Learn Dutch with Lianne

Vandaag ga ik het hebben over iets leuks en interessants: spreekwoorden (proverbs). In het Nederlands gebruiken we veel spreekwoorden die je misschien niet altijd begrijpt. Ze zijn een belangrijk onderdeel (part) van de taal en helpen je om de cultuur en het dagelijkse taalgebruik beter te begrijpen.

Wat is een spreekwoord?

Een spreekwoord is een korte, bekende uitspraak die een algemene waarheid (truth), advies of wijsheid uitdrukt (expresses wisdom). Het heeft vaak een diepere betekenis.

In het Engels zeggen ze bijvoorbeeld 'It's raining cats and dogs'. Letterlijk vertaald (translate literally) betekent dit 'het regent katten en honden' maar het is een spreekwoord om te zeggen dat het hard regent.

In het Nederlands hebben we ook onze eigen versies van spreekwoorden die soms grappig (funny) zijn als je ze letterlijk vertaalt. Wij zeggen niet 'It's raining cats and dogs' maar wij zeggen 'Het regent pijpenstelen'. Dat betekent letterlijk 'It's raining pipe stems'. Dit komt uit de tijd dat mensen pijpen gebruikten om tabak te roken (smoke).

Waarom zijn spreekwoorden belangrijk? Ze maken gesprekken (conversations) vaak leuker en interessanter. Ze geven je de kans (chance) om beter te begrijpen hoe Nederlanders denken en praten. Veel spreekwoorden worden dagelijks gebruikt, dus het kan heel handig (useful) zijn om er een paar te kennen.

Vandaag leer je een paar grappige en populaire Nederlandse spreekwoorden die je in gesprekken kunt gebruiken. Laten we beginnen!

1. 'Nu komt de aap uit de mouw.' (Now comes the monkey out of the sleeve)

Dit spreekwoord betekent dat de waarheid of een geheim (secret) eindelijk naar boven komt. Het moment waarop iets dat verborgen (hidden) was, plotseling (suddenly) duidelijk wordt. Het beeld hierbij is iemand die een aap uit zijn mouw haalt. Een aap uit een mouw is iets onverwachts (unexpected) en verrassends (surprising).

Bijvoorbeeld: Ze zei altijd dat ze niets wist over het probleem, maar nu komt de aap uit de mouw: ze was er al die tijd bij betrokken!

Dit spreekwoord gebruik je dus wanneer iets dat lang geheim was, ineens bekend wordt.

2. 'Lachen als een boer met kiespijn.' (Laughing like a farmer with a toothache)

Dit spreekwoord wordt gebruikt als iemand lacht terwijl hij/zij zich oncomfortabel of niet zo goed voelt. Het beeld is van een boer met pijn aan zijn tanden die toch probeert te lachen (laugh). Het lijkt dan alsof de lach niet echt (not real) is.

Bijvoorbeeld: Toen hij vroeg of zijn presentatie goed was, lachte hij als een boer met kiespijn. Je zag dat hij er niet zeker van was.

Dit spreekwoord betekent dus dat iemand een geforceerde lach heeft, ook al voelt die persoon zich niet zo blij (happy).

3. 'Gezelligheid kent geen tijd.' (Cozyness doesn't know time)

Dit spreekwoord betekent dat je de tijd helemaal vergeet als je het naar je zin hebt. Wanneer je gezellig bezig bent, zoals met vrienden of familie, merk je niet hoe snel de tijd gaat.

Bijvoorbeeld: We waren zo gezellig aan het praten dat we pas om drie uur 's nachts beseften (realise) dat het tijd was om naar huis te gaan. Gezelligheid kent geen tijd!

Dit spreekwoord laat dus zien dat de tijd vliegt wanneer je lol hebt (have fun) met anderen.

4. 'Je bent niet van suiker.' (You are not made from sugar)

Dit spreekwoord betekent dat je sterk bent en niet snel kwetsbaar (vulnerable) of breekbaar (fragile). Het wordt vaak gebruikt om aan te geven dat iemand niet snel opgeeft, zelfs niet in moeilijke situaties.

Bijvoorbeeld: Toen het hard begon te regenen en waaien zag ik mijn vriend twijfelen (doubt) of hij met de fiets naar het werk zou gaan. Ik zei toen: 'Ach, je bent toch niet van suiker?'

Dit spreekwoord laat zien dat iemand niet snel moet opgeven (give up), zelfs niet als het weer of de omstandigheden tegenzitten (adverse).

5. 'Het is alsof er een engeltje op mijn tong piest.' (It is as if an angel pees on my tongue)

Dit grappige spreekwoord kun je gebruiken als je iets heel lekkers eet of drinkt. Het suggereert dat de smaak (taste) zo heerlijk is, dat het bijna onwerkelijk (unreal) of hemels aanvoelt.

Bijvoorbeeld: Toen ze mijn zelfgemaakte chocoladetaart proefde, zei ze: 'Wow, dit is zo lekker! Het is alsof er een engeltje op mijn tong piest!'

Dit spreekwoord gebruik je dus als iets echt heel lekker is, alsof de smaak zo perfect is dat het wel iets uit de hemel (heaven) moet zijn.

Hoe kun je spreekwoorden gebruiken in je dagelijks leven?

Spreekwoorden kunnen je helpen om natuurlijker te praten. Het is leuk om ze in gesprekken te gebruiken, maar probeer ze niet te forceren. Ze komen meestal vanzelf (by itself) als je goed begrijpt wat ze betekenen.

Tip: Zoek een lijst van Nederlandse spreekwoorden op internet en probeer elke week één spreekwoord te leren en gebruiken. Het zal je helpen om zelfvertrouwen (self-confidence) te krijgen in gesprekken.

Samenvatting

In deze aflevering heb ik vijf populaire Nederlandse spreekwoorden besproken:

1. 'Nu komt de aap uit de mouw' – de waarheid komt eindelijk naar boven.
2. 'Lachen als een boer met kiespijn' – lachen terwijl je je oncomfortabel voelt.
3. 'Gezelligheid kent geen tijd' – de tijd vliegt als je het gezellig hebt.
4. 'Je bent niet van suiker' – je bent sterk en moet niet zo zeuren.
5. 'Het is alsof er een engeltje op mijn tong piest' – eten of drinken dat heel erg lekker is.

Spreekwoorden maken je Nederlands interessanter en helpen je beter te begrijpen hoe Nederlanders praten. Wat is jouw favoriete Nederlandse spreekwoord? Ik ben heel erg benieuwd (curious), dus laat het me weten!

Vind je mijn podcast leuk en wil je me helpen? Dat kan!

Je kunt me steunen door lid te worden. Als je lid wordt, steun je me elke maand en voeg ik je toe aan een WhatsApp-groep. In deze groep stel ik regelmatig vragen in het Nederlands en geef ik feedback op de antwoorden. Dit is een leuke manier om je Nederlands te oefenen.

Wil je liever een eenmalige donatie doen? Dat kan ook! Je kunt dan een kopje koffie voor me kopen. In de beschrijving van deze aflevering en onder het transcript vind je de link. Elke bijdrage, groot of klein, maakt me heel blij en ik ben je natuurlijk heel erg dankbaar!

This episode was written and produced by Lianne Gorissen.