt dit een leuk idee, maar hij is een beetje zenuwachtig (nervous). De vrouw merkt dit en zegt: “Het is normaal om je in het begin een beetje onzeker te voelen. Maar hier zijn de mensen heel vriendelijk (friendly) en behulpzaam (helpful). Het is een goede manier om je Nederlands te verbeteren en anderen te helpen met hun talen.”

Javier besluit om het taalcafé uit te proberen. Hij gaat aan een tafel zitten en begint te praten met een vriendelijke vrouw genaamd Anne. Anne helpt Javier met zijn Nederlands, en Javier helpt Anne met haar Spaans. Ze praten over eenvoudige (simple) dingen zoals het weer en hun dagelijkse leven.

Javier voelt zich na een tijdje steeds meer op zijn gemak (zich op zijn/haar gemak voelen = to feel comfortable). Hij merkt dat het praten met anderen in het Nederlands veel helpt. Anne vertelt hem ook over andere leuke dingen in de stad en nodigt Javier uit om samen met haar en haar vrienden een keer naar een festival te gaan.

Javier verlaat het taalcafé blij en trots (proud). Hij voelt zich goed omdat hij zijn Nederlands heeft geoefend en ook anderen heeft geholpen met Spaans. Hij besluit elke week naar het taalcafé te gaan en nieuwe mensen te ontmoeten.

De weken daarna merkt Javier dat zijn Nederlands beter wordt. Hij voelt zich steeds meer thuis in Nederland en geniet van de gesprekken en nieuwe ervaringen die hij opdoet (nieuwe ervaringen opdoen = gain new experiences). Het taalcafé is een geweldige manier geweest om de taal te leren en nieuwe vrienden te maken.

Dit was een kort verhaal over Javier en zijn avontuur in het taalcafé. Heb jij wel eens een taalcafé bezocht? En wat vond je daarvan? Ik ben erg benieuwd (curious) naar jouw ervaringen. Als je het leuk vindt om dit te delen, stuur me dan gerust een e-mail (info@easydutchonline.com)!

Vandaag praat ik over het Nederlandse onderwijssysteem (education system). Dit betekent dat ik ga uitleggen (explain) hoe het schoolsysteem in Nederland werkt. Dit is belangrijk om te weten, zeker als je in Nederland woont of kinderen hebt die hier naar school gaan.

In Nederland is onderwijs (education) heel belangrijk. Daarom is er een leerplicht (compulsory education). Dit betekent dat kinderen vanaf hun vijfde jaar verplicht (mandatory) naar school moeten. Dit duurt tot het kind minstens (at least) zestien jaar is. Soms moet een kind zelfs langer naar school, bijvoorbeeld als het nog geen diploma heeft.

De basisschool

In Nederland beginnen kinderen op de basisschool (primary school) als ze vier jaar oud zijn. De basisschool heeft in totaal 8 groepen. In groep 1 en 2 leren de kinderen vooral spelenderwijs (particularly child's play). Ze leren bijvoorbeeld samen spelen, tekenen, knutselen (crafting), en liedjes zingen. Vanaf groep 3 leren ze lezen, schrijven en rekenen (counting). Dit zijn belangrijke basisvaardigheden (basic skills). In groep 8, het laatste jaar van de basisschool, maken de kinderen een belangrijke toets: de Cito-toets of een andere eindtoets. Deze toets helpt de school en de ouders om te bepalen (decide) naar welk type middelbare school het kind gaat. Maar de toets is niet beslissend (decisive). De leerkracht (teacher) kijkt ook naar hoe het kind heeft gewerkt en wat het beste bij hem of haar past (passen bij = matches/suits).

De middelbare school

Na de basisschool gaan de kinderen naar de middelbare school (secondary school / high school). Er zijn verschillende niveaus (levels) in de middelbare school, afhankelijk van (depending on) wat het kind kan en wil. Ik zal de drie belangrijkste niveaus bespreken: VMBO, HAVO en VWO.

VMBO (Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs)

Het eerste niveau is het VMBO. Dit staat voor Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs. Het VMBO duurt vier jaar. Op het VMBO leren de kinderen niet alleen uit boeken, maar ook met hun handen. Het VMBO is meer praktisch. Ze leren bijvoorbeeld hoe je een auto repareert, hoe je met computers werkt, of hoe je eten maakt in een keuken. Na het VMBO gaan de leerlingen vaak naar het MBO (Middelbaar Beroepsonderwijs) om verder te leren voor een beroep (profession).

HAVO (Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs)

Het tweede niveau is de HAVO. Dit staat voor Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs. De HAVO duurt vijf jaar en is meer theoretisch. Op de HAVO leren de leerlingen dus meer uit boeken. Ze krijgen vakken zoals wiskunde (mathematics), geschiedenis, en vreemde talen. Na de HAVO kunnen de leerlingen naar het HBO (Hoger Beroepsonderwijs) om een diploma te halen in bijvoorbeeld economie, techniek, of onderwijs.

VWO (Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs)

Het derde niveau is het VWO. Dit staat voor Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs. Het VWO duurt zes jaar en is ook theoretisch, maar dan op een dieper niveau. Op het VWO leren de leerlingen veel over vakken zoals natuurkunde (physics), biologie, en talen. Na het VWO kunnen de leerlingen naar de universiteit. Daar kunnen ze bijvoorbeeld dokter, advocaat (lawyer) of wetenschapper (scientist) worden.

Maar hoe weet je naar welk niveau je moet gaan? Dat is een belangrijke vraag. De basisschool, de ouders, en het kind beslissen (decide) samen wat het beste is. Ze kijken naar de eindtoets, maar ook naar wat het kind kan en wil. Het is belangrijk dat het kind naar een school gaat die past bij zijn of haar talenten en interesses.

Soms gebeurt het dat een leerling op de middelbare school merkt (notices) dat hij of zij meer kan leren dan op het huidige niveau (current level). In zo’n geval kan de leerling doorstromen (move / go on) naar een hoger niveau. Dit betekent bijvoorbeeld dat een leerling van VMBO naar HAVO kan gaan, of van HAVO naar VWO. Door door te stromen, krijgt de leerling de kans om nog meer te leren en zichzelf verder te ontwikkelen (develop).

In Nederland is het onderwijssysteem goed georganiseerd. Elk kind kan leren op een manier (way) die bij hem of haar past. Of je nu goed bent met je handen, graag uit boeken leert, of later naar de universiteit wilt gaan, er is altijd een school die bij je past.

Ik hoop dat je nu een beter idee hebt van hoe het Nederlandse onderwijssysteem werkt. En als je nog vragen hebt, dan mag je me altijd een mailtje sturen (info@easydutchonline.com)

Deze week praat ik over een belangrijk onderwerp: duurzaamheid in Nederland.

Klimaatverandering (climate change) is een groot probleem voor de hele wereld. Het zorgt ervoor dat de aarde opwarmt, wat gevaarlijk (dangerous) is voor mensen, dieren, en de natuur. Daarom is duurzaamheid (sustainability) zo belangrijk. Duurzaamheid betekent dat we op een manier leven die goed is voor de aarde, nu en later. In Nederland zijn er veel plannen en acties om duurzamer te worden. Laten we eens kijken naar een paar belangrijke dingen.

Het Klimaatakkoord

Een van de belangrijkste stappen die Nederland heeft gezet, is het Klimaatakkoord (Climate Agreement). Dit is een plan van de overheid (government) en vele organisaties om de uitstoot (emissions) van broeikasgassen te verminderen (reduce). Broeikasgassen (greenhouse gasses) zijn gassen, zoals CO2, die de aarde warmer maken. Het doel (goal) is om in 2030, 49% minder CO2 uit te stoten dan in 1990. Dit betekent dus dat er minder schadelijke gassen in de lucht komen die bijdragen (contribute) aan de opwarming van de aarde.

Duurzame energiebronnen

Nederland gebruikt steeds meer duurzame energiebronnen (energy sources) zoals wind- en zonne-energie. Misschien heb je wel eens de grote windmolens (windmills) gezien die op het land en in de zee staan. Deze windmolens maken elektriciteit zonder schadelijke uitstoot. Ook zijn er steeds meer huizen en gebouwen met zonnepanelen (solar panels) op het dak. Deze maken energie van zonlicht.

Elektrisch Vervoer

Een ander belangrijk onderwerp is vervoer (transport). Nederland moedigt het gebruik van elektrische auto's en fietsen aan (aanmoedigen = encourage). Er zijn veel plekken waar je je elektrische auto kunt opladen (charge). Ook rijden steeds meer mensen op een elektrische fiets, de e-bike. Dit helpt om de lucht schoner (cleaner) te maken en minder afhankelijk te zijn van fossiele brandstoffen (fossil fuels) zoals benzine (gasoline) en diesel.

Klimaatprotesten en activisme

Jongeren in Nederland doen veel om aandacht te vragen voor het klimaat. Groepen zoals 'Extinction Rebellion' en 'Fridays for Future' organiseren vaak protesten. Ze vragen aandacht (ask attention) voor het klimaat en willen dat de regering en bedrijven meer doen voor het milieu (environment).

Innovatie en onderzoek

Nederland staat bekend om zijn innovaties en onderzoek (research) op het gebied van duurzaamheid. Er worden constant nieuwe technieken en oplossingen ontwikkeld (developed) om bijvoorbeeld CO2 op te slaan of plastic afval te verminderen (reduce plastic waste). Ook werken universiteiten en bedrijven samen om slimme en duurzame oplossingen (solutions) te vinden.

Dagelijks leven en duurzaamheid

Duurzaamheid is ook zichtbaar (visible) in het dagelijks leven. Steeds meer mensen scheiden hun afval (separate garbage), gebruiken minder plastic, en kiezen voor duurzame producten. De overheid geeft subsidies voor energiebesparende maatregelen (energy-saving measures) zoals isolatie (insulation) en duurzame verwarmingssystemen (heating systems).

Nederland doet veel om duurzamer te worden. Van het Klimaatakkoord tot elektrische auto's en innovatief onderzoek. Er zijn veel inspanningen (efforts) om een groenere toekomst te creëren. Ik hoop dat je iets nieuws hebt geleerd over duurzaamheid in Nederland en dat je geïnspireerd bent om zelf ook duurzame keuzes (choices) te maken.

Vandaag praat ik dus over de Olympische Spelen (Olympic Games) in Parijs in 2024.

De Olympische Spelen zijn een beroemde sportwedstrijd (famous sports competition). Ze begonnen heel lang geleden in Griekenland. De moderne Olympische Spelen begonnen in 1896. Sindsdien zijn ze elke vier jaar in een ander land. Parijs organiseerde de Spelen al in 1900 en 1924. Nu, 100 jaar later, zijn de Spelen weer (again) in Parijs.

Het organiseren van de Olympische Spelen kost veel tijd en werk. Parijs bouwt nieuwe stadions en sportvelden. Oude gebouwen worden opgeknapt (opknappen = do up). Het "Stade de France" is een belangrijk stadion. Hier zijn de openings- en sluitingsceremonies. Parijs wil de groenste Olympische Spelen ooit (ever) maken. Dit betekent dat ze veel aandacht besteden aan het milieu. Ze gebruiken bijvoorbeeld veel groene energie.

In 2024 zijn er 32 sporten op de Olympische Spelen. Een nieuwe sport is breakdancing. Dit is de eerste keer dat breakdancing meedoet (meedoen = to join). Er zijn ook bekende sporten zoals atletiek, zwemmen en turnen (gymnastics). De marathon wordt heel bijzonder. De hardlopers rennen langs beroemde plekken in Parijs, zoals de Eiffeltoren en de Champs-Élysées.

Meer dan 10.000 atleten uit ongeveer 200 landen doen mee aan de Spelen. Veel mensen kijken naar hun favoriete atleten. Nederland doet ook mee. Nederland heeft goede teams in wielrennen (cycle racing), hockey en zwemmen. In het verleden heeft Nederland veel medailles (medals) gewonnen, vooral (especially) in schaatsen, zwemmen en hockey.

Nederland heeft een rijke geschiedenis (history) op de Olympische Spelen en veel getalenteerde sporters. Bij de Zomerspelen zijn sporten zoals wielrennen, hockey en zwemmen (swimming) heel populair in Nederland. De wielrenners zijn vaak snel en winnen veel wedstrijden. Het Nederlandse hockeyteam is een van de beste ter wereld (in the world). Ook hebben we zwemmers die heel hard zwemmen en vaak medailles winnen.

Nederlanders zijn trots op (are proud of) hun sporters. Tijdens de Olympische Spelen kijken veel mensen naar de wedstrijden op televisie. Ze juichen voor (cheer for) de Nederlandse atleten en hopen dat ze winnen.

De Olympische Spelen hebben veel invloed (influence) op Parijs. Er wordt veel geld uitgegeven aan (spend money on) gebouwen, toerisme en evenementen. Dit zorgt (creates) voor meer banen (jobs) en meer inkomsten voor de stad. De Spelen brengen ook mensen van over de hele wereld samen. Dit zorgt voor een gevoel (sense) van eenheid (unity) en trots (pride). Er wordt ook veel gedaan om sport en een gezonde levensstijl te promoten.

Kon je dat goed verstaan (hear/understand)? Grappig om te weten dat ze bijvoorbeeld 'ons pa' zeggen in plaats van 'mijn pa'. Wat ook leuk is om te weten is dat ze het woordje 'kei' vaak gebruiken om en woord sterker (stronger) te maken. 'Kei leuk' betekent eigenlijk 'heel erg leuk'. Maar je kan ook zeggen: 'Ik ben kei moe.' en dat betekent dan dus dat je heel erg moe bent.

In het StandaardNederlands gebruiken we ook het woordje 'kei' maar dan betekent dat dat iemand heel goed is in iets. Je kan bijvoorbeeld zeggen: 'Hij is een kei in wiskunde.' en dat betekent dan dat hij heel goed is in wiskunde (mathematics).

Oké, laten we doorgaan naar een andere variant van het Brabants en dat is …

2. het Zuid-Oost Brabants

De mensen in Zuid-Oost Brabant spreken denk ik iets langzamer dan in Noord-Brabant. En het lijkt wel alsof ze de woorden rustiger uitspreken waardoor deze langer klinken (sound). Ik ben benieuwd of je een verschil hoort met het Noord-Brabants. Laten we luisteren naar een opname van iemand uit Zuid-Oost Brabant:

'Hoi, ik woon in Asten. Dat is een dorp vlakbij Helmond, dus in Zuid-Oost Brabant. Als we ergens heen gaan, dan zeggen we: 'We rijden om tien uren aan.' of 'We fietsen om tien uren aan.' Dat wil zeggen: 'We vertrekken dus om tien uren.' En als we weggaan, dan zeggen we: 'Houdoe!'.'

In Zuid-Oost Brabant en Noord-Brabant zeggen ze dus allebei 'houdoe' in plaats van 'doei'. Maar een opvallend verschil met het StandaardNederlands is dat ze in Zuid-Oost Brabant 'om 10.00 uren' zeggen in plaats van 'om 10.00 uur'. En 'we rijden .. aan.' of 'we fietsen .. aan' in plaats van 'we vertrekken'.

Oké, laten we doorgaan naar het volgende dialect en dat is …

2. het Noord-Limburgs

Limburg ligt ten oosten van Brabant en dus in het zuid-oosten van Nederland. Het Limburgs dialect is zelfs voor Nederlanders heel moeilijk te verstaan. Of beter gezegd, veel Nederlands verstaan het Limburgs niet. En dat komt doordat ze in het Limburgs heel veel andere woorden gebruiken.

Het Limburgs heeft veel invloeden van het Duits. Zo zeggen ze bijvoorbeeld [iech] en dat komt van het Duitse [ich] wat [ik] betekent in het Nederlands. Ze zeggen dus [iech] in plaats van [ik]. Ook zeggen ze [mich] in plaats van [mij].

Een ander belangrijk kenmerk in de uitspraak van het Limburgs is de zachte [g]. Je hoort absoluut geen harde [g] maar een zachte [g].

Laten we luisteren naar iemand uit Noord-Limburg:

'Hoi, iech (= ik) kom uit de buurt van Venlo, dat ligt in Noord-Limburg. Kom je een keer bij mich (= mij) op bezoek? Dan drinken we samen een kop koffie met een stuk stekberenvlaai. Dat vind iech (= ik) echt heel lekker. Wel eerst bellen voor een afspraak. En als je dan weer gaat dan zeggen we: 'Hoi-e!'.'

Dat vind ik zo grappig. Ze zeggen in Noord-Limburg dus 'hoi' of 'hoi-e' als ze weggaan. In het StandaardNederlands zeggen we alleen 'hoi' als we komen en niet als we weggaan.

Oké, laten we doorgaan naar een andere variant van het Limburgs en dat is …

4. het Zuid-Limburgs

Het Zuid-Limburgs wordt onder andere gesproken in Maastricht. Maastricht is de hoofdstad van Limburg. Het dialect gesproken in Maastricht is heel speciaal voor mij, want allebei mijn ouders komen uit Maastricht en ze spreken dan ook allebei Limburgs.

Maar weet je wat gek is? Ik kan geen Limburgs spreken. En dat komt doordat mijn ouders nooit Limburgs met mij hebben gesproken. Oké, ik kan het een beetje nadoen (imitate) maar ik kan het niet echt spreken. Wel kan ik alles verstaan. Grappig hé? Je kan dus een taal of dialect helemaal verstaan en tegelijkertijd (at the same time) niet spreken.

Net vertelde ik dat het Noord-Limburgs veel invloeden heeft van het Duits. En dan heeft het Zuid-Limburgs ook, maar het Zuid-Limburgs heeft ook invloeden van het Frans. Er zijn veel woorden in het Zuid-Limburgs die uit het Frans komen. Ik heb natuurlijk aan mijn moeder gevraagd of zij iets wil inspreken in het Zuid-Limburgs. Laten we daar naar luisteren:

'Hoi, ik ben Sophie en ik kom uit Maastricht. Maastricht is de hoofdstad van de provincie Limburg. en dat ligt helemaal in het zuiden van Nederland. Ik spreek met een Maastrichts dialect. En een leuk weetje uit Maastricht is: als je koffie besteld, dan moet je er altijd een lekker stuk vlaai bij pakken.'

Nou, dat Limurgers dol zijn op (are crazy about) vlaai, is wel duidelijk. Maar weet je eigenlijk wat een 'vlaai' is? 'Vlaai' is een traditioneel Limburgs gebak (pastry). Vaak wordt dit gegeten met een kopje koffie en Limburgers zijn ontzettend trots op de 'Limburgse vlaai'. Zó trots zelfs, dat alleen bakkers uit Limburg 'Limburgse vlaai' mogen verkopen. Dus als je een keer echte Limburgse vlaai wilt proeven, dan moet je in Limburg zijn.

Leer jij Nederlands en komt jouw docent toevallig uit Brabant of Limburg? Ook voor deze aflevering heb ik de mensen gevraagd of zij de volgende zin willen inspreken:

En dat is: Ik heb mijn huiswerk niet gedaan.

Laten we beginnen met het Noord-Brabants:

[ik heb m'n huiswerrek nie gemaakt]

Dan nu het Zuid-Oost Brabants:

[Ik heb m'n huiswerrek nie gedoa]

En het Noord-Limburgs:

[oh, en iech bin vergeten mien huuswerrek te maken]

En als laatste het Zuid-Limburgs:

[iech hub mien huuswerrek neet gemaak]

Dus, heb jij je huiswerk een keer niet gedaan? Dan weet je nu hoe je dat moet zeggen ;-)

Ben jij benieuwd naar andere dialecten? Ik hoor graag welke dialecten jij nog meer wilt horen, dus laat vooral een berichtje achter of stuur me een mailtje (info@easydutchonline.com). Voor nu, tot volgende keer!

In Nederland zijn er veel verschillende soorten huizen waar mensen kunnen wonen. In veel steden vind je flats. Dit is een groot gebouw met veel woningen op elkaar. In flats vind je verschillende appartementen. Gezinnen wonen vaak in rustigere buurten in een rijtjeshuis (row house) of een eengezinswoning (single-family dwelling). Het laatste woord zegt het al, dit is een woning voor één gezin. Rijke mensen wonen vaak in grote huizen, zoals vrijstaande huizen (detached house) terwijl studenten vaak een kamer (room) of een etage (floor) huren.

Een huis kopen

Sommige mensen willen graag een huis kopen. Om een huis te kopen, moet je meestal een lening afsluiten (contract a loan) bij de bank. Deze lening heet een hypotheek (mortgage). Hoeveel hypotheek je krijgt, is afhankelijk van je inkomen. Als je veel geld verdient, kun je een hogere hypotheek krijgen. Het is wel belangrijk dat je een vaste baan (fixed contract/job) hebt.

Een makelaar (real estate agent) kan je helpen om een huis te vinden dat bij je past. Als je een leuk huis hebt gezien, dan ga je het huis bezichtigen (view the house) en dat betekent dat je het huis gaat bekijken. Als je een huis hebt gevonden dat je wil kopen, dan ga je met de verkoper praten over de prijs. Dit gaat altijd via de makelaar. De verkoper vraagt een vraagprijs, maar soms kun je het huis goedkoper krijgen. Tegenwoordig is het helaas zo dat mensen veel meer bieden (make a bid) dan de vraagprijs. Als de prijs duidelijk is, moet je een contract tekenen (sign a contract). Dit betekent dat je officieel eigenaar (owner) wordt van het huis. Dan ga je naar de notaris en die zorgt ervoor dat alles volgens de regels verloopt.

Als je een huis hebt gekocht, moet je goed voor het onderhoud (maintenance) van het huis zorgen. Dit betekent dat je soms dingen in het huis moet repareren of vervangen (replace) als ze kapot zijn. Het is belangrijk om het huis netjes (neat) te houden, zowel binnen als buiten.

Een huis huren

Er zijn ook huizen die je kunt huren. Sommige huizen zijn socialehuurwoningen (social housing). Die zijn bedoeld voor mensen met een lager inkomen. Als je in aanmerking wilt komen voor een socialehuurwoning, moet je je inschrijven bij een woningcorporatie. Als je je hebt ingeschreven als woningzoekende, krijg je niet direct een woning. Vijf jaar of langer wachten is heel gewoon. Mensen die het langst staan ingeschreven krijgen als eerst een woning aangeboden. Je kunt dan gaan kijken en je mag ook 'nee' zeggen als de woning niet goed is. Dan moet je wachten op een andere woning. Als je snel een huis nodig hebt, dan kun je een urgentieverklaring aanvragen (apply for an urgency declaration). Dit kan bijvoorbeeld als je gezondheidsproblemen hebt of als je gaat scheiden en kinderen hebt. Bij de gemeente kun je een urgentieverklaring aanvragen.

Je kunt ook een huis huren in de vrije sector. Die huizen zijn vaak duurder om te huren. Vaak kun je deze woningen vinden via advertenties in kranten of zoeken op het internet. Ook is het slim om familie en vrienden te laten weten dat je op zoek bent naar een woonruimte. En soms kun je zelfs bij een makelaar een huis huren.

Als je een huis huurt, krijg je een huurcontract. Hierin staan afspraken over bijvoorbeeld de huurprijs en wie er verantwoordelijk (responsible) is voor het onderhoud van het huis. Soms kun je huurtoeslag (rent subsidy) krijgen van de overheid om te helpen met het betalen van de huur. Als je problemen hebt met je verhuurder of als je denkt dat de huur te hoog is, dan kun je naar de huurcommissie gaan. Zij kunnen je helpen om het probleem op te lossen.

In de vorige aflevering heb ik het Gronings, Zeeuws en Vlaams besproken. In deze aflevering bespreek ik drie dialecten die in en rondom drie grote steden worden gesproken, namelijk Amsterdam, Rotterdam en Utrecht.

Het is goed om te weten dat er veel varieteit is binnen het Nederlands. Het Amsterdams, Rotterdams en Utrechts hebben ieder hun eigen kenmerken. Daarnaast kan het handig zijn, als je naar een specifieke stad reist, om meer te weten te komen over de regionale verschillen. Op die manier kun je makkelijker contact maken met de lokale bevolking. Het is een leuke manier om de rijkdom van de taal te verkennen.

Laten we beginnen met …

1. het Amsterdams

Het Amsterdams dialect, ook wel bekend (known) als het Mokums, wordt gesproken in de stad Amsterdam. Het Amsterdams wordt vaak in informele situaties gebruikt. En door de historische aanwezigheid (presens) van de Joodse gemeenschap (Jewish community) in Amsterdam, zijn er ook Jiddische invloeden te vinden in het Amsterdams. Het woord 'smeris' komt bijvoorbeeld van het Jiddische 'sjmieris' wat toezicht (supervision) betekent. Mensen in Amsterdam zeggen 'smeris' als ze praten over de politie.

Laten we luisteren naar een korte opname van iemand uit Amsterdam:

"Hallo, ik ben Marijke en ik kom uit Amsterdam, dit ligt in Noord-Holland. Je hoort het denk ik al, ik praat met een Amsterdams accent. Effe een leuk weetje: in Amsterdam zeggen we 'de mazzel' als we weggaan."

"Gisteren zit ik met m'n man op de bank. Begint 'ie keihard te hoesten. Zeg ik: Godskolere! Jij legt zo het loodje." (Yesterday I sat down with my husband on the couch. Then he starts to cough really loud. I said: Goddammit, it seems like you are dying)

Kon je dat goed verstaan (hear/understand)? Ze zei: 'effe een leuk weetje'. Soms zeggen mensen 'effe' in plaats van 'even'. Het is een snelle manier van praten, vooral in informele gesprekken of bij het chatten (via Whatsapp bijvoorbeeld). Dus als iemand zegt 'wacht ff', bedoelen ze eigenlijk 'wacht even' (just wait a second).

Oké, laten we doorgaan naar het volgende dialect en dat is …

2. het Rotterdams

Van Noord-Holland gaan we nu naar de provincie Zuid-Holland. Het Rotterdams dialect wordt gesproken in en rondom de stad Rotterdam. Een typisch kenmerk (characteristic) is dat ze soms de 't' gebruiken bij de ik-vorm van werkwoorden. Ze zeggen dan bijvoorbeeld 'ik komt uit Rotterdam' in plaats van 'ik kom Rotterdam'. Ook mensen uit Rotterdam maken woorden vaak korter en ze gebruiken soms hele andere woorden. Laten we luisteren naar iemand uit Rotterdam:

"Hallo, ik ben An. Ik komt uit Rotterdam. Rotterdam ligt in Zuid-Holland. En als je dat niet weet, spreken we daar Rotterdams. In Rotterdam drinken we een 'bakkie pleur'. Dat is een kopje koffie."

Oké! 'een bakkie pleur' is dus 'een kopje koffie'. 'Bakkie' is een verkleinde vorm (diminutive) van 'bak', waarbij dit refereert naar een kopje. 'Pleur' komt eigenlijk van het Franse woord 'pleurer' en dat betekent huilen (to cry). Koffie is soms zó sterk dat je er bijna van moet huilen, vandaar dus 'pleur'. Wel leuk, als je een keer in Rotterdam bent, dan kun je in een café 'een bakkie pleur' bestellen.

Oké, laten we doorgaan naar het laatste dialect van deze aflevering. En dat is …

3. het Utrechts

Utrecht is de stad waar ik woon. Het Utrechts, ook wel bekend als het Uteregs, wordt gesproken in en rondom (around) de stad Utrecht. Dit dialect heeft een paar kenmerken zoals het weglaten (leave out) van de letter 't' in sommige woorden. Zoals bijvoorbeeld in het 'Utregs' in plaats van het 'Utrechts'. Daarnaast gebruiken ze soms andere woorden. 'Harses' betekent bijvoorbeeld hoofd (head). En dat is goed om te weten bij het volgende fragment. Laten we luisteren naar iemand uit Utrecht:

"Hallo, ik kom uit Utrech(t). Utrech(t) lig(t) in de provincie Utrech(t) en dat lig(t) in het hartsie (het hart) van het land, in het midden. In Utrech(t) spreken ze Utrech(t)s en een leuk weetje is dat ze 'dajakker' zeggen en dat is een klap voor je harses." (a slap to the head)

Heb je gehoord dat zij de 't' niet altijd uitspreekt? Leer jij Nederlands en komt jouw docent toevallig uit Amsterdam, Rotterdam of Utrecht? Ook voor deze aflevering heb ik de mensen gevraagd of zij de volgende zin willen inspreken:

Ik heb mijn huiswerk niet gedaan.

Laten we beginnen met het Amsterdams:

[ik heb me huiswerruk nie gedaan]

Dan nu het Rotterdams:

[Ik moet eerlijk zegge dat ik me huiswerrek nie goed heb gedaan]

En als laatste het Utrechts:

[ik heb me huiswerrek nie gedoan]

Dus, heb jij je huiswerk een keer niet gedaan? Dan weet je nu hoe je dat moet zeggen ;-)

Ben jij benieuwd naar andere dialecten? Ik hoor graag welke dialecten jij nog meer wilt horen, dus laat een bericht achter of stuur me een mailtje. Voor nu, tot volgende keer!

Oorspronkelijk is carnaval een christelijk feest en wordt het gevierd in februari of maart. Maar officieel begint het carnavalsseizoen al op 11 november om 11:11 uur (om precies te zijn). Op deze datum is de opening van het carnavalsseizoen. De opening is een soort voorproefje (small taste) op het echte carnaval. Op deze dag zijn er niet alleen feestelijke bijeenkomsten en activiteiten, maar wordt ook prins carnaval gekozen. Prins carnaval is een belangrijk persoon die het feest leidt (guides) en symboliseert.

In het zuiden van Nederland wordt carnaval het meest gevierd. De mensen in de provincies Brabant en Limburg zijn over het algemeen katholiek óf hebben een katholieke achtergrond. En hoewel carnaval oorspronkelijk (originally) een christelijk feest was, is het tegenwoordig (nowadays) voor veel mensen meer een moment van gezelligheid en ontspanning.

Wil jij ook een keer carnaval vieren? Dan kun je het beste naar steden (cities) gaan zoals Eindhoven, Tilburg, Den Bosch, Maastricht, Venlo of Roermond. Deze steden staan bekend (are known) om hun grote en uitbundige carnavalsvieringen. Een belangrijk deel van carnaval is de optocht (parade). Tijdens de optocht zie je grote wagens en mensen in mooie kostuums en maskers op straat. Veel mensen schilderen ook hun gezicht met schmink.

Tijdens carnaval gaan mensen ook graag naar de kroeg (pub) om samen te feesten, te dansen en te genieten van (enjoy) de muziek. Al met al is carnaval een feest van verkleden (dressing up), plezier maken en samen zijn met vrienden en familie. Het brengt mensen bij elkaar en zorgt voor een vrolijke sfeer.

Aswoensdag daarentegen (on the contrary) markeert het einde van het carnavalsseizoen. Dat is de dag na de laatste dag van carnaval. Deze dag is het begin van de vastentijd in de christelijke traditie. Dat is een periode van veertig dagen waarin sommige mensen vasten en zich voorbereiden op Pasen (Easter). Op Aswoensdag zijn er vaak kerkdiensten. Voor veel mensen betekent Aswoensdag het einde van de carnavalspret en het begin van een rustige periode.

Ga jij dit jaar carnaval vieren? Dan wens ik je heel veel plezier!

Naast het Standaardnederlands (standard Dutch), worden er in Nederland ongeveer 20 verschillende dialecten gesproken. Dat is best veel als je bedenkt dat Nederland niet zo'n heel groot land is.

Elk dialect heeft zijn eigen klanken (sounds) en woorden en ze worden in verschillende regio's gebruikt. Ik denk dat het leuk is om over dialecten te leren omdat je ze dan beter herkent en begrijpt hoe mensen in verschillende regio's van Nederland praten. Daarnaast leer je van de mensen die je in deze aflevering gaat horen, nieuwe woorden, hoe je sommige woorden uitspreekt en leuke taalweetjes (language facts) die je kunt gebruiken als je deze regio's bezoekt.

Laten we beginnen met …

1. het Gronings

Groningen is een provincie in het noorden van Nederland, en het heeft een uniek dialect genaamd het Gronings. De hoofdstad (capital city) van de provincie Groningen heet ook Groningen. De stad is levendig, met een bruisend studentenleven en historische gebouwen. In de stad Groningen spreken mensen ook het StandaardNederlands, maar in de dorpen dicht bij Groningen en de landelijke gebieden hoor je vaker het Gronings dialect.

Mensen die het Gronings spreken, zijn er trots op. Als je Groningen een keer bezoekt, zul je merken dat de mensen het leuk vinden als je interesse toont (show interest) in hun dialect. Het leren van enkele simpele Groningse woorden of uitdrukkingen (expressions) kan een leuke manier zijn om in contact te komen met de mensen daar. Laten we luisteren naar een korte opname van iemand uit Groningen:

"Hallo, ik kom uit Groningen. Dat is een provincie in het noorden van Nederland. Ik spreek met een Gronings accent. Hier zeggen we moi om te groeten. Je kan het zeggen als je komt en als je gaat. Moi!"

Kon je dat verstaan (understand)? Er werd verteld dat je 'moi' kunt zeggen als je komt en als je gaat. Ze zeggen in Groningen dus 'moi' in plaats van hallo en doei. Ik vind het heel vrolijk klinken.

Oké, laten we doorgaan naar het volgende dialect en dat is …

2. het Zeeuws

Van het noorden gaan we nu naar het zuid-westen van Nederland. Zeeland ligt aan de linkerkant van de provincie Brabant. Het ligt onder de provincie Zuid-Holland en boven België. Ook hier spreken de mensen een dialect, namelijk het Zeeuws. Let in de volgende opname maar eens op de uitspraak (pronunciation) van de [ui] klank. De [ui] spreken de mensen daar heel anders uit. Laten we luisteren naar een opname van iemand uit Zeeland:

"Hallo, ik kom uit Wemeldinge. Dat ligt in de provincie Zeeland, het zuid-westen van Nederland. Ik spreek nu met een Zeeuws dialect en ik heb een leuk weetje voor jou. We zeggen soms weleens: [De kinders gooien mie kluten nea de puten in de dulleve]. Dat betekent: De kinderen gooien met kluiten naar de kikkers in de sloot." (Children throw clods at the frogs in the ditch)

De laatste zin die je hoorde in het dialect, heb je waarschijnlijk helemaal niet begrepen. En ik zal je wat zeggen, ik ook niet! Het is echt niet altijd zo dat iedere Nederlander alle dialecten verstaat. Het laatste zinnetje klinkt zó Zeeuws, en ik heb me laten vertellen dat dit soort zinnetjes soms worden gezegd op bijvoorbeeld een verjaardag. Gewoon om weer een ouderwets (old-fashioned) Zeeuws te praten. Grappig, hè?

Maar heb je ook gehoord hoe ze de [ui] uitspreken? De [ui] wordt uitgesproken als [uu]. Ze zei bijvoorbeeld 'ik kom uut Wemeldinge' in plaats van 'Ik kom uit Wemeldinge'.

Oké, laten we doorgaan naar het laatste dialect van deze aflevering. En dat is …

3. het Vlaams

Het Vlaams wordt gesproken in de regio Vlaanderen in België. Dit dialect is ontstaan uit het Oudnederlands (old Dutch). Tijdens de middeleeuwen ontstond er een verschil tussen het Nederlands gesproken in Nederland en het Nederlands gesproken in Vlaanderen. Het Vlaams lijkt veel op het Nederlands, maar de uitspraak en sommige woorden zijn anders. Laten we luisteren naar iemand uit West-Vlaanderen. Zij legt uit hoe zij sommige woorden uitspreken:

"Hallo, ik kom uit Harelbeke. Harelbeke ligt in de provincie West-Vlaanderen. Ik spreek met een Vlaams accent en in West-Vlaanderen spreken wij met een Glottisslag:

Zitten wordt [zittn]"

Leuk om te weten dat je de 'e' niet uitspreekt bij woorden die eindigen op -en. In het StandaardNederlands spreken we de -en ook niet goed uit. Meestal hoor je dan namelijk meer 'uh' aan het einde. Hetzelfde als je even denkt, bijvoorbeeld 'uhhh' die klank.

Bakken [bakkuh]

Buiten [buituh]

Zitten [zittuh]

Leer jij Nederlands en komt jouw docent toevallig uit Groningen, Zeeland of Vlaanderen? Dan heb ik misschien iets leuks voor je. Ik heb de mensen uit deze verschillende regio's gevraagd of zij nog iets kunnen zeggen, namelijk de volgende zin:

Ik heb mijn huiswerk niet gedaan.

Laten we beginnen met het Gronings:

[iek heb mien huuswerk noat doan]

Dan nu het Zeeuws:

[khe mien huuswerk nie gemikt]

En als laatste het Vlaams:

[ik heb mien huuswerrek nie gedoan]

Dus, heb jij je huiswerk een keer niet gedaan? Dan weet je nu hoe je dat moet zeggen ;-)

Dit was 'm weer! (this was it!)

Dierendag is een speciale dag voor dieren. Het is op 4 oktober. Op deze dag doen mensen leuke dingen voor hun huisdieren (pets). Ze geven ze lekker eten en spelen met ze. Sommige mensen geven geld aan dierenhulporganisaties. Dit zijn organisaties die dieren helpen.

Wist je dat Dierendag is begonnen in 1929? Mensen wilden aandacht geven aan dieren en hen helpen. Nu vieren we Dierendag over de hele wereld.

Ook Nederlanders houden van huisdieren. Ze vinden het leuk om een kat (cat), hond (dog), konijn (rabbit) of vogel (bird) te hebben. Er wonen ongeveer 30 miljoen huisdieren in Nederland. Dat is best veel en dat betekent dat er in Nederland meer huisdieren dan mensen wonen. Dit komt omdat veel mensen meerdere huisdieren hebben. Huisdieren zijn gezellig. En bovendien (besides) zijn huisdieren leuk voor kinderen.

De populairste huisdieren in Nederland zijn honden en katten. Veel mensen kiezen voor een kat omdat een kat zelfstandiger (more independent) is dan een hond. Een hond moet je een paar keer per dag uitlaten en hij kan niet lang alleen blijven.

Er zijn ook veel Nederlanders die geen huisdier hebben. Een huisdier is een hele verantwoordelijkheid (responsibility). Je moet namelijk goed voor het dier zorgen en het aandacht geven. In de natuur kun je ook van dieren genieten. In het bos leven herten en zwijnen en als je geluk hebt, kun je deze een keer tijdens een wandeling zien.

In Nederland zijn er ook kinderboerderijen. Het is leuk en leerzaam om naar de kinderboerderij te gaan. Op de kinderboerderij leven tamme dieren, zoals schapen, geiten, ezels en kippen. Kinderen kunnen de dieren aaien (to pet) en soms mogen ze helpen met eten geven. In Nederland, zorgen we goed voor onze huisdieren. Of het nu thuis is met je kat of op een kinderboerderij met de geitjes, dieren zijn belangrijk voor ons. Daarom zie je ook geen zwerfdieren (stray animals) op straat.

Hier zijn een paar leuke feitjes over dieren:

1. Wist je bijvoorbeeld dat katten dol zijn op dozen? Ze vinden het heel leuk om erin te kruipen (crawl) en te spelen.

2. Honden kunnen heel goed ruiken (smell). Ze kunnen geuren (smells) ruiken die mensen niet kunnen ruiken.

3. Sommige papegaaien (parrots) kunnen praten! Ze kunnen woorden zeggen zoals 'hallo' en 'tot ziens'.

4. Zeepaardjes (sea horses) zijn grappige visjes die rechtop zwemmen en eruitzien (look) als paardjes.

Op Dierendag zijn we dus extra lief voor onze dierenvrienden. Het is een dag om te laten zien (show) hoeveel we van dieren houden. Dus speel met je huisdieren, knuffel ze en geef ze een speciale traktatie (treat)!

Sommige kleine woordjes in het Nederlands kun je niet vertalen naar andere talen. En deze kleine woordjes noemen we in het Nederlands modale partikels. Modale partikels worden heel veel gebruikt in het Nederlands, en dan vooral in de gesproken taal. Door deze woordjes te gebruiken weet je met welke emotie mensen dingen zeggen of schrijven.

1. MAAR

MAAR wordt vaak gebruikt om de zin zachter en vriendelijker te maken. Je kunt het gebruiken om iemand te steunen of moed en vertrouwen te geven. Vaak gebruiken we MAAR in zinnen met een imperatief. Stel, iemand staat voor je deur en je wil graag dat deze persoon binnenkomt. Je kunt dan simpel zeggen: 'Kom binnen!' (come in).

Je kunt ook zeggen: 'Kom maar binnen!' (please, come in!). Met het woordje MAAR klinkt de zin veel uitnodigender en vriendelijker dan alleen 'kom binnen'. 'Kom maar binnen' kun je misschien vertalen met 'please, come in'.

Een ander voorbeeld is als je wilt dat iemand gaat zitten. Je kunt dan simpel zeggen: 'Ga zitten!' (go sit), Maar als je zegt: 'Ga maar zitten!' (please, take a seat!) dan maak je de zin veel vriendelijker. Door het woordje MAAR in deze zin voelt iemand zich welkom en nodig je iemand op een vriendelijke manier uit om te gaan zitten.

Als je iemand op een vriendelijke manier gerust wilt stellen en wilt zeggen dat hij/zij zich geen zorgen hoeft te maken, dan kun je bijvoorbeeld zeggen: 'Maak je maar geen zorgen.' (Don't worry)

2. EVEN

EVEN heb je vast wel een keer gehoord. We zeggen namelijk heel vaak: 'Even kijken…'. Dit betekent dus eigenlijk 'let me have a (quick) look)'. EVEN wordt net als MAAR ook gebruikt om de zin zachter en vriendelijker te maken. EVEN betekent dat iets simpel en snel is. Het duurt dus niet lang.

Je kunt EVEN gebruiken in een vraagzin. Bijvoorbeeld in de volgende zin: 'Mag ik jouw pen even lenen?' (Can I borrow your pen for a bit?). EVEN in deze zin laat zien dat je de pen wilt lenen voor een korte tijd. Je wilt bijvoorbeeld snel iets opschrijven en daarna geef je de pen weer terug.

Je kunt ook zeggen: 'Wacht even!' (wait a second!). Je geeft daarmee aan dat iemand moet wachten, maar dat het niet lang duurt. Iemand moet bijvoorbeeld een minuut wachten, en niet de hele dag. Als je alleen 'Wacht!'' zou zeggen, dan is dit veel te direct. De EVEN in deze zin maakt de zin vriendelijker.

3. MISSCHIEN

MISSCHIEN gebruiken we in vraagzinnen. Als we een vraag stellen met MISSCHIEN, dan is deze vraag beleefd en vriendelijk. We gebruiken MISSCHIEN altijd in onze vragen in plaats van 'alsjeblieft'. Het effect is groter, kijk maar: 'Mag ik misschien een plastic tasje?' (Can I maybe have a plastic bag?). In deze zin is MISSCHIEN voldoende. Het is niet nodig om ook nog 'alsjeblieft' te zeggen. Je kunt dus niet zeggen: 'Mag ik misschien een plastic tasje, alsjeblieft?' In vragen is het gebruik van MISSCHIEN meer dan genoeg. Je kunt ook vragen: 'Weet u misschien hoe laat het is?' (Do you maybe know what time it is?). Dit is een hele vriendelijke en beleefde vraag!

4. GEWOON

GEWOON heeft twee verschillende functies die we veel gebruiken. Je kunt het gebruiken als je heel verbaasd bent. Bijvoorbeeld in de volgende zin: 'Het sneeuwde gewoon de hele dag!' (Wow!) It snowed the whole day!). In deze zin benadruk je dat het niet normaal is dat het de hele dag sneeuwt. Je had dus niet verwacht dat het de hele dag zou gaan sneeuwen.

GEWOON wordt ook gebruikt voor dingen die het meest logisch zijn. Stel, je collega komt elke dag te laat op werk omdat hij zich heeft verslapen. Dan kun je bijvoorbeeld zeggen: 'Je moet gewoon je wekker zetten' (You just have to set your alarm). Je hoort het misschien al, het woordje GEWOON kun je in het Engels vertalen met 'just'. You just have to set your alarm. Je moet gewoon je wekker zetten. Dit is de meest logische optie.

Je kunt GEWOON ook gebruiken in een vraagzin. Het is dan wel belangrijk dat je ook het woordje 'niet' gebruikt. Je kunt dan tegen je collega die altijd te laat komt zeggen: 'Waarom zet je niet gewoon je wekker?' (Why don't you just set your alarm?)

5. NOU

NOU gebruiken we als we irritatie voelen. Dit gebeurt vaak nadat je lang moet wachten. Je hebt dan geen geduld meer. Ik zal je een voorbeeld geven van een situatie. Bijvoorbeeld: Je bent met een vriend aan het studeren in de bibliotheek en jullie hebben morgen een examen Nederlands. Je wilt je goed concentreren maar naast jou zit jouw vriend de hele tijd te tikken met zijn pen. Wat zeg je dan?

Natuurlijk vraag je eerst op een vriendelijke manier of jouw vriend wil stoppen met het getik. Weet je nog dat als je een vriendelijke vraag wilt stellen, dat je dan MISSCHIEN gebruikt. Dus je kunt vragen: 'Wil je misschien stoppen met het tikken met je pen?' (Do you maybe want to stop ticking your pen?). Je vriend stopt, maar na een tijdje merk je dat hij weer begint te tikken met zijn pen. Super irritant! Ik kan me voorstellen dat je nu irritatie voelt want je hebt het al een keer eerder gevraagd. In dat geval kun je een zin maken met NOU en kun je zeggen: 'Stop nou met tikken!' (Stop ticking!). Met NOU wil je dat het nu gebeurt en niet later. NOU is dus eigenlijk een ander woordje voor 'nu'.

6. TOCH

Ik vind TOCH altijd een grappig woordje. We gebruiken het namelijk heel veel, toch? Aan het einde van de zin kun je dit woordje vaak vertalen naar het Engelse 'right'. En dit is denk ik ook hoe jij TOCH zou vertalen, toch? Maar dit is niet de functie van TOCH die ik hier wil bespreken. Als je TOCH in het midden van een zin gebruikt, dan maak je naar een ander duidelijk dat je niet alleen geïrriteerd bent, maar je bent zelfs een beetje boos.

We gaan weer even terug naar die situatie met je vriend in de bibliotheek. Je hebt twee keer gezegd dat hij moet stoppen met tikken, maar na een tijdje gaat hij gewoon weer door… Wat kun je dan zeggen? Nou dan kun je dus het woordje TOCH gebruiken. Je kunt dan zeggen: 'Stop nou toch!' (Stop it!), of je kunt zeggen: 'Je kunt toch gewoon luisteren?' (Can't you just listen?) Zoals je ziet, kun je ook een combinatie maken met de modale partikels. 'Stop nou toch!' betekent dat je vriend nu moet stoppen en dat je heel erg boos bent. 'Je kunt toch gewoon luisteren?' betekent dat je boos bent en dat luisteren eigenlijk heel simpel is om te doen.

Zijn de kleine woordjes nu duidelijk? Dan ben ik benieuwd of jij een reactie kan geven in de volgende situaties. Dus wat zeg je in de volgende twee situaties:

Situatie 1: Je vraagt een klasgenoot die naast het raam zit om het raam open te doen.

Situatie 2: De klasgenoot antwoordt 'ja', maar doet niks. Je wordt geïrriteerd.

Wat zeg je in deze twee situaties? Wil je mij jouw reactie laten weten? Stuur dan een mailtje naar

info@easylanguageonline.com

In Nederland is de huisarts een belangrijk persoon in de gezondheidszorg (health care). De huisarts kan je helpen met verschillende gezondheidsproblemen. Maar hoe kies je een huisarts?

Als je pas in Nederland woont, of als je net verhuisd bent, moet je een huisarts kiezen. Ook als je niet blij bent met je huisarts, dan kun je ervoor kiezen om naar een andere huisarts te gaan. Om een huisarts te kiezen, kun je online kijken welke huisartsenpraktijken er bij jou in de buurt zijn. Als je een huisarts hebt gevonden, spreek je eerst met de assistent(e). Dit kan telefonisch, via de mail maar je kunt ook langsgaan. De assistent(e) vertelt je dan of er plek is. En als er plek is, dan kun je je inschrijven. Soms krijg je eerst een gesprek met de huisarts om even kennis te maken maar dat hoeft niet.

Als je je hebt ingeschreven bij de huisarts en je hebt een medisch probleem, dan kun je een afspraak maken. Dit kun je telefonisch doen bij de assistent(e). Je belt de praktijk (practice) en vertelt aan de assistent(e) waarom je een afspraak wilt maken of wat je klacht (symptom(s)) is. De assistent(e) vraagt dan meestal nog je voornaam en je achternaam en je geboortedatum. Ze helpt je daarna met het maken van de afspraak. Kun je niet zelf naar de huisarts toe gaan omdat je bijvoorbeeld niet kunt lopen door pijn in je rug? Dan kan de huisarts ook op huisbezoek (house visit) komen.

Het kan zijn dat de huisarts zegt dat je klacht vanzelf overgaat, maar soms is er een behandeling nodig en dan krijg je bijvoorbeeld medicijnen. De huisarts kan je een recept (prescription) geven en daarmee kun je naar de apotheek (pharmacy) gaan om je medicijnen op te halen. De apotheek kan je ook advies geven over het gebruik van de medicijnen.

Als de huisarts je niet kan helpen, dan zal de huisarts je doorverwijzen (refer) naar een specialist in een ziekenhuis. Dit betekent dat je naar een andere arts gaat die meer gespecialiseerd is in jouw gezondheidsprobleem. Denk bijvoorbeeld aan een oogarts of een gynaecoloog. Je krijgt dan van de huisarts een verwijsbrief (referal letter) mee. In deze brief staat informatie voor de specialist.

Soms heb je hulp nodig na vijf uur 's middags of in het weekend. Bijvoorbeeld als je kind hoge koorts heeft of als je niet meer kunt slapen van de kiespijn. In dat geval bel je de huisarts en krijg je een telefoonnummer van een andere arts of van de huisartsenpost (out-of-hours GP service). De dokter daar vertelt je vervolgens wat je het beste kunt doen.

Het kan ook zo zijn dat de huisarts je niet kan helpen of dat er geen tijd is om eerst langs de huisarts te gaan. Bijvoorbeeld als iemand zijn arm heeft gebroken. Dan kun je naar de afdeling Spoedeisende Hulp (of: SEH) (Emergency Room) in het ziekenhuis. Spoedeisend betekent dat er snel hulp nodig is. Als je in het weekend een ongelukje krijgt, kun je naar de Spoedeisende Hulp zonder afspraak. Spoedeisende Hulp wordt soms ook 'Eerste Hulp' genoemd.

Heel soms is er heel dringend zorg nodig. Dan spreken we van een noodgeval (case of emergency). Bijvoorbeeld als iemand last heeft van (suffer from) zijn hart en je bent bang dat die persoon doodgaat. Dan bel je het alarmnummer 112. Je zegt waar een ambulance nodig is en dan komt de ambulance zo snel mogelijk naar die plek toe. Ook als je de politie of brandweer nodig hebt, moet je 112 bellen.

Het is belangrijk om te weten dat in Nederland medische hulp altijd beschikbaar is, zelfs als het 's avonds, 's nachts of in het weekend is. De huisartsenpost en het alarmnummer 112 staan klaar om te helpen in geval van nood.

Ik hoop dat deze aflevering je helpt om de basis van de huisartsenzorg in Nederland te begrijpen.

Tijdens de aflevering zal ik het woordje 'er' van plaats veel gebruiken. Dus wil je deze 'er' leren? Lees dan ook het transcript op mijn website. Daar zie je precies waar de 'er' naar refereert.

Ik geef een kort voorbeeld van de 'er' van plaats in de volgende zin:

'Ik woon in Utrecht en ik woon er al 13 jaar.'' (er = Utrecht)

De 'er' die ik in deze zin gebruik, refereert naar de plaats Utrecht. Ik kan natuurlijk ook zeggen:

'Ik woon in Utrecht en ik woon al 13 jaar in Utrecht.', maar dat klinkt niet zo mooi!

Oké, laten we dan nu doorgaan naar de aflevering…

Veel Nederlanders gaan graag op vakantie in eigen land. Nederland heeft namelijk veel mooie plekken om te ontdekken. Er zijn levendige steden, schattige dorpen en prachtige natuur waar je van kunt genieten.

1. (Er = Amsterdam)

Laten we beginnen met Amsterdam, de hoofdstad van Nederland. Amsterdam is een drukke stad met grachten, pleinen en beroemde musea zoals het Anne Frank Huis en het Van Gogh Museum. Je kunt er ook leuke markten bezoeken, ontspannen in het Vondelpark en lekker eten in restaurants.

2. (Er = de Waddeneilanden)

Hou je van mooie natuur en rust? Dan zijn de Waddeneilanden een leuke bestemming om op vakantie te gaan! Er zijn vijf eilanden, namelijk: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. Op de eilanden vind je prachtige stranden, duinen en bossen. Je kunt er fijn wandelen en fietsen. Ook kun je er veel vogels zien. Het is er rustig en je kunt er lekker ontspannen. Op sommige eilanden zijn geen auto's toegestaan, dus het is er extra stil en veilig. Je kunt er genieten van de mooie omgeving en frisse lucht. Verder zijn er leuke activiteiten om te doen zoals zeilen, paardrijden of fietsen. Je kunt er ook de dorpjes verkennen en genieten van lekker eten, zoals verse vis. Kortom, de Waddeneilanden zijn perfect voor natuurliefhebbers en mensen die willen ontspannen in een rustige omgeving.

3. (Er = Utrecht)

Utrecht is ook een leuke stad. Het heeft grachten, oude kerken en gezellige pleinen. Je kunt er de beroemde Domtoren bezoeken en wandelen door de gezellige straatjes. Er zijn veel leuke winkels, cafés, terrasjes.

4. (Er = Zeeland)

In Zeeland kun je genieten van de stranden en de zee. Het is een mooie provincie in het zuidwesten van Nederland. Je kunt er verse vis eten, fietsen langs de kust en relaxen op een strandpaviljoen.

5. (Er = de Hoge Veluwe)

Ten slotte is het grote natuurgebied de Hoge Veluwe, zeker een bezoek waard. Het gebied heeft bossen, heidevelden en mooie landschappen. Je kunt er fietsen of wandelen en genieten van de natuur. Je kunt er ook veel wilde dieren zien zoals herten, wilde zwijnen en misschien zelf een ree. Het is erg spannend om deze dieren in hun natuurlijke leefomgeving te observeren.

Dit waren enkele leuke vakantieplekken in Nederland. Of je nu van cultuur, natuur of geschiedenis houdt, of gewoon wilt ontspannen, Nederland heeft voor ieder wat wils. Pak je koffer en geniet van je vakantie in dit mooie land!

De fiets is erg belangrijk in Nederland. Het lijkt wel alsof iedereen hier fietst, jong en oud! En wist jij dat Nederland meer fietsen heeft dan mensen? Er wonen op dit moment ruim 17 miljoen mensen in Nederland, maar er zijn ongeveer 23 miljoen fietsen in ons kleine landje. Dat betekent dat er meer fietsen zijn dan mensen!

Veel Nederlanders hebben dus meer dan één fiets! We hebben bijvoorbeeld een 'gewone' fiets of een stadsfiets voor het dagelijks gebruik. Een racefiets voor sportieve ritten en misschien zelfs een oude fiets die we 'omafiets' noemen.

Maar je hebt ook bakfietsen, kinderfietsen, ligfietsen, mountainbikes of e-bikes. In de laatste jaren is de e-bike enorm populair geworden. Een e-bike is een elektrische fiets en met deze fiets fietsen mensen vaak grotere afstanden. Tegenwoordig gebruiken niet alleen ouderen een e-bike, maar ook steeds meer jongeren.

Nederlanders houden van hun fietsen. Soms versieren we ze met bloemen, manden en zelfs kleine belletjes. Het maakt onze fietsen uniek en vrolijk! En we gebruiken onze fietsen voor bijna alles. We gaan er namelijk mee naar school, het werk, de supermarkt en zelfs naar feestjes. Het is snel, handig en milieuvriendelijk!

Wist je dat je in Utrecht de grootste fietsenstalling (bike parking place) ter wereld kunt vinden? Ja, echt! Op Utrecht Centaal Station is er plek voor wel zo'n 12.500 fietsen. Het is echt de moeite waard om deze fietsenstalling een keer te bezoeken. Het lijkt net een parkeergarage voor auto's maar dan voor fietsen. Je kunt erdoorheen fietsen op zoek naar een plek om je fiets te parkeren. Let alleen wel op dat je niet zomaar je fiets ergens neerzet. Het kan dan namelijk zijn dat je later heel lang naar je fiets loopt te zoeken! Ik maak altijd even een foto van de plek waar ik mijn fiets neerzet, en zo kan ik altijd mijn fiets weer terugvinden.

Als je in Nederland wilt fietsen dan is het handig om een paar verkeersregels te weten. Hier zijn een paar belangrijke regels en tips die je moet weten als je in Nederland fietst:

1. Fietspaden (bicycle paths)

In Nederland hebben we speciale fietspaden. Dus als je in Nederland wilt fietsen, let dan op de verkeersborden (traffic signs) met het fietslogo! Probeer altijd op de fietspaden te fietsen in plaats van op de weg. Als er geen fietspad is, dan kun je op de rijbaan fietsen, maar blijf dan wel altijd aan de rechterkant van de weg en geef ruimte aan de andere weggebruikers.

2. Voorrang (priority)

'Voorrang hebben' (to have priority) betekent dat anderen jou voor moeten laten gaan en 'voorrang geven' (to give priority) betekent dat jij anderen voor moet laten gaan. In Nederland hebben fietsers vaak voorrang, maar niet altijd.

Fiets, loop of rijd je met de auto in een woonwijk? Dan is er één hele belangrijke regel: rechts heeft voorrang! (people from the right have priority)

Dus, als jij van rechts komt en je ziet iemand aan de linkerkant, dan mag jij eerst. Jij hebt voorrang. Maar kom jij van links? Dan moet jij voorrang geven aan de ander.

3. Handgebaren (hand gestures)

Het is heel normaal om handgebaren te gebruiken. Wil je links- of rechtsaf slaan (turn left/right)? Dan gebruik jij je hand om dit aan iedereen te laten weten. Je steekt je hand uit (indicate) naar links als je naar links wil of naar rechts als je naar rechts wil. Hierdoor weten andere weggebruikers precies wat jij gaat doen.

4. Verlichting

Zorg dat je fiets altijd goed verlicht is in het donker. Het is verplicht om een voor- en achterlicht te hebben en deze aan te zetten wanneer het donker is. Een ongeschreven regel is, dat als de straatverlichting aan gaat, jij dan ook het licht op je fiets moet aanzetten.

5. Fietsparkeren

Als je je fiets wilt parkeren, zoek dan een goede plek om je fiets neer te zetten. Ik raad je aan om je fiets altijd op dubbel slot (double lock) te zetten. Dit betekent dat je je fiets het beste met twee sloten op slot kunt zetten. Je hebt een slot bij het wiel het en een apart slot. Het aparte slot maak je het liefst ergens aan vast, bijvoorbeeld aan een lantaarnpaal of aan een fietsrek. Op die manier voorkom je dat je fiets gestolen wordt.

Dat waren denk ik de regels en tips tijdens het fietsen.

Wist je trouwens (by the way) dat kinderen in Nederland tussen de 10 en 12 jaar een fietsexamen moeten doen? In groep 7 of 8 van de basisschool organiseren scholen het fietsexamen. Kinderen fietsen dan een stukje door een woonwijk en langs een weg en ouders en vrijwilligers staan op de route om te kijken of de kinderen veilig kunnen fietsen. Ze moeten dan bijvoorbeeld stoppen voor het rode licht, handgebaren gebruiken, voorrang geven en veilig inhalen (overtake/pass safely).

Wat is een gewoonte? Een gewoonte is iets wat je altijd op dezelfde manier doet. Ik heb bijvoorbeeld de gewoonte om elke ochtend een kopje koffie te drinken. Nou, nu is het denk ik heel normaal om in de ochtend een kopje koffie te drinken. Ik denk namelijk dat heel veel mensen dit doen. Maar Nederlanders doen soms gekke dingen en denken dat het normaal is. Er zijn gewoontes die we niet anders kennen. En zonder het ons te realiseren, kan dit vreemd overkomen.

Ik zal in deze aflevering 10 grappige gewoontes bespreken:

1. Het is typisch Nederlands om een tosti met ketchup (of curry) te eten

Een tosti is een boterham met kaas en ham. Deze boterham doen we in een tosti-ijzer en daarna eten we de tosti meestal met ketchup (sommige mensen eten de tosti liever met curry). We dippen de tosti dan vaak in de saus en eten hem daarna op. We zijn zó gek op ketchup of curry bij de tosti, dat we ook in het buitenland om ketchup of curry vragen als we een tosti bestellen.

Het is trouwens ook heel normaal om een tosti als lunch te eten. Nederlanders staan bekend om hun boterhamcultuur. Tijdens de lunch eten veel mensen boterhammen met verschillende soorten beleg, zoals kaas, vleeswaren of hagelslag!

2. Het is typisch Nederlands om te zeggen hoeveel iets gekost heeft

Waar deze vreemde gewoonte vandaan komt, is niet helemaal duidelijk. Als we net een nieuw kledingstuk hebben gekocht en iemand geeft ons een compliment, dan moeten we soms zeggen hoeveel het heeft gekost.

Iemand kan dan bijvoorbeeld zeggen: 'Hey, wat een leuk T-shirt!'

In plaats van een simpel bedankje, zeggen we dan: 'Dank je! Hij was maar 5 euro!'

Ja, het slaat nergens op (it makes no sense)! Want het is natuurlijk helemaal niet belangrijk om te weten hoe goedkoop het was.

3. Het is typisch Nederlands om het avondeten te prakken

Prakken betekent dat je met je vork je eten helemaal plat stampt voordat je het opeet. Misschien zijn we wel vanwege de stamppot gewend om ons eten te prakken (mash). Ik zeg altijd maar: een dag niet geprakt is een dag niet geleefd!

4. Het is typisch Nederlands om de rekening te splitten

Deze typische Nederlandse gewoonte staat wereldwijd bekend als 'go Dutch'. Ga je gezellig eten met vrienden? Heel leuk, maar iedereen betaalt wel voor wat hij/zij zelf gegeten én gedronken heeft. Vroeger werkte ik zelf in een restaurant en toen duurde soms héél lang voordat de rekening werd betaald. Elk persoon berekende precies wat ze hadden gegeten of gedronken.

Tegenwoordig hebben we daar gelukkig iets op gevonden… Tikkie! Tikkie is een app waarmee je gemakkelijk je geld kunt terugvragen aan je vrienden. Eén iemand betaalt de hele rekening, en de rest krijgt een tikkie via Whatsapp!

5. Het is typisch Nederlands om afspraken te maken

Spontaan op bezoek gaan doen we liever niet en we vinden het ook niet fijn als anderen onverwacht voor de deur staan. We maken het liefst afspraken. En omdat we zo veel afspraken maken, kan het best zo zijn, dat de eerstvolgende afspraak pas over drie weken kan worden gepland!

6. Het is typisch Nederlands om het luchtalarm elke maand te testen

Heb jij weleens lawaai (noise) gehoord, en was dit toevallig elke eerste maandag van de maand, om precies twaalf uur? Dat kan kloppen! Iedereen hoort dan het luchtalarm! Mensen uit andere landen hebben geen idee wat ze moeten doen, maar geen zorgen, het is maar een oefening, gewoon om te testen of het luchtalarm nog werkt.

7. Het is typisch Nederland om een patatje 'met' (heel veel mayonaise) te eten

Vooral in het centrum vind je op de hoek van de straat vaak een snackbar. En hoewel de snackbar al een vreemd concept is voor andere landen, kun je hier soms zelfs de snacks uit de muur halen. Voor ons is een ‘patatje met’ of een 'frietje met' heel normaal om te bestellen, maar blijkbaar is het toch een gekke gewoonte. Want wist jij dat een 'patatje met' of een 'frietje met' eigenlijk friet met (heel veel) mayonaise betekent?

8. Het is typisch Nederlands om geen blad voor de mond te nemen

'Geen blad voor de mond nemen', wat betekent dat nu weer? Het is een expressie die we gebruiken als iemand precies zegt wat hij denkt. Stel je voor (imagine), er zit een klein stukje spinazie tussen je tanden of de gulp (flies) van je broek staat open.. Nou, dan zeggen wij dit gewoon. We kennen geen schaamte! Volgens sommigen zijn wij ontzettend direct. Maar hé, het is toch super fijn om te weten of er iets tussen je tanden zit voordat je een belangrijke presentatie gaat geven…?

9. Het is typisch Nederlands om verkleinwoordjes te gebruiken

Verkleinwoorden of dimunitieven zijn woorden met -pje, -je of -tje aan het einde. Als we koffie bestellen, dan bestellen we vaak 'een kopje koffie'. In de Nederlandse taal houden we van het gebruik van verkleinwoorden.

Kijk maar:

Een kopje koffie = een normale kop koffie en geen klein kopje koffie

Een frietje 'met' = een normale portie friet met mayonaise en niet maar één frietje

Een potje tennis = een normale tennissessie en niet een sessie die minder lang duurt

Een eitje = een normaal ei, en niet een kleiner eitje

Het is inderdaad waar dat we wel heel veel woorden verkleinen en dat dat zó normaal is, dat we er niet meer over nadenken.

10. Het is typisch Nederlands om een verjaardagskalender in de wc op te hangen

De verjaardagskalender op de wc is niet alleen praktisch, maar ook een leuke manier om belangrijke verjaardagen niet te vergeten. Omdat mensen regelmatig de wc bezoeken, is het een plek waar je éven de tijd hebt om rustig naar de kalender te kijken en de verjaardagen te checken.

Er bestaan nog veel meer grappige Nederlandse gewoontes, en als jullie het leuk vinden, dan zal ik daar later nog een aflevering over maken.

Voor nu, was dit 'm!

Eén keer in de vier jaar stemmen we voor de gemeenteraadsverkiezingen (municipal elections). Om te mogen stemmen (to vote), moet je 18 jaar of ouder zijn en in Nederland wonen. Mensen die in Nederland wonen maar uit een ander Europees land komen, mogen ook stemmen. Net als mensen van buiten Europa die al 5 jaar of langer in Nederland wonen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen (parliamentary elections) is dit anders. Dan mogen alleen mensen met een Nederlandse nationaliteit stemmen. Stemmen is in Nederland niet verplicht.

Dit jaar kun je stemmen op woensdag 16 maart. Sommige stembureaus of stemlokalen (polling places) gaan al twee dagen eerder open. Daar kun je dan op 14 of 15 maart al stemmen. Ongeveer 14 dagen van tevoren krijg je een stempas (voting pass) thuisgestuurd. Hiermee kun je gaan stemmen. Ook krijg je een kandidatenlijst (list of candidates) in de brievenbus. Daarop staan alle politieke partijen (political parties) en de mensen op wie je kunt stemmen.

Politici (politicians) maken reclame voor hun politieke partij. Ze delen folders uit en gaan langs de deuren om uit te leggen wat hun plannen zijn. Maar ze maken ook reclame voor de verkiezingen zelf. Er zijn namelijk veel mensen die niet stemmen en die proberen ze dan over te halen om wel te gaan stemmen.

Tijdens een verkiezing stemmen mensen op een politieke partij. Een politieke partij is een groep mensen die hetzelfde denkt over verschillende thema’s.

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen stemmen mensen op de politieke partij die zij het beste vinden voor hun dorp of stad. Elke gemeente (municipality) heeft een gemeenteraad (local town/city council). En die gemeenteraad heeft raadsleden (councillors) van verschillende partijen. De raadsleden praten met elkaar over belangrijke beslissingen in hun dorp of stad.

Elke politieke partij heeft een eigen plan voor de gemeente. De ene partij wil bijvoorbeeld extra geld voor goedkope huurhuizen en de andere partij wil extra geld voor een nieuw sportpark. Als je gaat stemmen, kun je dus het beste stemmen op een partij die dezelfde dingen belangrijk vindt als jij.

Weet je nog niet op wie je gaat stemmen en wil je hier meer informatie over? Dan kan ik je een paar tips geven. Je kunt online meer informatie zoeken of op straat met iemand van een politieke partij gaan praten. Sommige gemeentes hebben een stemhulp (voting assistant). Deze stemhulp moet je invullen en helpt je bij het kiezen. Je krijgt dan een paar stellingen (statements) te zien.

Een voorbeeld van een stelling is: 'Er moeten meer goedkope huurwoningen komen.'

Nou, jij moet dan zeggen of je het eens of niet eens bent met de stelling (het eens / niet eens zijn met iets = to (dis)agree with).

Je kunt daarbij kiezen uit de volgende opties:

Na ongeveer 30 stellingen zie je welke partij het beste bij jou past. De vragen zijn soms best moeilijk. Daarom kan het handig zijn om samen met iemand anders de stemhulp in te vullen. Je kunt ook een mailtje sturen naar een politieke partij met vragen over onderwerpen (topics) die voor jou belangrijk zijn.

Hoe kun je stemmen… Om te kunnen stemmen, moet je je identiteitsbewijs (identification) laten zien en je stempas meenemen. Er zijn stembureaus te vinden in scholen, stations en wijkcentrums. De meeste stembureaus zijn open van 7.30 uur 's ochtends tot 21.00 uur 's avonds. Zo kunnen mensen voor of na hun werk gaan stemmen.

Als je niet kunt gaan stemmen, omdat je bijvoorbeeld ziek bent, dan mag je iemand machtigen (authorize). Dit betekent dat iemand anders voor jou kan stemmen. Je moet dan wel officieel toestemming geven aan bijvoorbeeld een vriend of een familielid.

Na de verkiezingen worden de stemmen geteld en is bekend welke politici er als raadsleden in de gemeenteraad zitten. Ga jij dit jaar ook stemmen?

Zoals je misschien al weet, is de Nederlandse keuken niet heel indrukwekkend. Lekker en simpel, daar houden we van! Natuurlijk zijn er mensen die graag in de keuken staan, maar over het algemeen, staan Nederlanders niet lang in de keuken. Doordeweeks gebruiken we vaak de oven, de magnetron (microwave) of de wok voor een snelle maaltijd (meal). Op bijzondere dagen koken mensen uitgebreider. Sommige mensen maken dan een heerlijk gerecht (dish) klaar, maar anderen vinden het ook prima om de frituur aan te zetten (de frituur aanzetten = to switch on the frying pan).

's Ochtends eten we meestal een beetje yoghurt en in de middag een boterham met kaas. 's Avonds eten veel Nederlanders graag aardappelen, groenten en vlees. Dit noemen we ook wel een AGV'tje (Aardappelen, Groenten, Vlees).

'Eten wat de pot schaft' betekent letterlijk dat je moet eten wat er die dag wordt gekookt. Veel Nederlanders zoeken recepten (recepies) op het internet. Hoewel de gekookte aardappel nog steeds een populair ingrediënt is, eten Nederlanders steeds vaker pasta.

Als we teveel hebben gekookt, dan bewaren we de restjes (left-overs) voor de dag erna of we vriezen ze in (invriezen = freeze). Dat is handig als je bijvoorbeeld een keer geen tijd hebt om te koken. Sommige mensen die helemaal geen zin hebben om te koken, kopen een kant-en-klaarmaaltijd (ready-made meal).

De meeste Nederlanders eten het avondeten tussen vijf en zeven uur 's avonds. Na het avondeten, eten ze meestal nog een toetje (dessert). Dit is vaak vla of pudding.

Wat zijn typische Nederlandse gerechten?

Op nummer één staat de stamppot. Stamppot is een echt typisch Nederlands hoofdgerecht (main dish)! Het is een traditioneel gerecht dat we klaarmaken (prepare) met aardappelen en groenten. Alle ingrediënten worden in één pan gekookt (boiled) en fijngestampt (crushed). In het midden van de stamppot maken we een kuiltje voor de jus. Daarnaast ligt een lekker stuk rookworst! Tegenwoordig kun je verschillende soorten stamppotten maken. Je kunt bijvoorbeeld stamppot eten met zuurkool, spinazie, andijvie.. Noem maar op! Stamppot eet je meestal in de winter.

Op nummer twee staat de erwtensoep of snert. Ewtensoep is een dikke soep. De soep is gemaakt van erwten maar bevat ook knolselderij en prei. Meestal voegen mensen rookworst toe aan de soep (toevoegen = to add). De soep eet je vaak in de winter, bijvoorbeeld na een lange wandeling.

Op drie staan de stroopwafels. Stroopwafels zijn heerlijke koekjes (cookies). De stroopwafel bestaat uit twee wafels met daartussen een laag stroop. Stroopwafels eet je als tussendoortje (little snack/bite) bij een kopje koffie of thee. Je kan ze op de markt kopen. Dan zijn ze nog lekker vers en warm!

Op nummer vier staat de zoute haring of Hollandse Nieuwe. Haring is een rauwe vis (raw fish). Deze rauwe vis met fijngesneden uitjes (finely cut onion) kun je bij een viskraam kopen. De traditionele manier om haring te eten is 'aan de staart'. Je pakt de haring bij zijn staart. Dan houd je je hoofd naar achteren en eet je de haring op (opeten = finish / eat (up)).

Hollandse nieuwe is de eerste haring van het jaar. De haring eet in de winter niks en daarom valt hij af (afvallen = lose weight). In de lente eet de haring wel weer en wordt hij snel vetter. Vissers vangen de haring pas in mei. De eerste zaterdag dat er weer haring te koop is, is een feestdag.

Op nummer vijf staan de bitterballen. Bitterballen zijn gefrituurde kleine vleesballetjes (frituren = deep-fry). Je kan ze vergelijken met een kleine ronde versie van de kroket. Vroeger aten mensen bitterballen bij een sterk alcoholisch drankje dat een 'bittertje' heette. Vandaar de naam bitterballen! Tegenwoordig kun je bitterballen in verschillende smaken bestellen. Er bestaan ook vegetarische bitterballen. Meestal worden bitterballen geserveerd met mosterd.

En wil je het graag typisch Nederlands maken? Dan kun je een portie bitterballen uit de muur halen. Je kunt ook andere snacks uit de muur halen zoals frikandellen, kaassoufflés of een bamischijf!

Op nummer zes staat de kaas. Natuurlijk mag kaas niet ontbreken op het lijstje. Nederlanders zijn namelijk echte kaaskoppen (cheeseheads)! We houden van kaas! Typische Hollandse kazen hebben hun eigen smaak (taste), vorm en structuur. De bekendste kaas is de Goudse kaas, deze komt natuurlijk uit de plaats Gouda.

Op nummer zeven staat drop. Drop is een snoepgoed dat wordt gemaakt van het wortelsap van een zoethoutplant. Er zijn veel verschillende soorten drop, bijvoorbeeld: honingdrop, zoete drop, zoute drop.. En Nederlanders zijn gek op (gek zijn op = to be crazy about) drop! Maar niet iedereen vindt drop lekker. Heb jij weleens drop geproefd (proeven = to taste/try)?

De decembermaand in Nederland is een hele sfeervolle periode. We vieren natuurlijk eerst Sinterklaas en na Sinterklaas is het tijd voor Kerstmis (Christmas). Met Kerstmis zijn de straten en winkels versierd met lichtjes en kerstbomen. In winkelcentrums en supermarkten hoor je kerstliedjes (Christmas carol/songs) en in sommige steden kun je schaatsen (ice skating) op een schaatsbaan. Stiekem hoopt iedereen dat het met kerst gaat sneeuwen (snow)...

Kerstmis is een christelijk feest. Sommige mensen gaan dan ook op kerstavond of op eerste kerstdag naar de kerk (church). In de nacht van 24 op 25 december is er een mis (mass) om de geboorte van Jezus Christus te vieren.

Mensen versieren hun huizen met lichtjes en de meeste mensen halen een kerstboom (Christmas tree) in huis. Dit kan een echte boom zijn of een neppe boom. Ze versieren de kerstboom met slingers (tinsel), kerstballen (bauble), lichtjes (lights) en een ster of piek (star on the Christmas tree). In Nederland bestaat Kerstmis uit één avond en twee dagen.

Op 24 december vieren we kerstavond (Christmas Eve). Overdag moeten we werken maar 's avonds spreken we af met vrienden of familie om samen te eten. Dit noemen we het kerstdiner (Christmas diner). Tijdens het kerstdiner dragen de meeste mensen mooie kleding. Daarnaast leggen ze cadeautjes (gifts) onder de kerstboom. De cadeaus pakken ze dan later samen uit.

Op 25 december is het eerste kerstdag (first Christmas day). Eerste kerstdag is misschien wel de belangrijkste dag. Mensen komen bij elkaar voor een kerstbrunch (Christmas brunch) en er wordt de hele dag veel gegeten en gedronken. Misschien wel een beetje té veel! s' Avonds is het tijd voor nog een uitgebreid kerstdiner. Dit kan een luxe kerstdiner zijn met meerdere gangen maar in Nederland is het ook heel normaal om samen te gourmetten (have a grill at the table).

Op 26 december is dan het tweede kerstdag (second Christmas day). Op deze dag bezoeken mensen andere familieleden. Uiteindelijk kun je op deze manier met iedereen kerst vieren! Tijdens kerst is het dus vooral belangrijk om gezellig samen met vrienden of familie te zijn.

Omdat de meeste kinderen in Nederland van Sinterklaas al veel cadeaus hebben gekregen, kiezen sommige gezinnen ervoor om met kerst helemaal geen cadeaus te doen. Sinterklaas is voor veel mensen in Nederland een groter feest dan kerst. De kerstman (Santa Claus) is dus niet zo belangrijk als in andere landen.

Op het werk vieren de Nederlanders ook kerst. Normaal gesproken is er een kerstborrel (drinks for Christmas) en alle werknemers krijgen een kerstpakket (Christmas box). Het kerstpakket is een grote doos vol met bijvoorbeeld lekker eten, goede wijn en/of een voucher om zelf iets leuks te kopen.

31 december is de laatste dag van het jaar. De avond van 31 december noemen we oudejaarsavond (New Year's Eve). Veel mensen vieren oud en nieuw (New Year) met vrienden en/of familie. In de avond vinden veel mensen het leuk om te gourmetten (have a grill at the table) of te kaasfonduen (have cheese fondue).

Tijdens de jaarwisseling (turn of the year) zie je dat veel mensen vuurwerk afsteken (set off fireworks). Nederlanders gaan naar buiten om het vuurwerk te bekijken en iedereen wenst elkaar een gelukkig nieuwjaar (Happy New Year). Ze proosten en drinken champagne.

De meeste mensen zijn op nieuwjaardag (New Year's Day) vrij. Ze kunnen dan lekker uitslapen en uitbrakken (recover from a hangover). Ben je niet moe of brak? Dan kun je misschien een keer naar Scheveningen gaan voor een nieuwjaarsduik (New Year's Swim). Je rent dan samen met veel andere mensen tegelijkertijd de ijskoude zee in.

Het is ook heel normaal om goede voornemens (good resolutions) te hebben voor het nieuwe jaar. Goede voornemens zijn dingen die je in het nieuwe jaar beter gaat doen. Zoals bijvoorbeeld: 'meer sporten' of 'stoppen met roken'.

Heb jij jouw goede voornemens voor het nieuwe jaar al bedacht? Ik wens je in ieder geval hele fijne feestdagen en een gelukkig nieuwjaar!

Sinterklaas, ook wel bekend als Sint-Nicolaas, is een oude man die erg geliefd is bij kinderen. De goedheiligman komt elk jaar half november aan op een stoomboot vol met cadeaus en samen met zijn helpers. Deze helpers heten allemaal Piet. Mensen zeggen dat Sinterklaas in Spanje woont. Je herkent Sinterklaas aan zijn opvallende rode cape met rode mijter en zijn lange witte baard.

Sinterklaas komt elk jaar in Nederland aan op een boot met zijn Pietenhelpers. Duizenden kinderen wachten hem enthousiast op. Vanaf die avond mogen alle kinderen hun schoenen bij de haard zetten voordat ze naar bed gaan. De volgende ochtend vinden ze dan een beetje snoepgoed of een klein cadeautje van Sinterklaas in hun schoen! De hoofdintocht van Sinterklaas kun je zien op televisie en is elk jaar op een andere plek in Nederland. Alle andere Nederlandse steden en dorpen hebben hun eigen aankomst van Sinterklaas.

Kinderen mogen dus hun schoen bij de haard of op een andere plek zetten. 's Nachts rijdt Sinterklaas op zijn witte paard genaamd Amerigo over de daken en stopt hij snoepgoed of kleine cadeautjes in de schoenen van de kinderen. De Pieten helpen hem daarbij. Traditioneel snoepgoed zijn pepernoten, taai taai, speculaas, marsepein en chocoladeletters. Je kunt dit snoepgoed in de supermarkt of bij de bakker kopen.

De verjaardag van Sinterklaas is op 5 december. Sinterklaas is dan inmiddels alweer onderweg naar Spanje maar in Nederland wordt zijn verjaardag gevierd met cadeaus tijdens Pakjesavond. Kinderen zingen liedjes voor Sinterklaas totdat ze geklop op de deur horen. Als ze braaf zijn geweest, dan vinden ze net buiten de deur een zak vol met cadeaus. Omdat Sinterklaas en Piet niet echt zijn, verkleden volwassenen in heel Nederland zich als Sinterklaas of Piet.

Er is de laatste jaren veel discussie over het racistische karakter van de traditionele Zwarte Piet. Tegenwoordig zijn er gelukkig steeds meer felgekleurde, regenboog-, roet- en schoorsteen Pieten.

Oudere kinderen en volwassenen vieren ook Sinterklaas op 5 december. Zij geloven natuurlijk niet meer dat Sinterklaas echt bestaat maar vóór de feestdag trekken ze samen lootjes. Bij 'lootjes trekken' krijgt ieder persoon een briefje met de naam van iemand anders. Ze kopen dan cadeautjes voor die persoon en schrijven een grappig gedicht. Alle cadeaus worden ingepakt en samen met de grappige gedichten op Pakjesavond gegeven.

Een nieuwe taal leren is zeker niet makkelijk! Het kost veel moeite en energie. Ik spreek al een paar talen maar ook ik heb soms geen zin om te studeren. Een nieuwe taal leren is heel vermoeiend want je moet elke keer uit je comfortzone stappen. En als je nog nooit eerder een nieuwe taal hebt geleerd, dan moet je extra veel studeren om een nieuwe taal te leren. Je zult zien dat het makkelijker is als je de taal bijvoorbeeld al een beetje kent of als je al andere talen spreekt.

Ik kan het niet vaak genoeg zeggen. Als je de introductie aflevering van deze podcast hebt beluisterd, dan weet je dat ik een fan ben van de natuurlijke manier van talen leren. Een natuurlijke manier van leren is bijvoorbeeld het bekijken van video's, films en het luisteren naar muziek en podcasts in de taal die je leert. Maar dat is niet altijd makkelijk. Als je de taal nog niet kent, dan kan het demotiverend zijn om meteen een film te kijken in de nieuwe taal.

Dus mijn eerste tip is: begin makkelijk en zet je telefoon in het Nederlands! Je gebruikt je telefoon waarschijnlijk elke dag en je weet al waar je alles kan vinden. Op die manier leer je nieuwe woorden in het Nederlands zonder dat je het merkt. Daarna kun je een stap verder gaan en een spelletje spelen in het Nederlands. Dit kan een spelletje zijn op je telefoon of een spelletje op de computer.

Als je begint met het leren van een nieuwe taal dan is het vocabulaire heel belangrijk. Stel je voor: je gaat op vakantie naar een land waar ze jouw taal niet spreken. Neem je dan een woordenboek mee of neem je een grammaticaboek mee? Precies, een woordenboek! En wat is beter denk je? Het weten van de grammatica zonder vocabulaire of het weten van vocabulaire zonder de grammatica? Juist, vocabulaire dus! Heel belangrijk!

Er zijn veel verschillende manieren om het vocabulaire te leren. Je kunt zelf een woordenlijst maken of nieuwe woorden leren met verschillende online programma's zoals Quizlet of Duolingo!

Persoonlijk vind ik lijsten met nieuwe woorden leren soms heel erg saai. Toen ik begon met het leren van de Spaanse taal, was het Spaans een compleet vreemde taal voor mij. Op school had ik vroeger Duits gekozen dus ik had ook geen kennis van het Frans wat me een beetje kon helpen. Voor mij waren alle woorden in het Spaans dus compleet nieuw. Aan het begin voelde ik me gefrustreerd omdat ik niks kon onthouden. En toen had ik een idee! Ik schreef nieuwe woorden op post-its en plakte deze in mijn huis met de Spaanse namen van de objecten. Elke keer als ik dan mijn tanden poetste, dan keek ik in de spiegel en dan zag ik het woord 'espejo'. 'Espejo' is het Spaanse woord voor spiegel. Na een tijdje wist ik de meest gekke objecten te benoemen in het Spaans. In mijn klas wist bijvoorbeeld niemand wat 'enchufe' betekende. Maar ik wel hoor, stopcontact!

Natuurlijk is het slim om eerst de woorden te leren die je het meest gebruikt. Maak een lijstje met de nieuwe woorden die je wilt leren en leer niet meer dan 10 woorden per keer. Je onthoudt nieuwe woorden namelijk beter als je ze regelmatig gebruikt! Als je de woorden kent, kun je proberen om simpele zinnen te maken met deze nieuwe woorden.

Op school heb ik Engels geleerd maar ik heb het Engels pas écht geleerd door veel films te kijken in deze taal. Het is moeilijk om direct een hele film te kijken in een taal die je nog helemaal niet kent. In het begin kon ik Spaanse films niet begrijpen. Om het mezelf iets makkelijker te maken, keek ik een Nederlandstalige of een Engelstalige film met Spaanse ondertiteling. Dat helpt ook heel erg! Je kijkt dan heel relaxt een film in je eigen taal en zonder dat je het merkt, leer je veel nieuwe woorden in de nieuwe taal!

Een andere vorm van input zijn boeken. Houd je van lezen? Dan vind je het misschien leuk om simpele boekjes te lezen. Veel mensen denken dat het makkelijk is om kinderboeken te lezen. Maar dit is niet altijd waar. In kinderboeken zie je misschien makkelijke woorden maar de zinsstructuren kunnen moeilijk zijn. In het Nederlands bestaan er veel leesboekjes op niveau. Vanaf A1 kun je al een simpel boekje lezen! Het vocabulaire in deze boekjes is makkelijk en het zijn ook woorden die vaak worden gebruikt. Win-win dus! Als je begint met lezen op A1 niveau, dan leer je altijd weer nieuwe woorden en simpele zinsstructuren.

De een leert met gemak een paar nieuwe talen en iemand anders heeft heel erg veel moeite met het leren van één taal. Nieuwe talen leren is heel erg gezond. Maar pas op, want het is niet altijd goed om meerdere talen tegelijkertijd te leren. Als je toch meerdere talen tegelijkertijd wilt leren, dan is het beter om twee talen te leren die heel verschillend zijn. Bijvoorbeeld: het Nederlands en het Spaans. Deze twee talen komen uit verschillende taalfamilies en de regels verschillen heel erg van elkaar. Het is minder slim om het Duits en Nederlands tegelijkertijd te leren. Als beide talen compleet nieuw voor jou zijn dan kun je de regels van beide talen door elkaar halen. Maar kun je al heel goed Duits spreken? Dan kun je natuurlijk wel Nederlands leren en dan zal het Duits je heel erg helpen! Je kent de ene taal dan al zó goed, dat dit kan helpen om de andere taal sneller te leren.

Dit waren de vijf tips voor het leren van een nieuwe taal. Heb jij zelf nog andere leuke manier of ideeën voor het leren van een nieuwe taal? En werken deze goed voor jou? Dan wil ik dit heel graag weten. Ik zou het heel leuk vinden als je mij dan een mailtje stuurt met hoe jij het beste een taal leert. Je kunt een mailtje sturen naar info@easylanguageonline.com en ik zal natuurlijk op je mailtje reageren!

Wist je dat een nieuwe taal leren heel erg gezond is voor je hersenen? Door het leren van een nieuwe taal, houd je je hersenen in topconditie! Mensen die meerdere talen spreken, moeten vaak switchen tussen die talen. Daardoor kunnen zij bijvoorbeeld ook beter multitasken. Meertalige personen kunnen dus beter meerdere dingen tegelijkertijd doen.

Een taal leren is ook super goed voor je geheugen! Woordjes leren is bijvoorbeeld niet alleen nuttig voor het leren van een taal. Maar je onthoudt ook makkelijker lijstjes, volgordes of andere dingen. De hersenen zijn eigenlijk een spier. En spieren, die worden 'sterker' als je ze vaker gebruikt. Dit geldt dus ook voor je hersenen! De hersenstructuren zijn zelfs zo sterk bij meertaligen, dat de de kans op bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer afneemt.

En heb je moeite met beslissingen maken? Dan kan een nieuwe taal leren ook erg helpen! Sommige woorden betekenen in een andere taal net iets anders. Ze hebben bijvoorbeeld een andere toon of een andere nuance. Je moet vaak een keuze maken welk woord het beste is om te gebruiken. Als je dit heel vaak doet, dan leer je automatisch om sneller keuzes te maken.

Een ander voordeel is het leren kennen en het beter begrijpen van andere culturen. Stel je voor: jouw eigen cultuur is een huis. Als je alleen maar thuis blijft in jouw eigen huis, dan zie je dus nooit de buitenwereld. Je kunt dan ook nooit andere huizen van binnen zien. Je leert dus geen andere culturen kennen. Sommige dingen waardeer je meer in je eigen cultuur en andere dingen waardeer je meer in een andere cultuur.

Iets wat ik nu heel erg waardeer in mijn eigen Nederlandse cultuur is bijvoorbeeld het fietsen. We gebruiken de fiets eigenlijk altijd. We gebruiken de fiets om boodschappen te doen, om naar ons werk te gaan, om de kinderen van school op te halen etc. In andere culturen is dit niet zo. Ik realiseerde me dit pas echt goed, toen ik in Engeland woonde. Want daar is het niet normaal om overal naartoe te fietsen. Iets anders wat ik niet zo waardeer in mijn eigen cultuur is het plannen. Je herkent het vast wel, we zijn gewend om echt alles te plannen. Eerst deed ik dit zelf ook altijd, maar sinds ik in Spanje heb gewoond doe ik dit niet meer zo vaak. In Spanje heb ik geleerd dat het heel fijn is om niet altijd alles te plannen.

Taal en cultuur zijn dus sterk verbonden. Via taal maken we contact met andere mensen. Het is een manier om uit te leggen wat je voelt en wat je denkt. Als je een nieuwe taal leert, dan leer je automatisch ook meer over een andere cultuur. Denk bijvoorbeeld aan literatuur, films, theater of humor!

Als je bijvoorbeeld een beetje Nederlands spreekt, dan is het veel makkelijker om contact te maken met Nederlanders. Veel Nederlander spreken natuurlijk Engels maar de meeste Nederlanders praten het liefst gewoon Nederlands met elkaar!

Woon je in een ander land en ben je op zoek naar werk? Dan helpt het natuurlijk om de taal van het land te spreken. Ook als je de taal nog niet helemaal goed beheerst, dan laat je in ieder geval interesse zien in de taal en cultuur van het land waar je woont. We leven tegenwoordig in een wereld die steeds internationaler wordt. Veel werkgevers weten dit en vinden het fijn als hun werknemers meerdere talen spreken.

Daarnaast is het leren van een nieuwe taal ook heel goed voor je zelfvertrouwen. Je spreekt je moedertaal natuurlijk het beste. Maar als je een vreemde taal heel goed leert, dan voel je je ook steeds zelfverzekerder in die taal. Op een gegeven moment zul je zien dat je ook in een vreemde taal helemaal jezelf kunt zijn! Je kunt met mensen praten die zelf geen andere taal spreken. Dat geeft echt een boost aan je zelfvertrouwen! Je zal je ook meer thuisvoelen in een ander land als je de taal van dat land spreekt, al is het maar een beetje.

Vind je het eng of spannend om aan iemand iets vragen in een vreemde taal? Dat is heel normaal. Ik denk of ik weet bijna zeker dat iedereen dat gevoel wel eens heeft gehad. Je stapt op dat moment namelijk uit je comfortzone. Maar, laten we het eens omdraaien. Wat als een buitenlander naar jou toekomt en in jouw moedertaal iets aan je vraagt? Wat denk je dan? Denk je dan dat die persoon een sukkel is of een idioot? Of denk je dan dat die persoon juist heel moedig is? Het laatste, toch? Natuurlijk! En anders, tja, anders ben jij een sukkel ;-)

Een nieuwe taal leren is natuurlijk hartstikke leuk! Nu denk je misschien, ja ja natuurlijk zegt een taaldocent dat, duh! Maar ik zal je uitleggen waarom ik een nieuwe taal leren leuk vind. Je kunt bijvoorbeeld meezingen met muziek en ook echt weten wat je zingt! Mensen kunnen niet meer over je roddelen, want jij kunt ze verstaan en begrijpen. En je leert je eigen taal nog beter kennen! Toen ik begon met Spaans leren, vond ik dat super moeilijk. Ik wist niet goed hoe ik een taal moest leren en het Spaans is heel anders dan het Nederlands. Maar toen ik een beetje Spaans kon spreken, zag ik meteen de verschillen tussen het Spaans en het Nederlands, heel duidelijk! En dat vond ik hartstikke leuk!

Ik heb ontdekt dat er heel veel verschillende manieren zijn om het leren van een nieuwe taal leuk te maken. Misschien kan ik over dit onderwerp meer vertellen in een nieuwe podcast. Dan geef ik je tips en vertel ik je over mijn eigen ervaringen.

Ik vond het heel leuk dat je weer luisterde naar mijn podcast. Ben jij enthousiast over mijn podcast? Abonneer je dan, deel het met je vrienden of laat een review achter.

Tot de volgende keer!

We beginnen bij de Romeinen. Rond het jaar 0 kwamen de Romeinen in het gebied dat we nu Nederland noemen. De Romeinen hadden het zuiden van Europa veroverd. In die tijd zijn de eerste steden in Nederland onstaan, zoals bijvoorbeeld Maastricht en Utrecht.

De periode tussen 500 en 1500 na Christus noemen we 'de Middeleeuwen'. In die tijd werden er veel kastelen gebouwd. Om de kastelen stond een muur met water. Zo waren de mensen in het kasteel goed beschermd. Veel van die kastelen kun je nu nog steeds bezoeken. Kasteel de Haar in Utrecht is zo'n mooi kasteel bijvoorbeeld!

Alle mensen in Nederland hadden tot ongeveer 1500 hetzelfde geloof. Dit was het katholieke geloof. Geloof is een ander woord voor religie maar betekent hetzelfde. De katholieke kerk had heel veel macht en mensen moesten veel aan de kerk betalen. Veel mensen vonden dit niet leuk. Zij waren het hier niet mee eens en dus gingen zij protesteren. Deze mensen werden protestant genoemd en begonnen hun eigen kerken. In die tijd hoorde Nederland bij Spanje. De Spaanse koning was katholiek en hij vond dat alle protestanten dood moesten. De Nederlanders accepteerden dit niet en zo begon in 1568 de Tachtigjarige Oorlog tussen de protestanten en de katholieken.

Prins Willem van Oranje was ook protestant. Hij was familie van onze huidige koning Willem-Alexander. Onze koning is dus vernoemd naar zijn voorvader Willem van Oranje. De kleur van Nederland is oranje vanwege prins Willem van Oranje. Prins Willem van Oranje was een politiek leider in Nederland. Hij vond dat iedereen zijn eigen geloof mocht hebben. Daarom wilde de koning van Spanje Willem van Oranje dood hebben. Uiteindelijk is prins Willem van Oranje in 1584 op de trap in zijn huis in Delft doodgeschoten.

Nederland werd in 1588 een republiek omdat het land niet meer bij Spanje wilde horen. Na de Tachtigjarige Oorlog was Nederland vrij en werd de republiek een zelfstandige staat. Wist je dat het zuiden van Nederland en België nog langer bij Spanje hoorden? Daarom zijn de meeste mensen die daar wonen katholiek. In het noorden van Nederland wonen er meer protestanten.

Misschien heb je het Nederlandse volkslied weleens gehoord: het Wilhelmus. Als Nederland moet voetballen, dan wordt het volkslied altijd gezongen.

Wilhelmus van Nassouwe, zoals in het volkslied wordt gezongen, is prins Willem van Oranje. De Nederlandse taal zoals we dat nu kennen 'het Nederlands' heette vroeger niet zo. Vroeger werd dit 'Duits' of 'Diets' genoemd en de Nederlanders werden 'Duitsers' genoemd. Best gek eigenlijk, hè? In het volkslied wordt gezongen: 'ben ik van Duitsen bloed'. Dit betekent dus niet de Duitsers van Duitsland maar de Nederlanders die vroeger in Nederland woonden.

De Nederlandse staat begon in de 17de eeuw de VOC: oftewel, de Verenigde Oost-Indische Compagnie. In deze tijd was Nederland ontzettend rijk. Er waren meer dan 2000 schepen voor handel met andere gebieden in de wereld, zoals Azië, Afrika en Amerika. De Nederlandse staat kreeg kolonies in Brazilië, Amerika, Zuid-Afrika, Indonesië en Suriname. Ze betaalden niets voor spullen uit deze kolonies. Ze kochten en verkochten bijvoorbeeld goud, specerijen, maar ook mensen: slaven.

Want hoe denk je dat zo'n klein landje als Nederland zo rijk en machtig is geworden? Nederland heeft ook een donkere geschiedenis. In het bijzonder tijdens de Gouden Eeuw. Persoonlijk vind ik de serie 'Ares' op Netflix erg goed. Deze serie laat de Nederlandse donkere geschiedenis zien tijdens de Gouden Eeuw. Het is een horror maar ook heel erg artistiek. Als je nog niet zo goed Nederlands kunt volgen, dan kun je de serie bekijken met Engelse ondertiteling.

In de Gouden Eeuw bouwden rijke mensen dure huizen aan de gracht. Een gracht is water in een stad. Deze grachtenhuizen kun je nu nog steeds zien in grote steden zoals bijvoorbeeld Amsterdam of Utrecht.

In 1814 werd Nederland een koninkrijk en de grondwet, die nu nog steeds bestaat, is in 1815 gemaakt. In de grondwet staan de belangrijkste regels van Nederland. Sinds 1848 kreeg de koning minder macht en werd Nederland een democratie. België hoorde eerst ook bij Nederland maar werd een vrij land in 1830.

Na 1850 werkten veel mensen in fabrieken. Dit waren mannen, vrouwen maar ook kinderen. Het was zwaar werk en ze verdienden heel weinig geld. In die tijd ontstonden er politieke partijen. Mensen vonden dat arme en rijke mensen allebei dezelfde rechten moesten krijgen. Vroeger konden alleen de rijke mensen stemmen. In 1917 mochten alle mannen stemmen en pas in 1919 mochten ook vrouwen stemmen!

Na de Eerste Wereldoorlog ging het slecht met de economie in Europa. Deze tijd noemen we de crisis omdat veel mensen werkloos waren. Ook in Duitsland hadden heel veel mensen geen werk. Toen kwam Adolf Hitler aan de macht. Hij beloofde een beter leven aan alle mensen in Duitsland.

Hitler wilde Duitsland groot maken. De politieke partij NSB was het eens met de ideeën van Hitler. De Tweede Wereldoorlog begon in 1940 toen de Duitse militairen andere landen gingen bezetten. Rotterdam is tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd. Koningin Wilhelmina, de betovergrootmoeder van koning Willem-Alexander, ging met haar familie naar Engeland.

Volgens Hitler waren Joden een probleem. De Joden hadden de meeste banen en woonden in mooie huizen in Duitsland. Ze kregen uiteindelijk minder rechten, werden gevangen genomen en naar concentratiekampen gestuurd. In die kampen werden ze gedood in gaskamers of gingen ze dood door honger en ziektes.

Anne Frank was een Joods meisje die met haar familie op een geheime plaats woonde. Ze moest met haar familie onderduiken en tijdens die periode heeft ze in haar dagboek geschreven. Dit dagboek is uiteindelijk over de hele wereld beroemd geworden.

De oorlog was een moeilijke tijd. In 1945 heeft Duitsland de oorlog verloren en op 5 mei 1945 was Nederland weer een vrij land.

Na de Tweede Wereldoorlog waren veel mensen in Nederland arm en pas na 1950 ging het weer beter met Nederland. In 1949 maakten verschillende landen in Europa afspraken met Canada en Amerika. Ze gingen militair samenwerken in de NAVO. Als er in de toekomst nog een keer een oorlog uitbreekt, dan zijn ze samen sterker.

Rond de jaren 60 gingen meer vrouwen werken en studeren. Er kwam meer vrijheid en mensen gingen minder naar de kerk. In de jaren 70 ging het zelfs zo goed met de economie dat er te veel werk was. Mensen uit Turkije, Marokko en Zuid-Europa kwamen naar Nederland om te werken als gastarbeiders. Ze deden het werk dat de Nederlanders zelf niet wilden doen. Veel gastarbeiders lieten hun vrouwen en kinderen ook naar Nederland komen en ze zijn hier uiteindelijk gebleven.

Het contact tussen Nederlanders en allochtonen (foreigners) is tegenwoordig vaak een probleem. Ik vind het zelf niet fijn om het woord 'allochtoon' te gebruiken omdat het een slechte connotatie heeft. Tegenwoordig is het voor allochtonen helaas veel moeilijker om werk te vinden dan vroeger.

Dit was 'm weer! Ik denk dat ik nog veel meer over de geschiedenis van Nederland kan vertellen, maar voor nu heb ik denk ik de belangrijkste gebeurtenissen besproken. Ik hoop dat je er wat van geleerd hebt, maar ik hoop vooral dat je het leuk vond om naar te luisteren!

Tot de volgende keer!

Het Europees Kampioenschap voetbal, oftewel het EK voetbal vindt eens in de vier jaar plaats. In Nederland zijn er ongeveer 8,2 miljoen Nederlandse voetballiefhebbers. Dit varieert van mensen die af en toe een wedstrijd op tv kijken, tot en met seizoenskaarthouders die wekelijks in het stadion zitten.

Normaal gesproken ben ik niet zo'n liefhebber van voetbal. Maar als het de Europese- of Wereldkampioenschappen zijn, dan wil ik wel heel graag voetbal kijken! Ik vind de sfeer altijd super gezellig en iedereen voelt zich verbonden met elkaar. Voetbalwedstrijden kunnen enorm spannend zijn. Wanneer Nederland een doelpunt scoort, dan hoor je overal feestende supporters op straat! Ik vind het altijd het leukste om voetbal in een kroeg te kijken.

Je hebt de reclame van de Jumbo vast niet gemist, met het nummer 'Links Rechts' die elke keer voorbij komt. De supermarkten bieden allerlei dingen aan bij de boodschappen vanwege het EK. Zoals bijvoorbeeld juichcapes, oranje shirts en ooit was er zelfs een jurk voor meisjes. Super leuk allemaal, maar ik ben eerlijk gezegd wel blij als al die reclames op tv voorbij zijn!

Dit jaar speelt het Nederlands elftal als eerste drie groepduels tegen Oekraïne, Oostenrijk en Noord-Macedonië. De bondscoach van het Nederlands elftal is Frank de Boer en hij was vroeger ook een voetballer.

Dit jaar worden de voetbalwedstrijden door heel Europa gespeeld vanwege corona. Dus op verschillende locaties. In de Johan Cruijff ArenA in Amsterdam worden dit jaar vier wedstrijden gespeeld. Misschien is het je opgevallen dat je ArenA in dit geval met twee hoofdletters schrijft. De eerste A staat voor Arena en de tweede A staat voor Ajax, de voetbalclub.

Als je voetbal gaat kijken dan is het misschien handig om een paar voetbaltermen te weten. Nou laten we beginnen met het Nederlands elftal (the Dutch national team). Dit elftal bestaat uit de keeper, aanvallers (attackers), middenvelders (midfielders) en verdedigers (defenders). In totaal 11 personen, dus het Nederlands elftal.

• het Nederlands elftal (oranje) = the Dutch national team
• Keeper = keeper
• De aanvaller = attacker
• De middenvelder = midfielder
• De verdediger = defender
• Het doelpunt = goal

Het doelpunt betekent 'goal'. En een doelpunt scoren natuurlijk 'to score a goal'.

Soms hoor je op tv: 'Oh, wat een mooie paas!'

Paas, komt van het Engelse 'Pass'. Als je de bal paast, dan speel je hem naar een teamgenoot.

Verder heb je nog term als bijvoorbeeld:

• Gelijkspel = drawn game
• De tegenstander = the opponent
• De achterlijn = goal line
• Extra tijd = extra time
• De scheidsrechter = referee
• Pasen = to pass the ball
• Overtreding = foul
• Rode/gele kaart = red/yellow card
• De hoekschop = corner kick
• De vrije trap = free kick
• De strafschop = penalty kick
• Buitenspel = offside

Deze laatste term ga ik proberen uit te leggen. Buitenspel is een moeilijke regel. Soms ben je dichter bij de achterlijn van de tegenstander dan de bal. Dat is niet erg, als er tenminste 2 tegenstanders tussen jou en de achterlijn staan. Staan die tegenstanders daar niet, dan is het voor jou helaas buitenspel.

Dit was 'm weer! Heb je nog vragen over voetbal? Vraag het dan alsjeblieft niet aan mij maar gebruik Google ;-) heb je een andere vraag? Dan kun je altijd even mailen naar info@easylanguageonline.com of stuur me een berichtje via Instagram of Facebook.

Okiedokie, tot de volgende keer! Doei!

Op 27 april is het Koningsdag. Oorsponkelijk is Koningsdag eigenlijk de geboortedag van Juliana. Juliana was jarig op 30 april en toen zij koningin was, heette het natuurlijk Koninginnedag. Ook toen Beatrix koningin was, vierde zij Koninginnedag op 30 april. Haar eigen verjaardag was eigenlijk in januari, maar omdat Koningsdag echt een buitenfeest is, hebben ze besloten om dezelfde datum aan te houden in april. Sinds 2014 wordt Koningsdag gevierd op 27 april en dat is de verjaardag van koning Willem-Alexander. Op Koningsdag vieren we dus eigenlijk met z'n allen de verjaardag van de koning.

De koninklijke familie bezoekt op Koningsdag één gemeente in Nederland. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima vieren dit jaar Koningsdag in Eindhoven. De gemeente Eindhoven gaat zich dan aan het land presenteren. Dit doen ze met een speciaal programma. Tijdens het programma laten de inwoners van de gemeente meestal zien waar ze trots op zijn. De koning en zijn familie zullen hierbij aanwezig zijn. Vanwege corona, is het programma dit jaar ook online en op de televisie te volgen.

Normaal gesproken worden er elk jaar op veel plaatsen uitgebreide openluchtfeesten georganiseerd. Vooral Amsterdam staat bekend om zijn grote viering en trekt elk jaar rond de half miljoen bezoekers. Ook zijn er in veel steden vrijmarkten (ook wel rommelmarkten genoemd). Dat wil zeggen dat iedereen, van jong tot oud, op straat oude spullen mag verkopen.

Omdat Koningsdag voor de meesten een vrije dag is, gaan veel mensen ook de avond vóór Koningsdag de stad in. Deze avond voor Koningsdag wordt ook wel Koningsnacht genoemd. In veel plaatsen beginnen de feesten dan al een dag van tevoren op 26 april om ongeveer 18:00 uur.

Dit jaar zijn er helaas geen feesten en dat is natuurlijk erg jammer. Wil je toch een beetje Koningsdag vieren? Dan kun je natuurlijk altijd oranje kleding aantrekken. Koop een oranje tompouce en eet die terwijl je op de televisie Koningsdag in Eindhoven volgt!

Op 4 mei herdenken we ieder jaar alle Nederlandse slachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Omkomen is het woord dat we in het Nederlands gebruiken voor mensen die doodgaan door geweld. En in dit geval is dat tijdens een oorlog.

De Nationale dodenherdenking, die ook op de televisie te volgen is, vindt elk jaar plaats op de Dam in Amsterdam. Stipt om 20.00 uur 's avonds is iedereen gedurende 2 minuten stil.

Oorspronkelijk herdachten we alleen de Nederlandse slachtoffers die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen, maar sinds 1961 herdenken we eigenlijk alle Nederlanders die sinds de Tweede Wereldoorlog tijdens een oorlog zijn omgekomen.

Een dag later, op 5 mei, vieren we Bevrijdingsdag. We vieren tijdens deze dag dat Nederland in 1945 van de Duitse bezetting is bevrijd. Door het hele land worden activiteiten georganiseerd en elke stad en plaats heeft een activiteitenprogramma met veel muziekfestivals. Deze muziekfestivals worden Bevrijdingsfestivals genoemd. In 2020 was het precies 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd was. Helaas moesten toen alle feesten geannuleerd worden vanwege de coronapandemie. Ook dit jaar kunnen we de bevrijding helaas niet vieren zoals we gewend zijn. Maar laten we in ieder geval hopen dat het volgend jaar weer mogelijk is!

In deze aflevering ga ik het hebben over geboortes en verjaardagen. Tijdens geboortes en verjaardagen zijn er een paar tradities die voor Nederlanders heel normaal zijn, maar voor anderen misschien een beetje vreemd.

Laten we beginnen met geboortes. Als er een kindje wordt geboren, dan is het natuurlijk feest! Het liefst laten we iedereen weten dat er een kindje is geboren. Het huis wordt dan niet alleen van binnen versierd maar ook van buiten! Er staat vaak een ooievaar in de tuin en er hangt een slinger voor het raam met de tekst: 'Hoera, een meisje!' of 'Hoera, een jongen!'. Oké, nu is dit misschien nog niet zo heel gek, maar als je dan op bezoek gaat om een pasgeboren kind te zien, dan trakteren de ouders je vast op beschuit met muisjes.

Beschuit met muisjes is een typisch Nederlandse traditie. Beschuit met muisjes wordt in Nederland speciaal gegeten wanneer er een baby geboren is. Op het beschuit smeer je een beetje boter en daar leg je de 'muisjes' op. De muisjes zijn eigenlijk versuikerde anijszaadjes en geen echte muisjes natuurlijk! Als er een jongetje wordt geboren dan krijg je wit met blauwe muisjes en als er een meisje wordt geboren dan krijg je wit met roze muisjes.

Een typische Nederlandse verjaardag vieren we meestal thuis of in een café. We nodigen onze familie en vrienden uit voor een verjaardagsfeestje. De vrienden en familieleden geven de jarige dan een cadeautje en zeggen: 'Gefeliciteerd!' of 'Van harte!'. Daarna is het heel normaal om de rest van de gasten ook te feliciteren. Je loopt dan even langs bij iedereen en zegt bijvoorbeeld tegen de vader en moeder van de jarige: 'Gefeliciteerd met de verjaardag van je zoon!' of tegen zijn vriendin 'Gefeliciteerd met je vriend!' . Als er iemand is die je al een beetje kent, dan kun je natuurlijk drie kussen op de wang geven. Ja, je hoort het goed, drie kussen en geen twee kussen, want anders dan krijg je situaties waarbij de ander nog een onhandig kusje in de lucht geeft. Of je kunt er natuurlijk voor kiezen om iedereen gewoon een hand te geven. Het voelt misschien een beetje afstandelijk maar het is wel de meest veilige optie.

Wanneer je na tien minuten eindelijk iedereen gefeliciteerd hebt, is het tijd om je stoel erbij te pakken. Je kunt nu aansluiten in de grote kring die inmiddels is ontstaan. Als de jarige geluk heeft en het mooi weer is, dan is het feest buiten onder een partytent. Je hebt dan ook de optie om een plekje te veroveren bij één van de vele statafels.

In het midden van de kring staan allemaal lekkere hapjes. De klassieke hapjes zijn borrelnootjes, gevulde eieren, kaasblokjes, verschillende toastjes met lekkere smeerseltjes, misschien wat bitterballen en natuurlijk taart!

De cadeaus die de jarige krijgt, komen meestal met een verjaardagskaart erbij. De cadeaus worden dan heel voorzichtig opengemaakt want als het een mooi inpakpapiertje heeft, dan kunnen we dat natuurlijk bewaren voor een andere verjaardag!

Vaak is het zo dat Nederlanders een verjaardagskalender in de wc hangen. Dat is heel handig want dan kun je precies zien wie er de volgende keer jarig is. Op die manier vergeet je nooit meer een verjaardag ;-)

In deze eerste aflevering ga ik dus praten over het weer in Nederland. Zoals je misschien al weet, regent het vaak en zien we de zon weinig. Nederlanders kunnen veel klagen complain over het weer. Gemiddeld (average) regent het ongeveer 100 minuten per dag. Het kleine Nederland is dus best wel nat (wet). Als je een beetje pech (unlucky) hebt, dan regent het vaak in de winter, de lente, de zomer en de herfst.

Omdat het vaak regent, is het niet raar dat we veel verschillende woorden gebruiken om het weer te beschrijven (describe). Een paar veel gebruikte woorden zijn: motregen (drizzle), miezer (also drizzle), een buitje (little shower), een stortbui (shower), stromende regen (pouring rain) of zelfs noodweer (heavy weather).

Het kan druilerig (threaten to rain), wisselvallig (unstable/changeable), zeikerig (fretful) of miezerig zijn. Het kan ook gieten (pouring), hozen (pour down), plenzen (pouring even harder), met bakken uit de lucht vallen (coming down in buckets) of pijpenstelen regenen (raining cats and dogs).

Als je denkt dat alle namen waren, dan moet ik je helaas (unfortunately) teleurstellen (disappoint) want we hebben ook nog: beestenweer (beastly weather), baggerweer (crap weather), hondenweer (dog weather), pokkenweer (filthy weather), flutweer (trash weather), pisweer (piss weather), poepweer (poo weather), schijtweer (shit weather) en strontweer (also shit weather). Nou ja, je begrijpt het. In Nederland is het niet altijd mooi weer.

Het is natuurlijk niet nodig om alle woorden voor het weer te weten. Ik zal nu de belangrijkste woorden vertellen:

• Schijnen (to shine)
• De zon schijnt (the sun shines)
• Neerslag (rainfall)
• Regenen (to rain)
• Het regent (It rains)
• Hagelen (hail)
• Het hagelt (it is hailing)
• Waaien (to be windy)
• Het waait (it is windy)
• Sneeuwen (to snow)
• Het sneeuwt (it snows)
• Vriezen (to freeze)
• Het vriest (it is freezing)
• Wolken (clouds)
• Het is bewolkt (it is cloudy)
• Er vallen enkele regenbuien (there are some rain showers)
• Er is onweer (there are thunderstorms)
• De temperatuur ligt rond de 5 graden (the temperature is around 5 degrees)

Het klimaat is heel onvoorspelbaar (unpredictable) en daarom praten Nederlanders vaak over het weer. Veel mensen praten over het weer als ze niet weten wat ze moeten zeggen. Dus wil je graag met een Nederlander praten, maar weet je niet goed wat je moet zeggen? Praat dan over het weer! Je kunt heel simpel beginnen met: 'Wat een weertje, hè?'

Als je liever niet door de regen wilt lopen of fietsen, dan kun je een handige (useful) weer-app downloaden zoals 'buienradar' of 'buienalarm'. In deze apps zie je precies waar, wanneer, hoeveel en hoelang het gaat regenen.

Een andere tip is: koop een goede paraplu en regenkleding. Maar het zal zeker gebeuren dat je opeens door de regen naar huis moet. De dag begon met een stralende zon en dus heb je geen paraplu of regenkleding. In dat geval, red jezelf, ga zo snel mogelijk naar huis, doe je natte kleding uit en neem een heerlijke warme douche. Het is heel fijn om lekker warm binnen te zitten na een flinke regenbui.

Tot de volgende keer!

Before we get into the episode, I want to start off by saying a few words in English.

My name is Lianne and I am a Dutch teacher. I created this podcast for anyone who is interested in improving their Dutch listening skills. Although this podcast is mostly aimed for intermediate learners, I think you can still benefit from it as a beginner. I will speak very clear and slow and I will use easy words.

If you find the podcast difficult to follow, you can visit my website easydutchonline.com. There, you'll find transcripts for each episode, which can make following along much easier as you can read while listening. These transcripts also include English translations for difficult words. You'll find a direct link to the transcript in the description of each episode. And remember, it's not necessary to understand every single word; what matters most is understanding the message. With time, I can promise you that understanding Dutch will become easier, and you'll find yourself comprehending more and more.

Okay, with that out of the way, shall we start speaking Dutch right now?!

Ik help je graag om je luistervaardigheid (listening skills) in het Nederlands te verbeteren. Ik ga praten over verschillende interessante onderwerpen. Denk bijvoorbeeld aan de geschiedenis (history) van Nederland, de Nederlandse cultuur, maar ook actuele zaken en andere onderwerpen zoals bijvoorbeeld taalverwerving (language acquisition) en persoonlijke ontwikkeling (personal development).

Ik heb altijd al een grote passie voor talen gehad en op dit moment spreek ik vier talen. Nederlands is mijn moedertaal en van de taal die ik het beste spreek tot de taal die ik het minst goed spreek: Engels (C1+), Spaans (B2+) en Portugees (A2).

Als taaldocent vind ik het heel belangrijk om zelf een vreemde taal te leren. Op die manier begrijp ik het leerproces van mijn eigen studenten beter. Ik heb dus ervaring met het leren van talen en ik geef je graag tips, zodat jij snel en effectief Nederlands kunt leren.

En dit is precies wat ik in deze aflevering wil bespreken. Want wat is de beste methode om een taal te leren? En hoe kun je de 'Learn Dutch with Lianne' podcast het beste gebruiken?

Er zijn veel verschillende manieren om een taal te leren. In lessen op school is de grammatica erg belangrijk en leer je het vocabulaire met behulp van lange woordenlijsten. Maar dit kan heel frustrerend en saai zijn. Als we proberen om te spreken, dan kunnen we dit vaak niet. We maken ons te veel zorgen over de grammatica en zoeken dat ene goede woord.

Als je Nederlands wil spreken, dan is het goed om te weten dat je niet direct perfect hoeft te spreken. Het is namelijk onmogelijk om als beginner foutloos Nederlands te spreken. En daarnaast is het juist goed om fouten te maken. Van fouten kun je namelijk leren. Het is belangrijk dat iemand begrijpt wat je wil zeggen. Dat iemand de boodschap (message) begrijpt.

Ik denk dat het goed is om een taal op een natuurlijke manier te leren. Bij een natuurlijke manier van leren is input erg belangrijk. Input is eigenlijk alles wat we horen (hear) of lezen (read) in de taal. Denk bijvoorbeeld aan: boeken lezen, films/series kijken maar ook podcasts beluisteren.

Kleine kinderen luisteren eerst een paar jaar naar hun moedertaal. Daarna blijven ze luisteren en proberen ze de taal te herhalen. Hele jonge kinderen krijgen geen grammaticalessen of lange woordenlijsten. En ze weten ook nog niet hoe ze moeten schrijven.

Het doel van deze podcast is om jou heel veel input in het Nederlands te geven. Na een tijdje, door te luisteren naar mijn podcast, wen je aan de Nederlandse taal en kun je steeds meer begrijpen en hopelijk ook spreken.

Leuk dat je luisterde naar de introductie aflevering van deze podcast. De podcast die ik maak om jouw luistervaardigheid in het Nederlands te verbeteren. Ben jij enthousiast over mijn podcast? Abonneer je dan, deel het met je vrienden of laat een review achter.

Tot de volgende keer!

Practice Dutch through interesting and authentic content! In this introductory episode I will tell you who this podcast is for and how you can use it to improve your Dutch. I will also tell you a bit about my perspective on language learning.